Tekst John Jansen van Galen | Beeld Fred van der Zee
TE VOET MET NESCIO
Vlak voor de zomer verscheen de biografie van Nescio, geschreven door Lieneke Frerichs. Een kloek boek, het telt meer woorden dan de schrijver zelf publiceerde. Het laat zich lezen als een leidraad door zijn leven (telkens in verband gebracht met zijn werk), of als leidraad voor zijn talrijke voettochten, meest in en rond Amsterdam, want hij prees zich zijn leven lang gelukkig dat hij daar mocht wonen.
Niet alleen ‘jongens, maar aardige jongens’ waren ze, de Titaantjes, de kornuiten, van Nescio, ze waren vooral ook wandelaars. Ze liepen vanuit Oost overal heen, naar Durgerdam of Abcoude en dan het Gein langs, ze zaten aan de dijk bij Schellingwou met zicht op de stoere toren van Ransdorp. De volgende dag weer naar kantoor.
Ja, het kan nog, wandelen rond Amsterdam
U kunt nu twee dingen doen: die biografie lezen of Nescio in zijn spoor volgen. Ik hoor u al zeggen: dat kan niet meer, want overal kwamen woonwijken, industrieterreinen, autosnelwegen, beton en herrie. Maar ik nam in coronatijd de proef op de som, en ja, het kan. Vroeger nam ik, als ik ging wandelen, eerst de trein. Niet erg ver weg want dan zit je je maar in de coupé te verbijten omdat het landschap buiten zonovergoten is, maar naar Bussum, Santpoort, Breukelen of Castricum. In coronatijd echter werden ‘niet noodzakelijke’ reizen streng ontraden, dus er zat niets anders op dan bij huis te beginnen.
En: proviand mee! Deden we vroeger ook nooit, we zagen altijd wel of we onderweg horeca ontmoetten – en zo niet, dan was er nog geen man overboord. Nu wist je zeker dat alle horeca gesloten zou zijn, dus namen we koffie mee in een thermoskan en broodjes met kaas, die we in het gras opaten. Het voorjaar van 2020 was stralend.
Bijvoorbeeld met het Landsmeerder veer het Noordhollands kanaal over om langs de trekvaart op Broek aan te koersen, waarvan het pittige torentje al in de verte te zien was. Of door de Bretten langs de volkstuinen over een pad dat allengs zompiger werd naar Ruigoord, waar vroeger op zondagen concertjes plaatsvonden, in het kerkje bier geschonken werd en waar een oude kennis die alles wist van politiek zich ontpopte als bard. Maar nu was het er paradijselijk stil.
Of, net als Nescio en zijn makkers, oostwaarts de stad uit, over de IJsselmeerdijk, langs het fort Diemerdam en de Diemer Vijfhoek, waar ringslangen leven en de blauwborst moet zingen en al heb ik geen van beiden ooit gezien, ik zal de vijfhoek niet gauw overslaan. Juist doordat Muiden op slot zat, in lockdown heette dat, leek het ineens een idyllisch middeleeuws stadje aan de Vecht.
Er is veel verdwenen of vernield sinds Nescio’s dagen, zegt u dat wel, maar er is ook veel gered en het lijkt soms of er meer is bijgekomen. Toen ik de leeftijd had van zijn Titaantjes bestond het Twiske nog niet en daar kun je gemakkelijk een hele dag dwalen, langs hoge rietkragen en diepe plassen, en soms buizerds op een boomtak met elkaar zien vechten, waarna er eentje omlaag kukelt.
Juist aan de rand van steden vind je de mooiste wandelgebieden
Ja, het kan nog, wandelen rond Amsterdam. Als u alle wandelingen van Nescio hebt gemaakt en oud geworden bent, kunt u alsnog zijn biografie gaan lezen.
URBAN WALKING: BUITEN DE BINNENSTAD
Voor wandelen moest je ‘de natuur’ in of wat daarvoor doorgaat, was vroeger het idee. Dus: over de hei, door het bos, de duinen in. Omdat iedereen dat doet, kan het daar op mooie dagen druk zijn, speciaal in de directe omgeving van pannenkoekenrestaurants. Maar het is gebaseerd op een misverstand: juist aan de rand van steden vind je de mooiste, interessantste en vaak stilste wandelgebieden.
‘Wandelen buiten de binnenstad van…’ heet een reeks fraai uitgevoerde gidsen met routes in en vlak buiten Nederlandse steden: Nijmegen, Dordrecht, Arnhem, Eindhoven, Zwolle. Rond Utrecht zijn de mogelijkheden voor urban walking zo groot, dat er daar twee edities van zijn. Mijn persoonlijke favoriet is Rotterdam met zijn fraaie 19de eeuwse wijken, zijn industrieel erfgoed, zijn binnenstedelijke meren en het eeuwenoude dorp Overschie, aan een wijde bocht in de rivier. En, voor de lezers van dit blad: ook Amsterdam blaast zijn partijtje mee, met onder andere een wandeling vanuit Ruigoord.
De routes zijn uitgegeven door een uitgeverij in Velp (Gld.) met de merkwaardige naam Gegarandeerd Onregelmatig, ooit begonnen door drie mannen die de tredmolen van hun beroepsleven zat waren. Dat hun uitgaven met regelmaat zouden verschijnen konden ze niet garanderen, integendeel: vandaar de naam.
De boekjes zijn fraai vormgegeven met puike kaartjes en veel foto’s met toelichtingen van bijzonderheden onderweg. Wie het te duur vindt om ze aan te schaffen: geen nood, je kunt ze ook downloaden (alle Amsterdamse routes voor € 6,99), op www.wandelzoekpagina.nl vinden en ook via de Buiten-de-Binnenstad.app.
Als het een aanbeveling mag zijn: zelf ga ik binnenkort vier dagen in Dordrecht logeren om die stad ‘buiten de binnenstad’ te verkennen. Prachtig eeuwenoud centrum, kaden langs imposante rivieren en als je een beetje de pas er in zet zie je zo de molens van Kinderdijk en de polderjungle van de Biesbosch. Veel genoegen!
STARTPUNTEN
Naar Muiden: Flevopark, Nesciobrug over, rechtsaf en dan almaar rechtdoor. Horeca: Fort Diemerdam en Ome Ko bij de brug over de Vecht (ooit het hele etmaal open).
Naar Broek in Waterland: Metro Noord, IJdoornlaan, na brug rechtsaf langs Noordhollands kanaal, veer over en langs trekvaart naar Broek. Horeca aldaar: plenty.
Naar Ruigoord: bij standbeeld Domela Nieuwenhuis Westerpark in, gemarkeerd Brettenpad volgen langs station Sloterdijk en volkstuinen, vóór Halfweg rechts naar Ruigoord. Horeca: vaak ’s zondags in het kerkje.
Naar Twiske: Metro Noord, bus 319 naar Landsmeer, Van Beekstraat, via Sportlaan naar Twiskemolen, gemarkeerde rondwandelingen van 8 en 16 km, maar op de bonnefooi zwerven is leuker. Horeca: Twiskehaven, Paviljoen Twiske.
Routebeschrijvingen: verstrek ik niet, want iedereen kan tegenwoordig online (bv met Google Maps) zelf zijn weg wel vinden. Alle 6000 (!!) wandelroutes in Nederland staan trouwens op www.wandelzoekpagina.nl
