Door Simone Kukenheim
Corona heeft iedereen met zijn neus op de feiten gedrukt. Mensen met een zwakkere gezondheid hebben meer kans om ernstig ziek te worden van het virus en daardoor meer kans om in het ziekenhuis of op de intensive care te belanden. Met alle gevolgen van dien. Want ook als je bent genezen, blijf je soms nog lang last houden van vermoeidheid en andere gezondheidsproblemen.
Een deel van die zwakkere gezondheid wordt veroorzaakt door ons eten. We eten te vet, te zout en te veel suiker. Vijftig procent van de volwassen Nederlanders kampt dan ook met overgewicht.
Als we ons eetpatroon niet veranderen, heeft over twintig jaar bijna 2/3 van de Nederlandse bevolking overgewicht. Overgewicht is een belangrijke veroorzaker van hart- en vaatziektes en andere chronische aandoeningen. Door een gezond voedingspatroon kunnen we ons veel beter weren tegen chronische ziektes, stress en een pandemie als corona.
Toch lukt het ons niet om gezonder te eten. De overmaat aan ongezonde voeding is daar mede debet aan. Van alle reclames voor voeding gaat tachtig procent over ongezond eten. Ongezond eten is de afgelopen jaren alleen maar goedkoper geworden, terwijl gezond eten – groente en fruit – duurder is geworden.
Fastfood ketens, lunchrooms, snackbars, wafelwinkels, ijscokramen en snoepwinkels winnen terrein. Nu ten tijden van corona gelden ze zelfs als essentiële winkels! Veel Nederlanders zijn nog ongezonder gaan leven tijdens de huidige lockdown. Mensen bewegen minder, hebben meer stress, eten meer en komen aan.
Voorlichting over gezond eten is nodig, maar nog belangrijker is het om de marketing van de voedingsindustrie in te dammen. Zij beweren vaak ten onrechte dat hun producten gezond zijn, terwijl we weten dat tachtig procent van de producten in de supermarkt niet gezond is en veelal te veel zout, vet en suiker bevat. Of te weinig vezels, ook al staat er vezelrijk op de verpakking.
Een Europees keurmerk op de voorkant van verpakkingen zorgt dat consumenten sneller weten of een product gezond is. Samen met andere grote steden pleit Amsterdam hiervoor in Europa.
Ook in Nederland kunnen we veel sneller komen tot een gezonder voedselaanbod. Bijvoorbeeld met een suikertaks voor suikerrijke dranken, wat in Engeland heeft geleid tot een daling van de frisdrankverkoop. Als we in navolging van Duitsland een btw-verlaging op groente en fruit invoeren, zorgen we ervoor dat deze gezonde producten goedkoper worden.
Door supermarkten te verplichten om tachtig procent van hun reclames voor gezond eten in te zetten, komt straks de broccoli in de aanbieding in plaats van de pizza of chips. En door afspraken te maken over maximale hoeveelheden vetten, suikers en zout, kunnen we voedselaanbieders verplichten hun producten gezonder te maken.
Daarnaast wil Amsterdam de groei van de ongezonde winkels een halt toeroepen. Het moet mogelijk zijn om fastfoodzaken rondom scholen te weren, zodat tieners in de pauze minder worden verleid. Of om in winkelcentra een gelimiteerd aantal lunchrooms en ijssalons toe te staan, zodat het winkelend publiek niet hoeft te wandelen door een walm aan verleidelijke geuren.
Mogelijkheden te over dus. Ik roep het volgende kabinet dan ook op om in actie te komen. Regel dat gezond voedsel makkelijker en goedkoper verkrijgbaar wordt en stop de misleiding door de voedingsindustrie en supermarkten. Gezonde voeding is het beste medicijn: daar worden wij allemaal beter van.
Simone Kukenheim is wethouder Zorg in Amsterdam
