Ilse Josepha Lazaroms (1979) is docent genderstudies aan de universiteit, schrijver en niet in de laatste plaats alleenstaande moeder. In september verscheen haar roman Duet, een bijzonder boek dat gaat over zwanger- moederschap en een actueel en verontrustend onderwerp: de opleving van het complotdenken en samenzweringstheorieën. “Ik heb lang gedacht dat ik een non-fictieboek aan het schrijven was. Duet is mijn persoonlijke verhaal en ik heb het op een manier geschreven die deels is gefictionaliseerd. Uiteindelijk is het een roman geworden die erg dicht op de huid ligt van mij, als auteur. Maar het is ook beschouwend en bij vlagen essayistisch. Niemand schrijft een boek alleen: je maakt altijd deel uit van een netwerk van andere schrijvers, denkers en ideeën. De feministische schrijvers die mij hebben beïnvloed, noem ik achterin mijn boek.”
In Duet ontmoet het personage Ilse Josepha Lazaroms de vrijgevochten violist A. Ze wordt verliefd op hem en raakt al snel zwanger. Ze gaan op een woonboot wonen die Duet heet, in de haven van New York. A voelt zich niet op zijn gemak in New York en ontwikkelt zich onder invloed van dubieuze websites en internetfora razendsnel tot complotdenker, tot afschuw van Ilse. “Het is een bijzonder verhaal, heel menselijk. Het begint bij huiselijke misverstanden en eindigt bij bepaalde vormen van bedreiging. Maar het is ook hoopvol: iedereen maakt nare dingen mee, maar daar kun je ook iets mee doen en uiteindelijk iets van maken, creëren.”
“We hadden die boot gekocht omdat we dachten dat het een voordelige manier van wonen was. Het leek ons toen het beste idee ooit. Duet kostte ruim twintigduizend dollar en daar komt dan nog liggeld bij. Dat lijkt een heel bedrag, maar is niet te vergelijken met de huren die je in New York betaalt. Je zit daar zo op drieduizend dollar per maand. Maar toen was ik nog niet zwanger en met een dikke buik is een boot heel oncomfortabel. Bovendien hebben we het opknappen en voortdurend onderhouden van een boot onderschat.”
Duet is een poëtisch boek, dat rijk is aan metaforen. “Je zou de kajuit van de boot kunnen vergelijken met een buik of baarmoeder, met daarin een vrouw met een baby in haar buik. De hoofdpersoon vergelijkt haar ongeboren kind met een zeepaardje, want daar lijkt een foetus ook op. En New York is een op zichzelf staande eenheid in Amerika: sommige mensen komen daar nooit uit. New York wordt de Big Apple genoemd, en dat is ook weer een soort baarmoeder.”
Ilses contact met haar voormalige partner heeft haar ongewild tot een ervaringsdeskundige gemaakt. “Voor complotdenkers breekt de realiteit langzaam af. Als je in nauw contact met zo iemand staat, moet je je afvragen hoe dit je eigen welzijn beïnvloedt. Ik heb met ‘A’ alles geprobeerd: ik ben zelfs met een psycholoog gaan praten. Voor mij was er op het laatst geen andere oplossing dan weggaan, vooral omdat er een kind bij betrokken was. Zo’n onveilige situatie had alleen maar tot nog meer ruzie en geweld kunnen leiden.”
Ilse Josepha Lazaroms woont sinds anderhalf jaar in Amsterdam-Noord, maar leidde daarvoor twintig jaar een kosmopolitisch bestaan, eerst als student en later als onderzoeker en wetenschapper. “Ik heb in Londen gewoond, in Noorwegen, Italië, Duitsland, Hongarije, Israël en op vele plekken in de Verenigde Staten. Het was voor mij gewoon geworden om steeds ergens anders te wonen en ik was gewend om voortdurend te verhuizen. Ik ben voor mijn dochter teruggekomen naar Nederland. Ze is nu zes en gaat hier naar school. Voor mij is het nu een uitdaging om ergens te blijven en niet weer mijn spullen te pakken.”
Ilse heeft tips voor beginnende auteurs. “Wat ik mensen die willen schrijven aanraad, is vooral lezen, lezen, lezen! Kijk wat je mooi vindt en door wie dat wordt uitgegeven. Dan krijg je op een gegeven moment het idee welke uitgever bij je past, al zijn schrijven en willen worden uitgegeven natuurlijk twee dingen die los van elkaar staan. En blijf tijdens het schrijven dicht bij jezelf.”
UIT: Duet
‘Ha, ja! zegt hij. Goede poging. Nee, de driehoeken hier in de skyline van New York staan voor iets heel sinisters. Ken je de illuminaten? Het geheime genootschap dat al jarenlang een machtsovername beraamt? Nee, dat dacht ik al. Ik heb me eens goed ingelezen in dit stelletje elitaire duivelskoppen! Zij komen oorspronkelijk uit Bavaria. Weet je wat hun symbool is? Juist! De driehoek! Ik was laatst op het metrostation op wall street, en wat denk je? Overal driehoeken! Mozaïeken, ingelegd in steen, zou oud als de metro zelf. Dat kan geen toeval zijn. De nieuwe wereldorde is hier, baby, in New York.
Door de zeilen van omliggende boten valt het licht naar binnen.
De nieuwe wereldorde?
Ik weet niet zeker of ik dit wel wil horen.
A wacht op antwoord. Ik mompel: Waar lees je die onzin, maar hij staart alweer naar zijn telefoon. Wist je trouwens dat het communisme hier is ontstaan? zegt hij. Lenin was in New York tijdens de Eerste Wereldoorlog. De illuminaten hebben hem geholpen. Zij bezitten Wall Street. Zij bepalen wat er hier gebeurt. Die hoogbouw in de steigers naast het busstation? Een driehoek! Dat je dat nog niet is opgevallen! Ik bedoel, jij bent degene met alle diploma’s. Dat zou je toch moeten weten.
Ilse Josepha Lazaroms – Duet – Cossee Amsterdam – €21,99
