Liesbeth Coltof behoort tot de eerste lichting jeugdtheatermakers. Toen zij dertig jaar geleden begon, waren er alleen sprookjes voor de jeugd; jeugdtheater moest destijds vooral probleemloos vermaak bieden. Coltof heeft het jeugdtheater een ander gezicht gegeven. Dat begon in de eerste plaats met het serieus nemen van kinderen.
Coltof: “Kinderen leven in dezelfde wereld als volwassenen, ze zien dezelfde dingen, wellicht vanuit een ander perspectief maar ze zijn niet dom. Kinderen zijn gewend de wereld niet te begrijpen maar maken uit de context veel op. Bovendien hebben ze goede antennes voor wat er gebeurt tussen hun ouders en in de wereld. Ze staan altijd ‘aan’.”
Coltof vond dat dat moest worden gehonoreerd. Daarom gebruikte ze in voorstellingen thema’s die aansluiten bij wat kinderen meemaken. Echtscheiding, overlijden van een ouder, opgroeien in een achterstandswijk en alle emoties die erbij horen. “Die thema’s zijn één kant van het verhaal, een andere kant is dat ik een nieuwe vormtaal heb ontwikkeld voor theater. Je had natuurlijk Disneykabouters en -elfjes en geschilderde achterdoeken. Wij gebruikten abstracte decors, wat in die tijd ongekend was. Wij hebben zo ontzettend veel verkend.”
Nog iets wat Coltof veranderde, was dat spelers contact maakten met het publiek; de zogeheten vierde wand werd doorbroken. “Het publiek en het toneel hadden voorheen niets met elkaar te maken, het waren gescheiden werelden. Wij spraken het publiek direct aan”, legt Coltof uit.
“Iedereen zei destijds ‘je kunt geen voorstelling maken over de dood’. Toch heb ik doorgezet – mijn moeder stierf toen ik jong was. Auteur/acteur Roel Adams schreef een prachtige voorstelling over doodgaan. Aan het eind van dat stuk is de koning aan het sterven in de armen van zijn eerste vrouw. Tijdens één zo’n voorstelling kruipt een jongetje vanaf de eerste rij het toneel op en wanneer de koning zijn laatste adem uitblaast, zegt het kind: ‘Het is hem eindelijk gelukt’.” Die manier van werken is tekenend voor Coltof; zij begrijpt hoe een kind denkt.
“Het verhaal van mijn afscheidsvoorstelling de Krijtkring vind ik in deze tijd ontzettend belangrijk. Het gaat over de vraag van wie deze wereld is: van degenen die hem bezitten of van degenen die hem verzorgen? Multinationals verrijken zich enorm terwijl anderen die voor de aarde zorgen, op een houtje moeten bijten. Overal op deze wereld. Met deze voorstelling wil ik zeggen: mensen, laten we wat voor elkaar overhebben, elkaar zien en voor elkaar zorgen,” zegt Coltof.
“In elke volwassene woont een kind. Wanneer je als volwassene begrijpt dat je een kind in je hebt en daarmee contact houdt, heb je vanzelf meer connectie met degene die nog een echt kind is.”
De Krijtkring speelt 19 oktober in de Meervaart
en van 30 november tot 3 december in de Stadsschouwburg.
Op 11 november staat de voorstelling in de Amstelveense Schouwburg.
