Met een zomers benefietconcert in de Keizersgrachtkerk hopen Aja, Gerard en Jouke veel geld op te halen voor het Stoelenproject. Deels uit christelijke naastenliefde en deels uit humanisme. Tekst: Joop Lahaise, Beeld: George Maas/Fotonova
Aja Leemans heeft niets met het geloof. Maar ze heeft des te meer met muziek en ze heeft compassie voor mensen die het minder goed hebben. “Ik kwam hier ooit als organist de Keizersgrachtkerk binnen gewandeld. En dan zit je natuurlijk ook bij de preken en dan luister je. Zo’n moment van bezinning op de zondagochtend kan ik mensen aanraden, ook niet-gelovigen.”
Wat doet dat met je, zo’n preek? “Dat is soms heel inspirerend. Zo sprak de dominee eens over gelovigen die naar boven kijken, naar God. Maar ze kunnen beter naar beneden kijken, meende de dominee, naar mensen die hun hulp nodig hebben. Ik vond dat een mooi beeld. Ook daarom voel ik mij als atheïst hier thuis.”
Leemans en diakenen Jouke Kramer en Gerard van Breevoort praten in de zonovergoten tuin van de Keizersgrachtkerk over het aanstaande benefietconcert Van Bach tot Beatles ten bate van het Stoelenproject in de Marnixstraat. Uitvoerenden zijn het blaaskwintet Ensemble Francis Poulenc, aangevuld met Leemans op orgel. Dochter Sara (“Nee, geen Bijbelse naam, we hebben onze dochter vernoemd naar de grote computer van de Universiteit van Amsterdam.”) zingt licht en klassiek (“Vandaar van Bach tot Beatles.”).
Het is inmiddels een traditie. Aja: “We hebben hier al veel mooie concerten gehad, met musici van naam zoals het Orkest van de 18e Eeuw.” Gerard: “Na afloop kunnen mensen in deze schitterende grachtentuin een drankje doen. De opbrengst daarvan en van de collecte gaan volledig naar het Stoelenproject. Dat doen we al heel lang, een traditie.”
En wat levert die traditie op?
“Tussen de €500,- en €1.500,-, want we zijn wel enorm van het weer afhankelijk. Als het mooi weer is, komen mensen graag naar het concert en naar de tuinborrel na afloop. Als het regent, scheelt dat dus behoorlijk veel geld.” En er wordt meer gedaan vanuit de kerkgemeenschap. Aja: “Vrijwilligers koken wel eens of doen andere klussen voor het Stoelenproject.” Jouke: “Ja, dat is mooi maar het is natuurlijk triest dat mensen afhankelijk zijn van hulp van anderen, vanwege psychiatrische problemen, door scheiding of verslaving.” En veel ongedocumenteerden, vult Aja aan.
Gerard: “Ik verwijs graag naar Mattheus 25, vers 30 en verder. Daarin wacht Jezus de mensen op voor het laatste oordeel en scheidt de schapen van de bokken. De schapen gaan naar de hemel, want Jezus meent: ‘Ik had honger en jullie gaven mij te eten, ik had dorst en jullie gaven mij te drinken, ik was een vreemdeling en jullie namen mij op.’”
Sinds begin deze eeuw is de gereformeerde kerk onderdeel van de Protestantse Kerk Amsterdam (PKA). Het werk van diakenen Gerard van Breevoort en Jouke Kramer valt daarmee onder de Protestantse Diaconie, die veel doet aan armenzorg en de opvang van vluchtelingen (zie vorige pagina over het Wereldhuis). Ook het Stoelenproject vangt veel ‘illegale’ vreemdelingen op, naast andere dak- en thuislozen.
Terwijl Leemans weinig met religie heeft, putten Kamer en Van Breevoort er juist inspiratie uit. Gerard: “Het begrip diaken wordt in de Bijbel genoemd, in het boek Handelingen. Het ambt van diaken is bedacht om invulling te geven aan onze christelijke barmhartigheid.”
Maar is armenzorg niet iets voor de overheid, in plaats van armen, psychiatrische patiënten en vluchtelingen aan de bedeling over te laten? Kerken lijken steeds vaker in het gat te springen dat de terugtredende overheid achterlaat.
Leemans: “Ik ben betrokken geweest bij eigen kracht-initiatieven. Het is heel goed dat mensen verantwoordelijkheid nemen en iets voor elkaar over hebben, maar dat mag natuurlijk nooit misbruikt worden voor bezuinigingen. En dat gebeurt wel.”
Kramer: “In de jaren negentig was ik ook al eens diaken. Onze slogan was: ‘Wij helpen onder protest.’ Onze hulp aan armen en daklozen was ook een protest richting overheid. Waar die zaken laat liggen, helpen wij.” Van Breevoort: “De voedselbank is een prima voorbeeld, en ook initiatieven als het Stoelenproject en het Wereldhuis.”
Zo komt het gesprek weer op vluchtelingen, met name de ongedocumenteerden. Jouke wijst naar een straatnaambordje in de tuin. “De naam van onze vroegere koster, een Chileense vluchteling. We hebben het tuinpad naar hem vernoemd. Die mensen hadden het toen ook moeilijk, net als Eritrese vluchtelingen nu.” Gerard: “De Eritrese overheid weigert ze een paspoort te geven, daarvoor zijn ze statenloos en kunnen moeilijk bewijzen wie ze zijn. Eritrea is het Noord-Korea van Afrika. Ik heb de enorme schroeiwonden gezien bij een jongeman die met elektroden is bewerkt.”
Het Stoelenproject is een laagdrempelige avond- en nachtopvang onder de parkeergarage in de Marnixstraat. De opvang is sober maar veilig, warm en gratis. Er verblijven gemiddeld 45 daklozen in de opvang, in totaal 10.000 overnachtingen per jaar, met hulp van zo’n 75 vrijwilligers.
Het concert is op 24 juni in de Keizersgrachtkerk (op nr. 566) vanaf 19.30
uur. Gratis maar ‘benefiet’ betekent wel dat u geacht wordt uw waardering voor de muziek in een financiële bijdrage uit te drukken, ten bate van het Stoelenprogject.
