Het aantal afwijzingen voor de bijstand (of het stopzetten van lopende bijstandsuitkeringen) is dit jaar toegenomen. Dat komt doordat WPI meer handhaaft bij de aanvraagprocedure. Daarnaast doet een groot aantal nieuwe werklozen onterecht een beroep op de bijstand, zo blijkt. Bijna 40 procent van alle afwijzingen gebeurt doordat de aanvrager bij het verkeerde loket komt en recht heeft op een andere voorziening. Dat blijkt uit de halfjaarlijkse rapportage van WPI.
In de rapportage van de Amsterdamse dienst Werk, Participatie en Inkomen (WPI), de vroegere Sociale Dienst, over de eerste acht maanden van dit jaar, staan tal van belangwekkende zaken. Met op stip nummer één de sterke stijging van het aantal afgewezen aanvragen voor de bijstand. ‘De reden van een sterke stijging van het percentage onterechte uitkeringen is tweeledig. Ten eerste wordt bij het aanvraag-proces meer handhaving betrokken; dit leidt tot een groei aan afwijzingen. Ten tweede wordt vastgesteld dat een groot aantal nieuwe werklozen onterecht een beroep doen op de bijstand; 39,7 procent van alle afwijzingen komt doordat klanten recht hebben op andere (voorliggende) voorzieningen.’
Cohort aanpak
Sinds eind vorig jaar worden via de zogenoemde cohort-aanpak per wijk geleidelijk alle mensen met een bijstandsuitkering opgeroepen voor een gesprek, al dan niet per telefoon door de corona-crisis. Met als belangrijkste doel het aantal mensen in de bijstand te laten dalen van 40.000 nu naar 30.000 in 2022. Dat doel heeft ook een financiële component, schrijft WPI. ‘Minder Amsterdammers in de bijstand betekent ook dat er minder geld uitgegeven hoeft te worden aan uitkeringen. Alleen als Amsterdam de landelijke trend voor het aantal uitkeringsgerechtigden volgt, ontvangen we blijvend een passend budget waarmee alle uitkeringen kunnen worden gefinancierd.’ Opvallend genoeg noemt WPI dat getal van 30.000 niet meer. ‘Eind 2022 willen we daarom het aantal bijstandsuitkeringen flink hebben teruggebracht.’
Instroom vlakt af
Na een forse stijging in het voorjaar vlakt het aantal instromers in de bijstand weer af, schrijft WPI. ‘We zien de instroom van het aantal nieuwe werklozen wat afvlakken en zien sinds het eind van de zomer de uitstroom naar werk uit de bijstand weer langzaam richting het oude niveau gaan. Er komen dus weer kansen ook voor de doelgroepen uit de bijstand.’ Sinds kort richt WPI zich vooral op mensen die pas zes maanden of minder in de bijstand zitten, dat zijn er op dit moment ongeveer 4.000. Ter vergelijking: van de 40.000 bijstanders zitten er 30.000 personen langer dan twee jaar in de bijstand. En 20.000 zijn ouder dan 50 jaar.
Uitkering voorkomen
De gemeente is vanaf mei een proef gestart om te voorkomen dat mensen in een uitkering terecht komen. ‘In mei is de pilot max WW van start gegaan om doorstroom van de WW naar de bijstand te voorkomen. Een gezamenlijk team van UWV en de gemeente Amsterdam biedt intensieve ondersteuning aan WW-gerechtigden die in de laatste drie maanden van hun WW-uitkering zitten. Met deze twee activiteiten wordt afhankelijkheid van een uitkering voorkomen. Als klanten toch instromen in de bijstand, zorgt het vernieuwde startproces dat zij direct intensieve ondersteuning richting werk krijgen.’
Commissie WIO
De commissie WIO van de gemeenteraad bespreekt deze rapportage op woensdag 21 oktober 2020.
