Het aantal Amsterdamse huishoudens dat moet leven van een laag inkomen is in 2020 met tien procent gestegen naar bijna 74.000.
Dat staat in een rapport van maar liefst vijftig pagina’s van de afdeling Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS) van de gemeente. Daarin krijgen we een inkijkje in de wereld van huishoudens die moeten leven van maximaal 120 procent van het Sociaal Minimum (SM), de inkomensgrens die de gemeente hanteert voor het begrip ‘armoede’. In de corona-tijd is het aantal huishoudens in armoede gestegen naar 73.800, een toename van tien procent. Sinds 2013 daalde het aantal ‘minimahuishoudens’ steeds elk jaar, maar door de corona-crisis is die daling gestopt en stijgt het aantal minimahuishoudens weer. Het rapport van OIS gaat in op een reeks onderwerpen: de daling van het aantal werkenden, de toename van de werkloosheid, de hogere bijstand, de positie zzp-ers en de armoede onder minima.
Daling aantal werkenden
Volgens OIS is het aantal werkenden in loondienst in Amsterdam in 2020 gedaald met 1.4 procent. Die daling treft vooral ‘personen met een flexibel contract, jongeren en mensen met kleine baan, kenmerken die elkaar waarschijnlijk vaak overlappen’. In 2020 steeg de werkloosheid in Amsterdam van 3.7 procent naar 6.5 procent in het laatste kwartaal: in oktober 2020 lag het aantal personen in de WW 52 procent hoger dan begin 2020, een verschil van 7000 personen.
Bijstand stijgt
Het aantal bijstandsuitkeringen is gestegen met 1.600 van 38.800 naar 40.400, een toename van 4,2 procent, aldus het rapport van OIS. ‘Net zoals bij de WW zien we in 2020 met name onder jongeren een verhoogde instroom ten opzichte van 2019. Het volledige effect van de coronacrisis op de bijstand wordt waarschijnlijk pas later merkbaar, onder andere doordat een deel van de werklozen eerst aanspraak maken op de WW.’
Financiële situatie zzp-ers verslechterd
Ongeveer een kwart van de werkzame beroepsbevolking van Amsterdam is zelfstandige, schrijft OIS. ‘De coronacrisis is voor veel van hen reden tot financiële zorgen. In de Regionale Enquête Beroepsbevolking (REB) beoordeelt in 2020 bijna een kwart van Amsterdamse ondernemers de financiële situatie van hun bedrijf als slecht.’ Ongeveer 36.000 zelfstandigen maakten in 2020 gebruik van overheidssteun via de Tozo-regeling. Deze uitkering Tijdelijke ondersteuning zelfstandig ondernemers (Tozo) vult de maandelijkse inkomsten aan tot het sociaal minimum.
22 procent in armoede
Volgens OIS stijgt het aandeel lage inkomens het sterkst onder zelfstandigen, uitkeringsafhankelijken, jongeren en 66-plussers. ‘In 2019 rapporteerde 19% van de Amsterdamse huishoudens een inkomen dat overeenkomt met een bedrag tot 120% van het sociaal minimum (SM), de gemeentelijke lage inkomensgrens (bron: REB). In 2020 ligt dit aandeel op 22%.’ Over de komende tijd is OIS niet optimistisch. ‘Voor huishoudens die voor de crisis al tot de minima behoorden, maar ook voor oudere en laagopgeleide Amsterdammers die in de corona-periode zijn ingestroomd, zal het ook na de crisis lastig blijven om uit de armoede te komen.’
