“Ik ken ze allemaal de bewoners van Lindenheuvel. Ik houd al heel lang een oogje in het zeil. Ik zie hun wijk veranderen. Ze waren ooit elkaars licht in de duisternis. Ze waren samen één. Maar nu dreigt de wijk uiteen te vallen. Zoveel eenzaamheid. Ik zie het. Maar zien zij het ook?” Tot ons spreekt Sint-Barbara, beschermheilige van mijnwerkers, bouwvakkers en nog veel meer beroepen. Ze is voice-over in de serie We zien ons die op 27 augustus startte bij omroep HUMAN.
We zien ons toont de volkswijk Lindenheuvel in Sittard/Geleen, waar vooral ex-mijnwerkers en hun nazaten wonen. “We zochten voor de serie een plek in de periferie, omdat de Randstad eigenlijk al te vaak centraal staat”, vertelt Bert Janssens, als hoofdredacteur bij HUMAN betrokken bij de film. “Deze wijk trok onze aandacht, omdat er iets bijzonders gaande is. Een bovengemiddeld percentage van de bewoners voelt zich eenzaam. Aan de andere kant is er een sterke sociale cohesie.”
Wat ooit geweest is, verdwijnt en er komt niets voor terug. Dat gegeven loopt als een rode draad door de serie. “Die kameraadschap van toen, die vind je nergens meer”, vertelt oud-mijnwerker Fer aan het begin van de eerste aflevering. Zijn beademingsapparaat verraadt de sporen die het werk in zijn lichaam achterliet, maar de heimwee naar de mijnen spreekt uit al zijn woorden.
De mijnen en de kerk waren wat de bewoners bond. De mijnen sloten en het kerkbezoek nam af. We zien een kerkdienst die wordt bezocht door een handjevol ouderen. De pastoor lijkt erin te berusten dat het een aflopende zaak is.
De wijkbewoners verliezen wat ooit vanzelfsprekend was. Eenzaamheid steekt de kop op en we zien hoe bewoners hiertegen de strijd aangaan. De serie zoemt in op zeven mensen en volgt hen een jaar. Er was tijd nodig om het vertrouwen van de bewoners uit de gesloten gemeenschap te winnen, zegt Janssens. “Je moet er veel zijn. En je moet vertrouwen winnen en als je eenmaal hebt gewonnen, ook niet beschamen. Mensen stellen zich kwetsbaar op en verwachten een zekere integriteit.”
Buurtbewoners
De 26-jarige Alyza woont in de wijk. Ze werkt ‘s avonds in een casino, ziet daardoor weinig mensen en noemt zichzelf eenzaam. “De voortdurende onrust die ik voel, dat kenmerkt mijn eenzaamheid”, zegt ze. Alyza besluit Lindenheuvel achter zich te laten en gaat naar Griekenland om jongerenwerker te worden. Ze kan er echter niet aarden. Wanhopig zien we haar bellen met Daisy, de barvrouw van de buurtkroeg die een soort tweede moeder is voor de buurtbewoners. Oud-mijnwerkers halen aan Daisy’s bar herinneringen op en jongeren vinden haar voor troost of gewoon een praatje.
Dan is er Gerrit. Hij runt een kringloopwinkel. Met zijn paard bezoekt hij buurtbewoners om zo weer wat sociale samenhang in de buurt te scheppen.
Verder zien we Jes met haar dementerende man Ger. Jes geeft dansles aan buurtgenoten.
Eenzaamheid
Desondanks blijft de eenzaamheid. Het contrast is opvallend: zoveel eenzaamheid en toch zoveel cohesie. Hoe is dit mogelijk? Janssens: “Eenzaamheid is een complex begrip. Soms heb je wel veel contacten, maar missen die de kwaliteit die je graag zou willen. De mensen in de serie hunkeren naar een wereld van vroeger en het soort contact dat er toen was. Maar dat is er niet meer. Je krijgt een beeld van een groep Nederlanders die je niet zo vaak ziet”, zegt Janssens. “Het zijn mensen die achterblijven in de snel veranderende samenleving. Vast werk dat zingeving en contacten opleverde, de kerk waar men elkaar zag; het is allemaal verdwenen. En eigenlijk is er niets voor teruggekomen.”
We zien ons is iedere dinsdag om 21.15 uur te zien bij HUMAN op NPO 2, en op human.nl.
