“Mijn kinderen zaten naar het songfestival te kijken en ik zat te scrollen op Facebook toen ik zag dat Camping Zeeburg op Mealdeal eten aanbood dat over was van een feest. Dat is hier vlakbij dus ik erheen op de fiets. Stond ik plots met mensen uit de hele stad zalm op te scheppen en grapjes te maken”, zegt Moniek uit Amsterdam-Oost.

Ze haalt vaker gratis spullen op via Facebook. “Eten niet zo vaak. Dat laat ik liever aan de mensen die armer zijn dan wij.” Kleding en spullen voor de kinderen wel. “Ik vind het belangrijk dat dingen hergebruikt worden.”

Het kost wel wat uren achter het beeldscherm maar dan heeft Facebook de Amsterdamse minima veel te bieden. Er bestaan vele grotere en kleinere weggeefgroepen in Amsterdam. Daar kun je, als je er op tijd bij bent – want wie het eerst komt, krijgt het – van alles gratis ophalen. Je moet wel vervoer hebben. Al kan je ook alleen reageren op advertenties bij jou in de buurt. “We hebben een keer een bankje opgehaald in een buurt verderop en die half op een skateboard naar huis gerold”, lacht Moniek.

De meeste weggeefgroepen zijn niet speciaal bedoeld voor de minima. Amsterdam geeft/deelt schrijft streng: ‘ADG is GEEN liefdadigheidsgroep. We maken geen onderscheid tussen rijk en arm: het gaat ons erom dat we spullen niet weggooien, maar (gratis) een nieuw leven geven.’ Er staat bij de huisregels ook dat er een soort evenwicht moet zijn tussen wat je aanbiedt en wat je afneemt, maar dat is eerder bedoeld om handelaren af te schrikken die dit soort groepen afschuimen op zoek naar spullen om daarna te verpatsen op Marktplaats.

Je kunt op dit soort groepen alleen dingen ophalen. Je mag geen oproepen plaatsen als je iets nodig hebt. Dat kan wel op de kleinere weggeefgroepen waar armoede centraal staat zoals Gratis ruilen of ophalen uit de Rivierenbuurt. Die oproepen geven soms een pijnlijk beeld van hedendaagse armoede, zoals die van een man die vraagt of er iemand nog wat vinyl of tapijt heeft liggen omdat de triplexondervloer waar hij nu op leeft zo koud is.

De weggeefgroepen rond armoede doen vaak meer dan alleen spullen doorgeven. Er wordt ook wel eens eten of geld ingezameld voor mensen in de problemen. Zoé Schellekens van Zonder honger naar bed Amsterdam Noord vertelt: “Een ex-dakloze helpt al een paar weken een gezin dat tussen wal en schip is gevallen.”

Dat soort groepen vormen vaak een gemeenschap waarin mensen elkaar op allerlei manieren helpen. Beheerster Ina van een weggeefgroep heeft samen met mensen uit haar groep zelfs een schuurtje in haar tuin gebouwd waarin ze de spullen die binnenkomen opslaat. “Want het werd wel erg vol binnen.”

Beheerders van dit soort sites zijn vaak mensen die zelf ervaring hebben met armoede. Zoé: “Ik ben nu in een fase van mijn leven dat ik iets wil terugdoen. Ik ben ook dakloos geweest, maar heb mijn leven op de rit.”

Gratis eten

Een ander soort weggeefgroepen gaan over eten. Op Mealdeal 020 vind je een tasje met eten dat uit de vriezer moet vanwege een verhuizing en een enorme stapel broodjes dat over is van een congres.

Bij de groepen die voedselverspilling tegengaan, gaat het meestal om eten uit winkels dat bijna over de datum is. Soms kun je er gratis komen eten: zoals bij Buurtbuik op zeven plekken in de stad. Soms kun je voedsel afhalen dat anders weggegooid zou worden zoals bij De Voedselkringloop in Nieuw-West.

Zoé Schellekens begon afgelopen september Zonder honger naar bed Amsterdam Noord, geïnspireerd op een initiatief uit België. Als je in Noord woont en teveel gekookt hebt, zet je een berichtje op haar groep en dan kan iemand die eten nodig heeft dit komen ophalen. Dat werkt minder goed dan ze had gehoopt. “Misschien is het de gêne omdat je niet genoeg te eten hebt.” Schaamte om iets te komen halen, komt vaker terug in gesprekken met beheerders en gebruikers. “Pijnlijk”, vindt Zoé, “en ook onnodig.” Ze zette, zoals de meeste groepen over armoede, haar groep aanvankelijk op privé zodat alleen de leden van die groep konden zien wie er op wat reageert. “Ik wilde dat mensen zich vrij voelden om te reageren zonder dat hun omgeving zag dat ze niet genoeg te eten hebben. Maar nu heb ik het openbaar gezet en het gekke is dat het niet veel uitmaakt in de reacties. We vragen mensen nu gewoon om privé op een oproep te reageren.”

Haar groep veranderde geleidelijk van een voedelsdeelgroep in een plek waar hulpvragen worden gepost namens mensen die tussen wal en schip dreigen te vallen en aandacht wordt gevraagd voor leuke initiatieven in Noord.
Ook organiseert ze af en toe kleine winacties. “Als ik goedkope kaartjes voor iets krijg dan verloot ik die onder de mensen in mijn groep. Dat is belangrijk als je weinig geld hebt dat je af en toe dat fijne gevoel krijgt als je iets wint.”

Positieve sfeer

Dat is Jessica die ook graag op Facebook zit met Zoé eens. Ze zoekt op Facebook vooral naar het positieve, daarom mijdt ze vaak groepen die zich specialiseren in armoede. “Klinkt misschien onaardig, maar ik ken die verhalen. Ik wil daar niet steeds mee geconfronteerd worden. En ik vind de sfeer soms zo negatief. Mensen gunnen elkaar zo weinig.” Wie kijkt op de groepen als Supersloebers, waarop lotgenoten tips uitwisselen, ziet al snel wat ze bedoelt. De reacties zijn lang niet altijd even aardig. “Het lijkt soms wel een wedstrijd in zieligheid.”

Voor positiviteit kijkt Jessica liever op groepen rondom zuinig leven die niet voor echte armen zijn bedoeld zoals Lekker leven met minder. “De mensen die daar tips plaatsen hebben soms een koophuis maar de toon is veel positiever. Of ik zie spreuken van 365 dagen succesvol in mijn timeline langskomen: ‘De pijn van vandaag kan je kracht van morgen zijn’. Dat vind ik veel positiever om te lezen.”

Wat die winacties betreft, daar is Jessica dol op. “Van uitgeverijen tot modebladen. Ik volg ze allemaal en doe elke dag wel aan een winactie mee. En ik win echt heel vaak. Van een fles afwasmiddel tot een boek tot gratis kaartjes voor de voorstelling van Kasper van Kooten.”

Behalve winacties zijn er op Facebook ook groepen waar je gratis of bijna gratis weer in een opgewekte stemming kan komen zoals Gratis in Amsterdam waarop je gratis concerten kunt vinden of kappersmodellen gezocht waar ze gratis of heel goedkoop je haar weer mooi maken.

Moniek denkt dat het bij het gebruik maken van al die gratis dingen vooral uitmaakt hoe je er in staat. “Als je eten op gaat halen omdat je arm bent, dan voel je je armoedig. Als je eten op gaat halen omdat ze het anders weggooien, dan voel je dat je prima bezig bent.”

Facebookgroepen die informeren/activeren

Facebookgroepen voor lotgenoten

 

advertentie Regenboog Groep

Facebookgroepen voor spullen

  • Amsterdam deelt/geeft: Met meer dan 30.000 leden verreweg de grootste weggeefgroep. Hier zijn allerlei lokale varianten van zoals Amsterdam deelt/geeft Oostelijke Havengebied, Zuidoost of Oud-West
  • Tofvuil: mooie dingen die bij het vuil liggen worden gepost
  • Vergelijkbare iets minder grote weggeefgroepen zijn: Gratis af te halen in Amsterdam, Weggeefhoek 020, Weggeefhoek Amsterdam, Gratis ophalen in Amsterdam en omgeving, Gratis meubelen Amsterdam, gratis spullen Amsterdam

Specifiek op armoede gericht binnen de weggeefgroepen zijn:

Facebookgroepen rond voedsel

  • Mealdeal 020: gratis eten afhalen van evenementen of particulieren in Amsterdam
  • Buurtbuik: Gratis maaltijden van gered voedsel op zeven locaties in Amsterdam
  • De voedselkringloop (West), Guerilla kitchen (Oud-West), Voedseltas/stille armoede (de Pijp): Facebookgroepen van plekken waar je iedere week gratis voedsel af kan halen. Het gaat om eten dat weg gegooid dreigt te worden maar dat nog prima te eten is
  • Zonder Honger naar bed Amsterdam Noord: als je voedsel over hebt/nodig hebt in Noord, maar ook voor andere hulp en tips rond armoede in Noord
  • Koken met een bijna lege portemonnee & Sloeberfoods (minima kookclub): recepten voor de krappe beurs
  • Wie vult mijn bak: Landelijke Facebookgroep voor mensen die eten zoeken voor hun dieren

Facebookgroepen om de moed erin te houden

Wil je zelf een Facebookgroep rond armoede oprichten? Laat in de groepsnaam de plaats en liefst ook de wijk terugkomen. Dat maakt de groep zoveel makkelijker vinden voor mensen die het nodig hebben.

Let op: Facebook staat erom bekend laks om te gaan met de privacy van zijn gebruikers. Ook privéberichten die je via facebook.com verstuurd kunnen door de grote baas Zuckerberg worden meegelezen. Plaats en verzend dus geen informatie die je privé wilt houden via dit platform.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in