Ook als je werk hebt maar weinig verdient, heb je recht op tal van regelingen van de gemeente Amsterdam. Vooral zzp’ers weten vaak niet op welke tegemoetkomingen ze aanspraak kunnen maken. Wat zijn je rechten en hoe verbeter je je financiële situatie? Plus tips.
WAAR HEB JE RECHT OP
In 2019 maakte maar 27 procent van de werkende armen in Amsterdam gebruik van de regelingen voor mensen met een laag inkomen en weinig vermogen, tegenover 97% van de armen in de bijstand. Niet alleen door onbekendheid gebruiken werknemers en zelfstandigen de regelingen vaak niet. Ze weten vaak ook niet hoe de regeling werkt en of die voor hen geldt. Angst voor terugvorderingen speelt een belangrijke rol. We hebben hier een aantal rechten onder elkaar gezet. Let op, het gaat om voorbeelden, er zijn uitzonderingssituaties.
Toeslagen
Er zijn drie soorten toeslagen, voor de zorgpremie, de sociale huur en de rekening van de kinderopvang. De hoogte van zorg- en huurtoeslag zijn inkomensafhankelijk. Kinderopvangtoeslag is afhankelijk van inkomen, aantal werkuren en het uurtarief van de opvang. Dit jaar wordt er vanwege corona trouwens niet gecontroleerd of de uren kinderopvang overeenkomen met de gewerkte uren. Dan zijn er nog het kindgebonden budget en de alleenstaande ouderbijdrage, allebei inkomensafhankelijk. In 2021 is de inkomensgrens voor toeslagen voor een eenpersoonshuishouden €23.725 en voor een meerpersoonshuishouden €32.200.
belastingdienst.nl (Toeslagen).
Uitkeringen
Een uitkering is er niet alleen voor als je ziek of werkloos bent. Denk bijvoorbeeld aan de zwangerschapsuitkering, een nabestaandenpensioen van een overleden partner en uitkeringen voor (werkende) mensen met een handicap of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid. Vanuit het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) kan een gevestigd ondernemer met tijdelijke financiële problemen een aanvulling tot bijstandsniveau krijgen. De Bbz is ook voor zelfstandigen die voor 1960 zijn geboren en een niet-levensvatbare onderneming hebben.
uwv.nl rijksoverheid.nl
Loon
Zowel vanwege corona als onder andere omstandigheden, kan een werkgever niet zomaar stoppen met loon betalen als er bijvoorbeeld minder werk is. Zelfs bij minder werk door extreme weersomstandigheden kan een werkgever het loon soms terugkrijgen van de Belastingdienst. Bij een terugloop in inkomsten door de pandemie kan je werkgever vaak ook gebruik maken van landelijke regelingen. Trek aan de bel als je niet krijgt uitbetaald.
Arbowetgeving en verlof
Let erop dat je krijgt doorbetaald bij ziekte en (een vast aantal uur) vakantie en dat je vakantiegeld krijgt. Als oproepkracht mag je, tenzij je bijvoorbeeld seizoenswerk doet, na drie maanden vragen om het gemiddelde van je gewerkte uren om te zetten naar vaste uren, na 12 maanden moet je werkgever dat zelf aanbieden. Als je 26 weken in dienst bent, mag je om meer of minder uren vragen. Overleg eerst en vraag om het schriftelijk vast te leggen. Wil je werkgever dat niet, dan kun je een brief of e-mail sturen waarin staat hoeveel uren je wilt gaan werken en op welke dagen. Je werkgever is verplicht binnen twee weken te reageren, en mag het alleen weigeren vanwege ‘zwaarwegend bedrijfsbelang’. Zorg dat je goed op de hoogte bent van je rechten en de uitzonderingen. Vraag er hulp bij. juridischloket.nl
Aftrekposten belasting
Giften, cursussen, openbaar vervoer voor werk, specifieke zorgkosten: er zijn meer aftrekposten dan je denkt. Het Nibud geeft een overzicht op nibud.nl/consumenten/aftrekposten
Tegemoetkoming zelfstandigen
Kijk of je in aanmerking komt voor starters- en zelfstandigenaftrek. Goed om te weten: tussen 1 maart en 1 oktober 2020 en 1 januari en 1 juli 2021 mag je vanwege corona 24 uur per week rekenen voor het urencriterium, ook als je die niet hebt gemaakt.
Pak je kans Amsterdam
De gemeente heeft meer dan dertig regelingen om inwoners tegemoet te komen met een inkomen onder 120% van het bijstandsniveau en weinig vermogen. In 2021 is dat €20.551 voor een alleenstaand huishouden en tot €26.128 voor meerpersoonshuishoudens. Ook mensen met een hoger inkomen en schulden komen soms in aanmerking. Regelingen zijn bijvoorbeeld een gratis laptop of tablet voor als je kind naar school gaat en andere belangrijke schoolkosten, bijzondere bijstand voor juridische hulp, inkomenstoeslag, een gratis identiteitskaart of bijvoorbeeld woonkostentoeslag als je door een inkomensdaling tijdelijk de huur niet kunt betalen. Ook is er de stadspas, een per gezinslid, waarmee je uitstapjes kunt doen, een bibliotheekpas krijgt, goedkoop kunt sporten en (veel) meer.
amsterdam.nl (Werk en inkomen).
Collectieve zorgverzekering
De gemeente Amsterdam heeft voor de groep die in aanmerking komt voor de Pak je kans-regelingen een goedkope zorgverzekering bij Zilveren Kruis. Werkgevers kunnen soms ook een collectiviteitskorting afspreken met een verzekeraar.
Kwijtschelding gemeentebelastingen
Inwoners met een inkomen rond bijstandsniveau en weinig spaargeld kunnen kwijtschelding krijgen van gemeentebelastingen. De inkomensgrens is lager dan voor de Pak je kans-regelingen.
amsterdam.nl (Belastingen en heffingen).
WAAR VIND JE HULP
Praten over geld is moeilijk. Volgens onderzoek van Wijzer in geldzaken praat 80 procent van de werknemers over gezondheidsproblemen, 60 procent over relatieperikelen, en maar een kwart over geldzorgen. Uit hetzelfde onderzoek komt naar voren dat meer dan driekwart van de leidinggevenden wil helpen bij financiële problemen. Ze verwachten dat die hulp opweegt tegen de kosten van uitval of slechte prestaties door stress.
De werkgever of leidinggevende
Een werkgever heeft er baat bij dat je financieel gezond bent. Je bent dan minder ziek, kunt je beter concentreren en bent gemotiveerd om goed te werken. Werkgevers kunnen schuldhulpverlening inkopen of een coach in de hand nemen bij grote levensgebeurtenissen, je meer (of bij stress tijdelijk minder) uren geven, meewerken aan een re-integratietraject bij ziekte of het preventief laten behandelen van een dreigende burnout. In 2020 publiceerde TNO samen met Pro Parents een factsheet over goed werkgeven aan ouders met jonge kinderen, waarin ze pleiten voor een gezinsvriendelijke arbeidscultuur. Daarbij kun je denken aan doorbetaald ouderschapsverlof, flexibele werktijden bij ouderschap of mantelzorgtaken en een deel van de uren thuiswerken. Zo stelt de organisatie van Pro Parents dat ouders beter presteren op het werk én in hun gezinsleven.
Wijs je werkgever op de voordelen van een financieel fitte werknemer: arboportaal.nl, financieelfittewerknemer.nl
Huisarts en hulpverleners
Bij financiële stress kan de huisarts je doorverwijzen naar sociaal werk, een psycholoog, maar ook advies geven over ziekteverlof. Een hulpverlener kan de juiste ondersteuning bieden bij schulden en geldproblemen. Ook kunnen ze ondersteuning aanvragen bij andere partijen zoals het Fonds Bijzondere Noden Amsterdam (FBNA), die kleding of witgoed doneren aan Amsterdammers met een smalle beurs en hoge nood.
UWV en KVK
Het Uitkeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de Kamer van Koophandel (KVK) bieden workshops aan en hulp bij het zoeken naar (ander) werk. Je kunt er ook terecht voor informatie over werken in loondienst of een onderneming. Dat laatste vind je op ondernemersplein.kvk.nl
Sterker ondernemen
De gemeente heeft een aantal voorzieningen voor ondernemers, waaronder schuldhulpverlening, een cursus ondernemersvaardigheden voor kunstenaars, en gratis hulp bij het vinden van een (deeltijd)baan in loondienst.
amsterdam.nl (Ondernemen)
Loketten gemeente
Bij de stadsloketten kun je hulp krijgen bij geldproblemen, schulden, administratie en bijvoorbeeld laaggeletterdheid.
amsterdam.nl (Zorg en ondersteuning)
Als je kinderen schulden hebben kan dat ook een last leggen op jouw inkomen. Bij het Jongerenpunt krijgen jongeren een gratis budgetadviesgesprek, en zo nodig schuldhulpverlening die is gericht op hun eigen ambities.
amsterdam.nl (Werk en inkomen)
Jongeren Financieel Cafés PuurZuid organiseert in vijf stadsdelen financiële cafés voor jongeren om ze te helpen met administratie, budgetteren en sparen.
jongerenengeld.nl
Buurtteams, wijkrestaurants, huizen van de wijk
Niet alle voorzieningen leveren direct geld op, maar sommige zijn heel nuttig om iets leuks te doen of nieuwe mensen te ontmoeten. Netwerken is ook belangrijk als je vooruit wilt komen, en misschien leer je wel iemand kennen met wie je een ruilhandel kunt beginnen: jij schrijft zijn sollicitatiebrief, hij ontstopt je afvoer. In de Huizen van de Wijk zitten ook repair cafes, waar je onder begeleiding je kapotte spullen kunt repareren. Spaart weer geld uit.
repaircafe.org, wmogids.doras.nl, zie MUGWijzer voor meer (pagina 40/41).
Sociale kaart
Soms lukt het niet om alle ballen zelf in de lucht te houden, zeker als je een drukke baan combineert met zorgtaken. Op de Sociale kaart van Amsterdam vind je allerlei soorten hulp, van psychische ondersteuning tot organisaties die betaalbaar boodschappen bezorgen.
socialekaart.amsterdam.nl
Goede doelen
Kinderhulp, Stichting Jarige Job, Stichting Stop Kinderarmoede, Leergeld Amsterdam, Amsterdam Voedselbank: schroom niet om de hulp in te roepen van organisaties die daarvoor bedoeld zijn.
kinderhulp.nl, armoedefonds.nl, stichtingjarigejob.nl, stichtingstop.com, leergeldamsterdam.nl, amsterdam.voedselbank.org en meer.
Platforms
Goedkope spullen via Marktplaats, spullen huren of lenen van de buren via peerby.com en op boerderijvakantie via huizenoppassite.nl
Budgetadvies
Voor gratis advies over omgaan met geld kun je terecht bij het Nibud. Op de website vind je handige lijstjes met tips, informatie over het bijhouden van een kasboek en financiële opvoeding van kinderen. Er zijn testen die je kunt invullen om je financiële situatie te vergelijken met die van anderen. Ook banken geven bespaartips, en het voedingscentrum helpt met het voedingsbudget.
nibud.nl voedingscentrum.nl
Alle informatie in dit artikel is met grote zorg samengesteld. Over de juistheid ervan kunnen we geen aansprakelijkheid aanvaarden.
