De Geneeskundige en Gezondheidsdienst Amsterdam (GGD) kwam vorige maand met het boekje Tatoeage en toezicht in Amsterdam. Aanleiding: sinds 1 januari geldt een Europese norm voor tatoeëren. Joan Worp, hoofd hygiëne en inspectie bij de GGD: “We wilden met het boekje de geschiedenis van het gemeentelijk toezicht onder de aandacht brengen van onze collega’s en geïnteresseerden. Amsterdam was de eerste stad die hygiëneregels opstelde.”
Freelance MUG-redacteur Trudy Admiraal is schrijfster van het boekje: “Het mocht geen saai verhaal worden.” Geschiedenis wordt afgewisseld met portretjes van getatoeëerde mensen. Het boekje zit vol met fraaie foto’s van (mensen met) tatoeages.
Corad Mank is er een van. Hij liep in zijn jonge jaren als skateboarder de nodige botbreuken op. “Ik kan goed tegen pijn en krijg van de adrenaline een kick. Dat gebeurt ook als je een grote tatoeage laat zetten.” Zijn eerste tatoeage, een kleintje nog, liet hij zetten in een studio toen hij een jaar of twintig was. Mank: “Een zwarte tribal op mijn schouder, die waren erg in.” Zijn derde tatoeage was bij de tatoeëerder thuis. “Zo illegaal als de pest en hygiënisch werken zat helemaal niet in mijn hoofd, daar las je nooit iets over.”
Leen Stoutjesdijk was in de jaren tachtig hoofdverpleegkundige van de GGD en schrok zich tijdens zijn eerste inspectieronde rot: tatoeëernaalden die drie à vier weken meegingen. Een emmertje met bloederig water en een spons erin waarmee alle klanten werden schoongeboend. Een hygiënische ramp, vond het hoofd van de toenmalige afdeling Volksgezondheid, Roel Coutinho.
Ziektes als hepatitis B en C en later aids worden overgedragen via bloed-met-bloedcontact. Daarom besloot de GGD in overleg met tatoeëerders regels op te stellen om voortaan hygiënisch te werken. Na eenmalig gebruik werden tatoeëernaalden voortaan vervangen en tatoeage-apparatuur gesteriliseerd. Het dragen van handschoenen werd verplicht.
Het laten zetten van een tatoeage kost rond de €100,- per uur, een kleine tattoo duurt minder dan een uur. Veel studio’s hanteren een starttarief plus een vaste prijs, afhankelijk van de grootte van de tattoo. Let er op dat de apparatuur waarmee de tatoeage wordt gezet, uit een steriele verpakking komt. En of de tatoeëerder handschoenen draagt. De inkt komt uit kleine cupjes, die na gebruik worden weggegooid. Dit ook weer in verband met het tegengaan van bacteriële besmetting.
In de jaren negentig was het aarsgewei (of reetgewei) ongekend populair. Dat is nu een klein portret van een huisdier, een geometrische tattoo of een tekst in een lettertype naar keuze. “Vroeger was een ongeschreven regel om nooit in het gezicht of op de handen te tatoeëren, maar nu zie je mensen met spinnen op het hoofd of een schorpioen in de nek”, zegt Worp. Admiraal vult aan: “Je ziet permanente make-up voor bijvoorbeeld de wenkbrauwen, dat is echt helemaal in.”
Bedenk dat een tatoeage altijd onderhuids lekt, een chirurg kan aan iemands lymfeklieren zien of hij getatoeëerd is. De inkt moet érgens naartoe. Allergische reacties van de huid op de tatoeëerinkt kunnen ook voorkomen. Tip van Admiraal, die niet in het boekje staat: Laat je tattoo niet in de Verenigde Staten zetten. Er zijn daar geen regels, er is geen controle op inkt en er bestaat het risico dat zware metalen of kankerverwekkende stoffen in de huid komen.
Tatoeage en toezicht is een uitgave van de GGD in samenwerking met het Stadsarchief en is niet te koop in de boekhandel. Het boekje is inmiddels te downloaden via: https://www.ggd.amsterdam.nl/hygiene/tatoeeren-piercen/boekje-tatoeage/
Mocht je huidproblemen krijgen zoals een allergische reactie, infectie of litteken na het zetten van een tatoeage, dan kun je terecht bij de Tattoopoli van VUmc, De Boelelaan 1118, 020-4441110
Tekst Arjan van Oorsouw | Beeld Edwin Butter
