Tekst Jos Verdonk | Beeld Erik Veld
Femke Burger (39) is als tentoonstellingsmaker betrokken bij de de expositie Mode op de bon in het Verzetsmuseum, dat dicht bij Artis ligt. “Het leven gaat door, ook in oorlogstijd. Wij laten zien welke kleding gewone Nederlanders droegen.”
Vanaf het begin van de Tweede Wereldoorlog gingen de grenzen op slot en ontstond er al snel een schaarste aan stoffen. In augustus 1940 kreeg de bevolking de eerste textielbonnen. “Zo kan de kleding die er nog niet was, eerlijker worden verdeeld. Het was geen betaalmiddel, maar je kreeg er korting mee. Op elke kaart stonden honderd punten. Voor een herenwinterjas had je al tachtig punten nodig. De textielbonnen verdwenen pas in 1949.”
Van de vreemdste stoffen en materialen werd kleding gemaakt: jurkjes van juten meelzakken, een bruidsrobe van parachutestof, mantelpakjes van versleten herenkostuums en truien van hondenhaar. “Langharige honden werden gekamd en dat haar werd als wol gesponnen. Aan een collega met een hond hebben we gevraagd dat eens te proberen. Ze heeft er deze sjaal van gebreid. Voel hoe die prikt!”
Het Verzetsmuseum is erin geslaagd de situatie van toen te verbinden met het heden. “Deze tentoonstelling gaat ook over duurzaamheid en hergebruik. Toen was dat noodzakelijk, nu doen we dat om verspilling te voorkomen. We laten het werk van zes hedendaagse modeontwerpers zien. Zo heeft het duo Viktor & Rolf aan een voorraad teruggestuurde kleding van Zalando een eigen draai gegeven. Veertig studenten van mbo-modeopleidingen zijn met hun talenten met deze geschiedenis aan de haal gegaan en maakten ontwerpen geïnspireerd op de mode van toen.
Het Fijn Ding van Femke is een kleurrijke rok met een verhaal. “Dit is een nationale feestrok. Na de oorlog werd er een commissie ingesteld om na te denken hoe de bevrijding te vieren. Verzetssvrouw Mies Boissevain bedacht deze rok en heeft het patroon ervoor gemaakt. Zij riep vrouwen op een patchworkrok te maken van restjes overgebleven of juist heel dierbare stof.”
Op de rok die te zien is in het museum staat op de kenmerkende driehoeken aan de onderkant bij welke feestelijke gelegenheden die is gedragen. Er zijn meer teksten op geborduurd: herinneringen, goede en nare. Naast de aankondiging van een verloving van een familielid lees je dit:
25 april 1945 Uittocht Ravensbrück.”
Mode op de bon: t/m 6 september in het Verzetsmuseum, Plantage Kerklaan 61. Gratis met Stadspas en Museumkaart. verzetsmuseum.org
