Devika Partiman (33) is sociaal activist en oprichter van Stem op een Vrouw. De stichting streeft naar een betere vertegenwoordiging van vrouwen in de politiek. “Als je alle politieke organen bij elkaar optelt, zijn er sindsdien 150 vrouwen extra gekozen met voorkeursstemmen. Dat komt niet alleen door ons, maar we zijn wel slimmer gaan stemmen met zijn allen.”
Een paar maanden voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 startte ze Stem op een Vrouw. Ze was op vakantie in Suriname. “Ik was er op familiebezoek. In een museum lag een flyer van een vrouwenorganisatie die in 1996 een campagne had gevoerd om op vrouwen te stemmen. Wat een goed idee eigenlijk, dacht ik, het bleef in mijn hoofd zitten. Ik werkte destijds bij een campagnebureau, waar ik veel had geleerd over online campagne voeren. En ik was al activistisch, maar meer in de antiracisme beweging. Ik vond het problematisch dat er zo weinig vrouwen in de politiek zitten, maakte me daar zorgen over: het voelt niet goed dat een meerderheid van mannen overal over beslist.”
Waarom moeten we op een vrouw stemmen?
Zolang de democratie bestaat in Nederland hebben er nog nooit evenveel mannen als vrouwen in de politiek gezeten, sterker nog het aandeel vrouwen stijgt nooit boven eenderde uit. Het idee van democratie is dat het hele volk wordt vertegenwoordigd, vrouwen maken wel ongeveer de helft van de samenleving uit. Onderzoek laat zien dat als er meer vrouwen in de politiek actief zijn, het beleid verbetert op gebied van bijvoorbeeld economie, zorg en onderwijs. Logisch; als er meerdere perspectieven worden meegenomen, sluiten beslissingen natuurlijk beter aan op een grotere groep mensen. En als meer kinderen zichzelf vanaf jonge leeftijd terugzien in de politiek, verhoogt dat ook de politieke betrokkenheid. Ook meisjes hebben genoeg rolmodellen nodig.
Er zijn nog nooit zoveel vrouwelijke lijsttrekkers geweest als nu, tien partijen worden aangevoerd door een vrouw.
Het zijn er meer dan ooit, dat is een goede stap. Maar er doen 37 partijen mee aan de verkiezingen dus het zijn er nog steeds relatief weinig. Het maakt veel uit, want het beeld dat mensen hebben van de politiek komt uit de media, waar nog steeds het overgrote deel van de politici in beeld man is. We zien bij talkshows langzaam meer vrouwen aanschuiven. Dat is positief: het bepaalt namelijk hoe kijken naar leiderschap. Het is mooi dat stereotype beelden hiermee worden doorbroken. En daar hoeven vrouwen niets voor te doen, behalve zijn wie ze zijn. Je hoeft niet specifiek over vrouwenzaken te praten, nee gewoon dat je er bent als politica, doorbreekt al het beeld.
Rutte zei bij de laatste formatie: ik kies gewoon de beste ongeacht of dat een man of een vrouw is.
Ik denk dat veel mensen dat een logische opmerking vonden, maar ze vergeten iets. Rutte werkt al tientallen jaren in de politiek, een door mannen gedomineerde sector. En hij zit bij een partij waar veel meer mannen dan vrouwen actief zijn. Dus hij kent veel mannen. Als hij op zoek gaat naar iemand die hij goed vindt, put hij uit een poule van mensen uit de VVD, de politiek. Als je vist in een vijver met 80 procent goudvissen en twintig procent andere vissen, is de kans groot dat je een goudvis krijgt. Ik vond zijn opmerking te simpel. Zijn netwerk bestaat vooral uit mannen. Als je niet actief naar vrouwen op zoek gaat, vind je ze ook niet. Dat heeft niets te maken met kwaliteit. Er zijn veel mensen die we niet kennen die ook heel goed zijn, daarvoor mag je best moeite doen.
Wat hebben jullie bereikt sinds de start?
In 2017 werden drie extra vrouwen met voorkeursstemmen gekozen, twee bij GroenLinks en een bij de PvdA, onder wie Liliane Ploumen die nu partijleider is. In de hele historie van Tweede Kamerverkiezingen waren er nog nooit zoveel extra vrouwen gekozen. Sindsdien voeren we bij alle verkiezingen actie, en het werkt. Er zijn inmiddels meer dan 150 vrouwen extra gekozen met voorkeurstemmen in alle politieke organen. De Nederlandse delegatie in het Europees Parlement bestaat nu voor de helft uit vrouwen, er worden grote stappen gemaakt. Dat komt niet alleen door ons, maar we zijn wel slimmer gaan stemmen met zijn allen.
Hoe stem je slim. De eerste vrouw op de lijst?
Dat doen veel mensen, het wordt vaak van generatie op generatie doorgegeven. Symbolisch is dat mooi, maar omdat die vrouwen al zo hoog staan, komen ze er meestal toch in. En dan zie je dat die extra stemmen op de eerste vrouw, naar mensen na hen op de lijst gaan. Dat zijn toch weer vaker mannen. Je stemt dus indirect vaak op een man als je op de eerste vrouw stemt, dat is zonde.
En op de laatste vrouw stemmen heeft ook weinig zin?
Die allerlaatste vrouwen zijn vaak lijstduwers, zoals BN’ers of oude partijrotten. Die kunnen extra stemmen trekken maar staan vaak hun zetel weer af aan iemand die hoger staat. Dus als je meer vrouwen of bijvoorbeeld meer jongeren in de politiek wil, kun je het beste stemmen op iemand die wat lager op de lijst staat. Kijk eens op hoeveel zetels een partij in de peilingen staat, en stem op een van de kandidaten die het misschien net net haalt zonder voorkeurstemmen. Als een partij op 10 zetels staat, en een vrouw die jou aanspreekt op 11, dan kan je haar met een voorkeursstem een zetje naar boven geven zodat ze toch in de Tweede Kamer komt.
Meer informatie: stemopeenvrouw.com
