Signaleren
“Als je je meldt bij een schuldhulpverlener moet er eigenlijk meteen verlichting van je situatie plaatsvinden. Ik wil dat als iemand zich aanmeldt bij de hulpverlening, de schuldhulpverlener een pauzeknop kan indrukken en daarmee alle boetes en aanmaningen, die uiteindelijk toch niet betaald gaan worden, stopzet.” Het CJIB heeft sinds deze zomer ook een noodstop ingevoerd, maar zegt Moorman, daar moet de burger zelf om vragen. “Het verschil met de pauzeknop is dat de schuldhulpverlener die pauzeknop voor jou aanvraagt bij meer schuldeisers tegelijk.”
De drempel om schuldhulp te vragen moet omlaag, meent de wethouder. “Schuldhulpverlening staat best in een negatief daglicht, mensen denken dat je de regie over je geld kwijtraakt. Dat is helemaal niet zo, maar omdat ze dat beeld hebben wachten ze veel te lang met hulp zoeken. Ik wil het signaal geven: schuldhulpverlening helpt je ook echt, wacht niet te lang, als je ernaar toestapt is er ook meteen rust. Dat is belangrijk dat mensen dat voelen, want vaak staat het water hen tot de lippen. Schuldenrust is waar het om gaat. Ik heb gezien welke heftige impact schulden hebben op het leven van mensen.”
Renteloze lening
Ook komt er eind dit jaar een experiment met een renteloze sociale lening voor mensen met kleine schulden, aldus Moorman. Met die lening kan een kleine schuld (tot 5.000 euro) die niet in aanmerking komt voor een saneringskrediet, worden afgekocht. De gemeente wil onderzoeken of ze op deze manier ook mensen met kleinere, niet-problematische schulden kan bereiken.
Wethouder Moorman was onlangs virtueel aanwezig bij de ondertekening van het Schuldenpact Op weg naar een schuldenzorgenvrij Nederland in Den Haag. Tientallen gemeenten willen het zogenoemde “collectief schuldregelen” invoeren. Amsterdam doet dit al een aantal jaar en loopt hiermee voorop, zegt ze. Bij “collectief schuldregelen” verklaren een aantal schuldeisers zich vooraf bereid mee te werken aan een minnelijke schuldenregeling, en hoeft de kredietbank niet langer met elke schuldeiser apart in gesprek. Dat scheelt veel tijd, legt de wethouder uit. “De behandeling van een aanvraag van een saneringskrediet duurde in 2018 nog 129 dagen en is naar 80 dagen gegaan. Inmiddels hebben in Amsterdam meer dan veertig schuldeisers zich aangesloten bij collectief schuldregelen, dat is meer dan de helft. Dat betekent dat als de kredietbank van start gaat met een saneringsvoorstel, de helft van de schuldeisers al akkoord is, dat levert enorm veel tijdwinst op. Ook de Belastingdienst heeft zich een maand geleden hierbij aan- gesloten, dat is echt goed nieuws.”
Financiële spreekuren
De manier waarop over schulden wordt gesproken, is anders dan een aantal jaren terug, zegt ze. “In het verleden werd het als individueel probleem gezien, en was jezelf ook verantwoordelijk voor de oplossing, dat betekende soms levenslang in de schulden zitten. Nu zien we het meer als maatschappelijk probleem, we moeten echt collectief een oplossing vinden, dat besef dringt steeds meer door.”
Zoek hulp, adviseert ze. “Ga naar de financiële spreekuren. Die zijn er op zestig plekken in de stad. Meld je aan bij de maatschappelijke dienstverlening. Voor elke schuld is een oplossing. Blijf vooral niet zelf worstelen als je er niet uitkomt.”