Door Amma Asante
Ieder mens heeft recht op bestaanszekerheid en een menswaardig leven. De basis hiervoor is arbeid waarmee je een fatsoenlijk inkomen verdient. En als dat niet lukt door (tijdelijke) pech in het leven dan dient er een sociaal vangnet te zijn in de vorm van een bijstandsuitkering waarmee je zeker bent van een menswaardig leven.
Dit klinkt als een vanzelfsprekendheid, maar helaas is dit voor ruim 1 miljoen mensen in Nederland niet het geval. En dat is het huidige kabinet aan te rekenen. Die heeft in de afgelopen jaren een aantal maatregelen genomen waarmee de bestaanszekerheid en menswaardigheid van een heleboel Nederlanders is afgebrokkeld. Ik denk aan de verhoging van de belasting op boodschappen doen. Ik denk aan de stijgende huren. De alsmaar toenemende premies voor zorgverzekeringen en voor gas en licht. En zo kan ik nog wel een tijd doorgaan. Het Nibud heeft uitgerekend dat een gezin met twee opgroeiende kinderen waarbij vader en moeder een bijstandsuitkering genieten per maand structureel ruim tweehonderd euro te kort komt om van te leven. Voor deze gezinnen is er geen bestaanszekerheid en menswaardig leven. Het betekent de hand ophouden bij de voedselbank om te kunnen eten, ieder maand weer beslissen welke rekening wordt betaald: de huur of de energierekening? Het betekent nog even geen nieuwe warme winterjas en schoenen voor de kinderen wanneer de winter aanbreekt. Het betekent ook zonder de kinderen boodschappen doen om ruzies te vermijden over dat ijsje of een lekker toetje voor bij het eten. Het betekent nooit een gezellig bosje bloemen op tafel.
Het kabinet onder leiding van Mark Rutte is er niet in geslaagd om in economische hoogtijdagen langdurig werklozen aan het werk te helpen. Zo staat bijvoorbeeld de helft van het aantal mensen met een arbeidsbeperking nog steeds werkloos aan de kant, een aantal waarvan ik vermoed dat het inmiddels is opgelopen als gevolg van de corona-crisis. Überhaupt is de vraag of de mensen die voor de corona-crisis al langdurig werkloos waren en dus een bijstandsuitkering genieten, in de komende jaren er in zullen slagen om aan het werk te komen. Als er een ding is wat we zeker weten, is dat de armoede in Nederland de komende jaren alleen nog maar zal toenemen en verergeren. En juist in deze tijden verwacht je van een kabinet, dat miljarden steun verleent aan grote multinationals, omziet naar haar eigen burgers die zich in moeilijke en kwetsbare posities bevinden. Maar niets van dit is waar. In plaats daarvan wil dit kabinet de komende jaren met ingang van 2021 de bijstandsuitkering verlagen. Ja, u leest het goed: de bijstandsuitkering moet worden verlaagd, vindt het kabinet. Met de argumenten dat meer mensen daardoor aan het werk zullen gaan en dat de bijstandsuitkering in Nederland in vergelijking met andere Europese landen hoog is. Alsof mensen voor hun lol langdurig werkloos zijn. Alsof het ook maar enigszins uitmaakt voor dat ene gezin met twee opgroeiende kinderen dat een uitkeringsgerechtigde in Spanje nog slechter af is.
Hoe hard ik ook mijn best doe, dit valt niet uit te leggen. Dat is dan ook de reden waarom ik vanuit de Landelijke Cliëntenraad het kabinet heb verzocht om deze plannen niet door te zetten en in plaats daarvan te investeren in scholing en adequate ondersteuning voor uitkeringsgerechtigden om aan het werk te komen: een pleidooi om te investeren in mensen. Iets waar het de afgelopen jaren aan heeft ontbroken. En we weten allemaal inmiddels dat het geen gebrek aan geld is, want klaarblijkelijk zijn de miljarden er wel als het gaat om het redden van multinationals. Nu de eigen burgers nog.
Amma Asante is voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad
