“Mijn leven was mooi voordat tien jaar geleden de problemen met de Belastingdienst begonnen. Ik was alleenstaande moeder met een zoon in een leuke woning en een heerlijke baan. Ik kreeg kinderopvangtoeslag en ook zorg- en huurtoeslag. Het voelde fijn dat je een overheid hebt die bijdraagt aan de hoge kinderopvangkosten zodat je ook als alleenstaande moeder kunt werken.”
Christel Mirkovic uit Amsterdam (De Aker) is getrouwd en heeft drie kinderen. Ze vertelt over de gevolgen van het onterecht terugvorderen van haar toeslagen door de Belastingdienst.
“Mijn zoon was vier toen ik Vladimir leerde kennen. Het klikte en een jaar later zijn we getrouwd, ook omdat ik zwanger was van mijn tweede kind. Om een echt gezin te vormen, wilde Vladimir mijn zoon erkennen. Met terugwerkende kracht werd Vladimir, na het invullen van een formulier, bijgeschreven op de geboorteakte en kreeg mijn zoon Vladimirs’ achternaam. Dat heeft een hoop ellende veroorzaakt.”
Toeslagen teruggevorderd
“Ik kreeg een brief van de Belastingdienst dat ik alle toeslagen van de afgelopen jaren moest terugbetalen. Ik belde en belde de Belastingdienst en legde uit dat Vladimir er pas later was bijgekomen en dat ik wel degelijk een alleenstaande moeder was met recht op die toeslagen. Dat waren onplezierige gesprekken. Door mijn huwelijk met Vladimir kreeg ook ik zijn achternaam. Ik vermoed dat vanwege die buitenlandse achternaam ons dossier bij de fraude-afdeling van de Belastingdienst is terecht gekomen. Het ging om vorderingen van 20.000 en 35.000 euro. We konden dat niet betalen, althans niet zonder schulden op te bouwen. Er stond een deurwaarder op de stoep en er werd gedreigd met loonbeslagen.
“Bij de Belastingdienst was van menselijkheid of begrip geen sprake. Vladimir en ik hebben een bedrijf in videocommunicatie en dat ging door de Belastingdienst bijna failliet. Ik belde de Belastingdienst: ‘Mag ik die aanslag uitspreiden over een aantal maanden?’ ‘Nee, dat kan alleen over maximaal twee maanden.’
“Niemand wilde geloven wat ons is overkomen. Zelfs binnen de familie worden we gezien alsof we de zaken niet op orde hebben. ik kreeg te horen: ‘Je hebt een gat in je hand, eigen schuld’. Ik heb daardoor geen contact meer met hen.”
Schadevergoeding
“Dankzij de geweldige inzet van de Tweede Kamerleden Pieter Omtzigt en Renske Leijten en de conclusies van de onderzoekscommissie erkende het toenmalige kabinet Rutte III ruim een jaar geleden dat mijn gezin en duizenden andere mensen groot onrecht is aangedaan. Gedupeerde ouders zouden worden gecompenseerd. Na een oproep van Leijten heb ik mij als slachtoffer gemeld. We hebben €45.000,- van de Belastingdienst ontvangen. Mijn boekhouder heeft uitgerekend dat we in totaal €62.000 hebben terugbetaald, dat is exclusief boetes en rentes. Daarin zit nog niet eens indirecte schade zoals niet goed verzekerd zijn en de slechte staat van mijn gebit als gevolg van stress, waarvan de kosten volgens mijn tandarts in de duizenden euro’s lopen.
“Ik heb geen flauw idee hoe die €45.000,- tot stand is gekomen. Er is geen enkele transparantie bij de Belastingdienst. Ik ga niet akkoord met die €45.000,- en heb juni vorig jaar bezwaar aangetekend. In augustus kreeg ik een brief, daarna staat dat ik een oproep krijg om met een advocaat voor de bezwaarcommissie te verschijnen. Ik heb daarna niets meer gehoord. Ik kan niet mijn eigen advocaat kiezen, want de overheid heeft een aantal advocaten geselecteerd en die mogen maar maximaal een paar dagen per dossier declareren. Dat is veel te weinig, mijn dossier telt honderden pagina’s.
“De afwikkeling kan nog jaren duren. Tegen die tijd dat ik misschien mijn eigen geld terug krijg, ben ik waarschijnlijk oma.”
Gezondheidsproblemen
“Door alle spanningen ben ik zo grijs als een postduif en mis ik door jarenlang knarsetanden een aantal tanden. Ik ben het afgelopen jaar tien kilo afgevallen en heb moeite met eten en slapen. Het kost me ook moeite om me te concentreren. Mijn zoon was boos dat ik de afgelopen weken tot twee keer aan toe de sleutels in de voordeur heb laten zitten.
Als gevolg van de toeslagenaffaire en voortdurende stress kreeg ik een burn-out en heb ik na anderhalf jaar ziekteverlof ontslag genomen. Uit schaamte om het zoveelste loonbeslag durfde ik niet meer naar mijn werk.
“Ik ben snel emotioneel. Als ik een artikel over de toeslagenaffaire lees, barst ik in snikken uit. Mijn psychiater vindt dat ik die artikelen beter niet meer kan lezen, maar er is geen ontkomen aan.
“Ik voel me gegijzeld door de overheid, zeker nu de afwikkeling nog jaren zal duren. Wat ons is overkomen, is een vernedering. Ik sta er mee op en ga er mee naar bed.”
Wantrouwen tegen de overheid
“Ik heb een diep wantrouwen naar de overheid en dat projecteer ik op mijn kinderen. Mijn zoon is achttien jaar geworden en heeft een aanvraag gedaan voor een reguliere tegemoetkoming voor scholieren. Het gaat om minder dan honderd euro per maand. Ik was razend en we hebben er een flinke ruzie over gehad. Onze kinderen gaan door alle ellende die Vladimir en ik hebben meegemaakt niet meer uit van het goede, maar zijn op hun hoede. Ik kan niet eens uitleggen hoezeer dat me dwars zit. Je doet enorm je best om een mooie wereld voor je kinderen te creëren.
“Ik voel me ontzettend besodemieterd. Ik ben opgevoed met het idee dat je door hard werken, eerlijkheid en andere mensen te helpen ver in het leven kan komen. Dat blijkt een illusie, want door mijn achternaam kan ik niet meer normaal meedoen in de maatschappij. Dat doet me pijn en maakt me verdrietig.
“Mijn verhaal staat voor die van duizenden gezinnen die het slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire. Het zal de Belastingdienst niet lukken de totale schade in kaart te brengen. Erken dat gewoon. Tegen de Belastingdienst zeg ik: ‘Ga schikken met alle gedupeerden en bel me’. Ik wil van dat gezeik af. Geef me rust. Na ruim tien jaar ellende zou dat toch prioriteit moeten hebben? Mijn strijd voor gerechtigheid gaat anders gewoon door, desnoods tot mijn zeventigste, tandeloos en met rollator.
“Ik ben benadeeld, opgejaagd en gediscrimineerd door mijn eigen overheid, dat is een grove schending van mijn grondrechten.”
Afwikkeling toeslagenaffaire
Het kabinet Rutte III viel in januari 2021 over de kinderopvangtoeslagenaffaire. Toeslagen zijn bedoeld om mensen tegemoet te komen in de huur,- zorg- en kinder-opvangkosten. In 2013 bleek dat Bulgaarse bendes het Nederlandse toeslagensysteem misbruikten. Als gevolg daarvan ging een speciaal team van de Belastingdienst jagen op mensen die volgens hen onterecht toeslagen ontvingen.
De Belastingdienst zetten duizenden ouders op een zwarte lijst omdat er iets niet in orde zou zijn met hun aanvraag voor kinderopvangtoelag. Elk klein foutje in de aanvraag werd als fraude gezien. Gevolg was dat de toeslag onmiddellijk werd gestopt. De ouders kregen de stempel van fraudeur en moesten duizenden euro’s aan ontvangen toeslagen terugbetalen. Ze raakten in grote financiële problemen.
De onderzoekscommissie-Van Dam onderzocht de toeslagenaffaire en kwam tot de conclusie dat duizenden ouders groot onrecht is aangedaan. De grondbeginselen van de rechtsstaat waren geschonden. Mensen die in de knel zaten, zouden moeten worden beschermd door de overheid en dat is niet gebeurd.
Gedupeerde ouders werd €30.000,- aan schadevergoeding toegezegd. Van de ruim 50.000 aanmeldingen kwam bijna de helft niet door de eerste toets. Duizenden ouders wachten nog op een uitgebreidere beoordeling. Bij de Belastingdienst werken meer dan duizend mensen aan de hersteloperatie. Gemeentes gaan bijspringen om ouders sneller te helpen.
