Wie dakloos is, krijgt 80 procent van de bijstandsuitkering. Gelijke behandeling zou 7,5 miljoen euro per jaar kosten en bovendien een aanzuigende werking hebben vanuit andere steden. Toch gaat de gemeente onderzoeken of die 80 procent omhoog kan naar 85 procent.
Dak- en thuislozen krijgen minder bijstand dan mensen met een woning. Dat is al jaren gemeentelijk beleid en is bovendien min of meer in lijn met de aanpak in andere grote steden in ons land. Maar toch is het vreemd, dat verschil in bijstand, vonden onder meer de raadsleden Veldhuyzen (BIJ1) en Khan (DENK). Waarom krijgen dak- en thuislozen maar 80 procent van de bijstandsuitkering? En wat kost het om alle dak- en thuislozen 100 procent van de bijstandsuitkering te verstrekken? Moeten dak- en thuislozen betalen voor de nachtopvang, terwijl ze een lagere uitkering krijgen? Wethouder Groot Wassink (GroenLinks) schreef de antwoorden op. Onderstaand een samenvatting.
Staand beleid
De gemeente hanteert al veel langer een verlaging van de bijstandsnorm van 10 of 20 procent: 20 procent verlaging van de uitkering waar geen woonkosten aanwezig zijn; en 10 procent verlaging van de uitkering waar de dakloze gebruik maakt van de nachtopvang. De reden achter de verlaging van de norm is dat de bijstand een vangnet regeling is. De bijstand is bedoeld om de klant van de minimale bestaansmiddelen te voorzien. Indien een klant geen woonkosten maakt, voorziet de gemeente ook niet in die kosten. Ook andere steden hebben soortgelijk beleid. Den Haag hanteert een korting van 18 procent, Rotterdam 20 procent en Utrecht 15 procent.
Kosten en aanzuigende werking
Het gelijktrekken van de bijstandsnorm voor alle leefsituaties kost per jaar bijna 7,5 miljoen euro. Deze meerkosten worden niet of nauwelijks vergoed door het rijk. Dit betekent dat Amsterdam de meerkosten vrijwel volledig voor eigen rekening moet nemen. Los van de verhoging van de uitkering van het huidige aantal dak- en thuislozen met een uitkering in Amsterdam, speelt ook een rol dat een gunstiger uitkeringsregime voor daklozen hoogst waarschijnlijk een aantrekkingskracht zal hebben op dak- en thuislozen uit andere delen van het land.
Onderzoek naar 15 procent
De gemeente gaat toch kijken of het mogelijk is om de huidige verlaging van 20 procent op de norm om te zetten naar 15 procent. Geschat wordt dat zo’n wijziging ongeveer 1.7 miljoen euro per jaar kost. Het voornemen is een breder onderzoek/pilot te starten om een beleidskeuze op te kunnen baseren. Deze zomer begint een onderzoek en pilot naar bestaanskosten van daklozen en de invloed van inkomen op het oplossen van dakloosheid. De gemeente gaat bij alle berekeningen uit van ruim 2.300 dak- en thuislozen.
