Thomas van der Ree (39) is scenarioschrijver, regisseur en acteur. Hij is een van de scenaristen van de Nederlandse oorlogsfilm Bankier van het verzet (2018). Daarnaast vormt hij met zes andere auteurs het schrijverscollectief Winchester McFly, dat onder die naam onder andere een reeks occulte thrillers uitbrengt. “Bij dat acteur moet je je niet te veel voorstellen”, relativeert Thomas. “Ik vind het leuk om op een filmset te staan, maar omdat als je daar niks te doen hebt, je dan alleen maar in de weg staat, vraag ik altijd om een figurantenrolletje. In Bankier ben ik een SS’er en in de film Riphagen NSB’er. Als ik zo’n rolletje speel, moet altijd eerst mijn baard eraf.”
Het Fijn Ding van Thomas van der Ree is het Monument Walraven van Hall (2010), dat is gemaakt door de Spaanse beeldhouwer en installatiekunstenaar Fernando Sánchez Castillo. Het kunstwerk staat – of liever gezegd ligt – op het Frederiksplein. “Voor ik mij met Walraven van Hall ging bezighouden is dit kunstwerk mij eerlijk gezegd nooit zo opgevallen, al ben ik er duizenden keren langs gefietst.”
‘Bij dit monument vraag ik me af of ik zo’n offer zou kunnen brengen‛
“Elke keer als ik nu hier langskom, denk ik aan hoe het toen was. Ik ben nu even oud als Walraven was toen hij werd gefusilleerd en ik ben inmiddels net als hij vader van een zoontje. Als ik dit monument zie, vraag ik me af of ik zelf zo’n offer zou kunnen brengen.”
Walraven ‘Wally’ van Hall (1906-1945) was een Nederlandse bankier en vooral verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog. “Wat Walraven deed, was met hulp van zijn oudere broer Gijs en door middel van ingewikkelde financiële constructies geld achteroverdrukken. Hij wist rijkelui te overtuigen geld te lenen in ruil voor waardeloze aandelen. Ook vervalste hij met zijn groep waardepapieren en wisselde hij die in de kluis van de Nederlandsche Bank om met de echte, waar vervolgens contant geld voor kon worden verkregen. Met dat geld werd het verzet gefinancierd. Na de oorlog zijn die leningen nauwkeurig tot de laatste cent terugbetaald. Dat was mogelijk omdat Walraven alles zo nauwkeurig had bijgehouden.”
Onderkant
Het monument voor Walraven van Hall beeldt een uit brons gegoten gevelde boom uit, die horizontaal een deel van het Frederiksplein bedekt. Aan de weerszijde van een muurtje zien we de eveneens bronzen onderkant van de stam van de boom.
“Het is een dramatisch beeld natuurlijk hè? Iets wat groot en hoog was – namelijk een boom – is nu fundamenteel geknakt. De uitlopers staan voor het enorm wijdverspreide netwerk dat hij in de oorlog heeft opgezet. Ik weet niet of het toeval is of niet, maar in het oorspronkelijke script van Bankier van het verzet komt ook een boom voor. Wally klimt daarin met zijn kinderen. Zijn zoontje valt uit die boom en breekt een arm.”
Voor Bankier van het verzet heeft Thomas zich uitgebreid in het leven van Walraven van Hall verdiept. “Als scenarioschrijver ben je altijd op zoek naar wat de negatieve kanten van een personage zouden kunnen zijn, maar bij Walraven heb ik helemaal niets kunnen vinden. Niemand wist ook maar iets kwaad over de man te zeggen. Het is iemand die vanaf het begin af aan weet hoe hij in het leven staat. Dat maakt hem in de film tot een soort Griekse held. Het is niet hijzelf, maar de wereld om hem heen die verandert.”
Monument Walraven van Hall is te zien op het Frederiksplein, tegenover De Nederlandsche Bank (DNB). Met Joost Reijmers schreef en regisseerde Thomas van der Ree de telefilm Herman vermoordt mensen, een zwarte komedie die (vanaf) 3 januari is (terug) te zien op NPO3.
Heb je een Fijn Ding in 020 en wil je daarover vertellen? Mail naar service@mugweb.nl.
