Je bent ontslagen, net verhuisd of je bent in blijde verwachting van je eerste kindje. Allemaal situaties die grote invloed kunnen hebben op je financiën. Hoe hard je ook je best doet, het lukt niet meer om op tijd alle rekeningen te betalen. Daardoor zijn er binnen een paar maanden achterstanden bij de woningcorporatie en energiemaatschappij ontstaan. Je kunt bij de gemeente terecht voor ondersteuning bij je financiële problemen, via de Maatschappelijke Dienstverlening (Maatschappelijk werk, Sociaal Raadslieden en Schuldhulpverlening), toch vraag je geen hulp. Je denkt dat die ondersteuning niet voor jou is bedoeld of je vindt het moeilijk om hulp te vragen, omdat jij je schaamt dat je het niet alleen redt.
Staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken) heeft in februari een conceptwetsvoorstel ingediend. Zij wil de woningcorporaties, zorgverzekeraars, energieleveranciers en waterbedrijven verplichten om de gemeente te informeren als er betalingsachterstanden ontstaan. Zodra twee instanties een achterstand hebben gemeld, komt de gemeente bij je op bezoek. Wanneer je instemt met ondersteuning, kan de gemeente bij alle (financiële) informatie die de overheid van je heeft verzameld. Een vergaande maatregel, maar van groot belang!
Het gebrek aan financiële middelen heeft voor veel burgers een directe invloed op hun leefwereld. Problematische schulden leiden niet zelden tot isolatie, bijvoorbeeld omdat je te weinig geld hebt om deel te nemen aan sociale activiteiten. Naast financiële problemen krijgen mensen vaak ook op andere leefgebieden problemen. Wanneer die problemen vroeger in beeld komen kan veel persoonlijk leed en kunnen maatschappelijke kosten voorkomen worden. Door alle bijkomende problemen kost een huishouden met problematische schulden de maatschappij al gauw 100.000 euro (Madern, 2014).
Uitbreiden van Vroeg Eropaf
In Amsterdam bestaat al jaren een goed samenwerkingsverband van gemeente, woningcorporaties, energiebedrijven, ziektekostenverzekeraars en de Maatschappelijke Dienstverlening. Dit heeft geleid tot de aanpak Vroeg Eropaf. Jaarlijks gaan hulpverleners van de Maatschappelijke Dienstverlening bij zo’n 2.600 huishoudens op bezoek. Vroeg Eropaf is er op gericht een basis te leggen voor structurele betalingen in de toekomst. Om sancties, zoals een woningontruiming of energieafsluiting te voorkomen, wordt de mogelijkheid van een betalingsregeling onderzocht. Deze samenwerking is zonder inmenging van het rijk tot stand gekomen. Steeds meer partijen sluiten zich bij de Amsterdamse werkwijze aan, maar nog niet iedereen is vertegenwoordigd. De verplichtende werking van de voorgestelde wet kan tot een sluitend vangnet voor vroegsignalering leiden. Het is goed nieuws dat wij hierdoor mensen met ernstige financiële problemen nog eerder in beeld krijgen.
Maar deze wet zal veel aandacht vragen van gemeenten en schuldhulporganisaties. Er is meer capaciteit nodig. Een succesvolle implementatie hangt namelijk af van de manier waarop je samenwerkt. In Nederland hebben we tientallen zorgverzekeraars en energiebedrijven, slechts met een deel hiervan hebben we samenwerkingsafspraken. Het uitbreiden van de vroegsignalering zal ook leiden tot een groter beroep op schuldhulpverlening.
Ondanks mogelijke belemmeringen in de uitvoering zijn wij enthousiast over Van Arks voorstel. Als CentraM (Maatschappelijke dienstverlening in stadsdeel Centrum) zijn wij actief gericht op het eerder bereiken van mensen met financiële problemen. Deze wet zal ons hierbij behulpzaam zijn. Wij zijn op veel plekken aanwezig en bieden vrijblijvende budgetadviesgesprekken aan.
CentraM is een instelling voor Maatschappelijke Dienstverlening in Amsterdam Centrum. Heeft u belangstelling voor een gesprek bij CentraM of een organisatie in uw eigen stadsdeel? Neem dan contact op: 020 557 3338 en www.centram.nl
