Tekst Jos Verdonk | Beeld Sandra Hoogeboom
Het antwoord op de hamvraag die de interviewer elke schrijver voorlegt, begint vrijwel altijd op dezelfde manier. “Van mij hoeft sowieso nooit iemand iets”, zegt Maartje Wortel lachend. “Ik zou nooit zeggen dat mensen mijn boek moeten lezen, maar wat ik hoor, is dat mensen plezier kunnen beleven aan Dennie is een star als ze een keer een heel ander soort boek willen lezen dat op geheel eigen wijze buiten alles valt. Ik denk dat het best wel authentiek is, al houd ik niet zo van het woord authentiek.”
Zij werd als student van de School voor de Journalistiek in Tilburg gestuurd omdat ze te veel verzon. “We moesten een week lang een krant maken over Oss. Ik was toen best naïef en transparant – dat ben ik nog steeds – en mijn docent vond een verhaal van mij ongeloofwaardig. Toen heb ik gezegd: ‘Er gebeurde niet zoveel, dus dit heb ik gewoon opgeschreven. Het is toch prima om de krant mee te vullen?’ Hij legde me uit dat dit echt niet de bedoeling was.”
Daarna werd Maartje Wortel aangenomen aan de Rietveldacademie, waar ze les kreeg van de inmiddels overleden dichter en tv-presentator Wim Brands. Hij gaf haar de stelregel mee vooral nooit over je kat te schrijven, ‘of over welke kat dan ook’. Een regel waar ze zich in Dennie is een star overtuigend niet aan heeft gehouden.
Dennie is een star is een filosofisch, lichtvoetig en vooral enigszins gek boek geworden. “Het gaat over een jonge vrouw die een kat neemt omdat ze op zoek is naar een god en omdat ze zich afvraagt hoe de tijd in elkaar zit. Maar het gaat ook over de oneindigheid van het heelal en over seks, liefde en nú! Over dat je iets nodig hebt om je plek in dat heelal te vinden. Dat kan literatuur zijn, liefde of een god of een kat: je hebt iets nodig om je aan vast te houden. En het gaat ook over dat je jezelf niet te serieus moet nemen.”
Dennie is een star was oorspronkelijk niet als op zichzelf staande roman bedoeld. “Omdat ik met Marjolijn van Heemstra het alternatief boekenbal organiseer, vroeg mijn uitgeverij mij om daarvoor een alternatief boekenweekgeschenk te schrijven. Het zou maar een heel klein boekje worden, maar het werd steeds groter en groter. Hiervoor schreef ik altijd vanuit een idee, met een strakke, harde compositie en vanuit een mannelijk perspectief.
Dit boek is geschreven vanuit een vrouw, Teddy, en ik heb het veel meer intuïtief geschreven. Het is springerig en losgelaten en heeft geen echt plot. Het verhaal is eigenlijk ook zoals een kat.”
Aan een ander advies van Brands – dat je eerst moet weten hoe je moet sturen voor je uit de bocht vliegt – hield Maartje Wortel zich wél. “Dit boek gaat juist over iets dat uit de bocht vliegt. Ik weet nu hoe ik moet sturen, dus ik durf nu uit de bocht te vliegen!”
Inmiddels kan Maartje Wortel leven van de letteren, maar nog niet van de royalty’s alleen. “Ik geef nu zelf één dag per week les op de Rietveld en geef veel lezingen op middelbare scholen. En ik schrijf voor Trouw en het kunsttijdschrift Metropolis M.”
In Dennie is een star stuit de lezer enkele keren op toetsencombinaties als ‘gy5’ en ‘==========Po’. “Mijn eigen kat loopt soms over mijn toetsenbord en dat heb ik op die plek laten staan. Ik heb daar niet meer mee gerommeld of geschoven.”
Daarnaast staan er een paar onbedoelde foutjes in het boek, waaronder – net als in het boekenweekgeschenk van Jan Siebelink – een heuse dt-fout. “Dat zei mijn moeder ook al. Weet je wat? we spreken dit af: jij zei toch – als interviewer – dat dit boek gaat lopen? Zet dat er maar in. Dan beloof ik dat ik die fouten er in de tweede druk uit zijn!”
Maartje Wortel begint binnenkort aan een nieuw project. “Over twee weken ga ik met de voormalige dichter des vaderlands Anne Vegter naar Japan. We gaan een reisboekje maken en dat wordt denk ik wel raar, want Anne is ook een beetje een buitenaards wezen. Ik begrijp zelf niet zoveel van de wereld, de mensen, de liefde en de politiek. Mensen die pretenderen dat wel te begrijpen nemen zichzelf te serieus en mensen die zichzelf teserieus nemen moet je niet vertrouwen.”
UIT: Dennie is een star
Het rijden naar Terschelling deed ik, los van wat tankstationkoffie, puur op karakter.
Toen we eenmaal in de kleine huurboerderij achter de dijk bij de Waddenzee waren die N. in de auto had geboekt, wachtten we niet lang. Barbara wilde zich omkleden en opfrissen, maar daarna namen we Dennie meteen mee naar het wad en dompelden hem onder in de Waddenzee. Ik hield hem aan zijn nekvel vast en liet hem zes keer zakken in de zee. Dennie vond het niet bepaald leuk, maar het zag er prachtig uit. Hij was nog maar een paar maanden oud en hij zag eruit als een verzopen katje. Door zijn natte vacht leek hij veel kleiner en magerder. Elise en ik moesten een beetje huilen want precies zoals Dennie er nu uitzag voelden wij ons al heel lang en pas nu voelde het alsof dat betekenis ging dragen.
Dennie kroop, nadat ik hem op de vijfhoekige stenen van de dijk had gezet, meteen onder de benen van Barbara, want hij hield van Barbara, hij trok steevast naar haar toe. En alleen omdat Dennie zo van haar hield, hield Barbara van hem, zo werkt dat nou eenmaal bij haar. Het hondje van N. likte Dennie over zijn kop, die dit gelaten over zich heen liet komen.
Maartje Wortel – Dennie is een star
Das Mag Uitgevers €19,99
MUG-lezers kunnen Dennie is een star winnen door de cryptogram in MUG Magazine op te lossen (zie pdf op deze website). Inzenden uiterlijk 30 april 2019.
