De verkiezingen zijn achter de rug. De coalitie van zakkenvullers krijgt geen meerderheid in de senaat. Wel leidt de uitslag tot hevige commotie en haatzaaien. En daarmee kunnen de graaiers alsnog tevreden zijn. Want miljoenen leven onder de armoedegrens, terwijl 10 procent van de bevolking in bezit is van 90 procent van ’s lands rijkdommen. En zolang de armen elkaar in de haren blijven vliegen, gaat het prima met ze.
De afgelopen veertig jaar is de koopkracht van het minimumloon met 30 procent (schrik niet!) gedaald – daarmee ook de koopkracht van de uitkeringen. Dit heeft geleid tot een wereld waarin huisuitzettingen en schuldregelingen alledaagse praktijk zijn geworden en kinderen in te kleine schoenen naar school moeten lopen. Mensen schamen zich vaak om hun probleem aan de orde te stellen maar vinden inmiddels wel alles wat politiek is fout. Ze hebben ook geen vijf euro voor een metrokaartje om naar een politieke bijeenkomst te gaan dus ze gaan nergens meer heen.
Men ervaart dit als een persoonlijke nederlaag, maar voor de buitenwereld kan de werkende arme zich nog afzetten tegen de uitkeringsgerechtigde, die maar lui op de bank zit. Of de zzp’er, die geen belasting betaalt. De witte tegen de bruine en omgekeerd. Verdeel en heers! Men slaagt er in via slinkse mediacampagnes de verschillende groepen armen tegen elkaar op zetten. Zodat die 10% rustig op 90 procent van het geld kan blijven zitten.
Het kan ook anders. In Barcelona mobiliseerde Ada Colau buurtbewoners om een huisuitzetting te voorkomen. Het werd een beweging en Colau werd burgemeester.
In Amsterdam was vorige maand in Ru Paré een bijeenkomst tegen de armoede. Er was een panel met armen en er waren twee beleidsmedewerkers van WPI. De woede van een aantal arme mensen, die de twee WPI’ers over zich heen gestort kregen, ging echter veel meer om de achterlijke bejegening van uitkeringsgerechtigden dan over het feit dat een uitkering grofweg tweehonderd euro te weinig is om al je rekeningen van te betalen, ook volgens Nibud en CPB.
Een fatsoenlijk inkomen, ieders deel van de natuurlijke rijkdom van dit land, en de rijkdommen die de Nederlanders door de hele wereld bij elkaar geroofd hebben, krijg je niet. Maar je kunt wel hulp krijgen. Schuldhulp of een laptop voor de kinderen, voedselhulp enzovoort. Maar dan moet je eerst in het stof bijten. Je moet toegeven dat armoede geen maatschappelijke onrechtvaardigheid is maar een gedragsprobleem. Inderdaad, jóuw gedragsprobleem. Jij moet van de bank af komen en participeren. Zelfsturing, zelf beslissingen nemen is verboden. In plaats daarvan komt participatie, meedoen aan wat de gemeente voor je beslist.
Sportscholen springen hier handig op in. Gemeenten kunnen gedragstraining combineren met het benutten van de rustige uurtjes in de sportschool. In den lande moesten ze in een groepje in de supermarkt een wagentje vullen met gezonde eetwaren. Na afloop mochten ze alles weer terug gaan leggen in de schappen.
In Amsterdam is de activering op vrijwillige basis, maar een groep cliënten kreeg wel een brief waarin ze werd opgedragen op een ‘traject’ te komen, waarin u gaat ‘oefenen met nieuw gedrag’. Dus toch een soort heropvoedingstraject? De vorige wethouder sprak van het hanteren van ‘wortel en stok’, alsof wij een stel ezeltjes zijn.
De armen van Amsterdam daag ik uit om de onderlinge verschillen tussen groepen te vergeten en zich luid en duidelijk uit te spreken tegen onrecht. Wij willen geen liefdadigheid maar gewoon ons deel. Die 30 procent die van de koopkracht af is gegaan moet er gewoon weer bij! Houd u de vervolgavond in Ru Paré op 20 juni alvast vrij.
