Wasilis Psathas is het oliemannetje van Osdorp. De buurtwerker van Combiwel verbindt bewoners, ambtenaren, dokters, ondernemers en verenigingen in de strijd tegen vereenzaming. Zodat wijkbewoners weer gaan samenleven. Niet met gelikte folders, maar via direct contact zet hij kleine stapjes die de basis moeten vormen van een bloeiende buurt. Met dank aan oma Psathas.
‘Je hoeft je fiets niet op slot te zetten hoor.” Wasilis Psathas (59) stapt uit het moderne clubhuis van jeu de boules vereniging Les Bohémiens de Petanque om zijn bezoek te begroeten. Een scherpe blik in een vriendelijk gezicht. Zijn stappen knisperen op het grint van het speelveld. De scores van de laatste wedstrijd staan nog op de lantaarnpaal. Een juf van de naastgelegen school vraagt aan de kinderen om even mee te helpen zoeken naar twee verdwenen ballen in de struiken.
Dit is hartje Nieuw-West. Een wijk in Osdorp ingeklemd tussen de Louis Davidsstraat en de Pieter Callandlaan. Hier bouwt Wasilis Psathas als buurtwerker van Combiwel dag in dag uit aan een bloeiende samenleving waarin de bewoners – vooral ouderen – elkaar meer ontmoeten, meer samen doen. Psathas weet hoe eenzaamheid voelt. “Toen ik vanuit Griekenland naar Nederland kwam, was hier gelukkig al een Griekse gemeenschap. Dat was in het begin de enige plek waar ik me thuis voelde.”
Roeping
Zijn zoektocht in de stad begon met de studie Econometrie aan de Universiteit van Amsterdam, een sterke wens van zijn vader. Tot hij besloot zijn eigen richting te kiezen en fysiotherapeut te worden. Tien jaar geleden ontdekte Psathas zijn ware roeping: buurtwerker in Nieuw-West. “Ik ben opgevoed door mijn oma in een klein dorpje boven Thessaloniki in het noorden van Griekenland: Aetokoryfi, ‘de top van de adelaar’. Mijn ouders gingen namelijk allebei in Duitsland werken.” In zijn geboorteplaats zag hij hoe zijn oma zich bekommerde om andere bewoners en niemand uit het oog verloor.
In Osdorp treedt Psathas in de voetsporen van de vrouw die hem heeft gevormd. In de keuken van het clubhuis is Jahan bezig het fruit te snijden voor de lunch. Op dinsdag transformeert de ruimte in ‘De Gezonde Huiskamer’. Bewoners krijgen voorlichting over gezonde maaltijd en levensstijl. Na afloop lunchen ze samen. Gezond uiteraard. Vandaag staat er een mindfulness-sessie op het programma. “Dat helpt me enorm”, zegt Iteke terwijl ze haar hoofd draait. “Dat heb ik lang niet gekund.”
Els komt ook elke week. “Er hing een briefje in de flat en toen ben ik een keer gaan kijken. Het bevalt me heel goed. Anders zit ik ook maar alleen thuis.”
“Eenzaamheid onder ouderen is hier een groot thema”, zegt Psathas als hij later door de wijk fietst. De wijk voelt als een dorp. Veel laagbouw; keurige plantsoentjes en schone straten. “Maar je weet niet wat zich achter de muren afspeelt.”
Psathas ziet het als een van zijn belangrijkste taken om daar wel van op hoogte te zijn. Maar hoe dring je door in de haarvaten van de samenleving? “Door samen te werken. Ze zeggen vaak een buurtwerker is er voor de bewoner. Maar ik ben er ook voor de huisarts, de fysiotherapeut, de ambtenaar, de ondernemer die wil bijdragen of de vereniging die een ruimte kan delen. Alleen dan kun je iets opbouwen.”
Psathas stopt bij een huisje aan de rand van een groenstrook op de grens met Slotervaart. “Ik heb hier wel eens een ijsvogel gezien.” Centrum voor Natuur en Milieu Educatie staat er boven de deur. Bewoners die van tuinieren houden, kunnen hier hun hart ophalen. Maar er gebeurt veel meer vertellen de aanplakbiljetten voor het raam: van voorlichting over social media tot eigen kleding maken. Psathas: “Je moet mensen verbinden rondom een gedeeld verlangen. Niet rondom een probleem, zoals vaak gebeurt.”
Broedplaats
Hij verontschuldigt zich. “Ik ga voor het eerst op bezoek bij een Irakese man. Hij woont vierhoog, heeft hartklachten en komt bijna niet buiten.” Een uur later leunt Psathas met zijn armen op zijn stuur voor Station Wildeman, een broedplaats gesitueerd in de gelijknamige wijk. Wie tot voor kort Wildeman googelde, kreeg een somber beeld van de wijk met verhalen over beschimmelde huizen; armoede en criminaliteit. Maar dat lijkt te veranderen. De broedplaats is een mooi voorbeeld. En sinds januari probeert Psathas ook hier voet aan de grond te krijgen. “We gaan even kijken of de fietsenmaker open is.”
Contact
Tweehonderd meter verderop is Kamal bezig een trapas te vervangen in een garagebox die is omgetoverd tot werkplaats. En meer dan dat want zijn vrouw Yvonne schenkt hier op zondagochtend koffie voor de buurt en knutselt met kinderen. Kamal: “Het heeft even geduurd, maar de mensen weten me te vinden.” Hij wijst naar de rij fietsen die wacht op reparatie. “Jij komt uit Palestina toch”, vraagt Psathas. “Ja, maar ik ben geboren in Irak”, antwoordt Kamal. De ogen van Psathas lichten op. Of Kamal de man kent waar hij zojuist langs is geweest. “Een lange man.” Kamal schudt zijn hoofd. Helaas, zie je Psathas denken. Maar dit kan een mogelijkheid zijn om iemand uit zijn eenzaamheid te verlossen. Zo werkt het dus. Met kleine stapjes. Via direct contact, op straat, midden in de wijk. Psathas: “Ik voel me soms net een pastoor.”
