Raadslid Khan (DENK) wil dat de gemeente stopt met het Meldpunt Bijstandsfraude. Ook wil hij een verhoging tot 2.400 euro per jaar voor giften aan bijstanders (‘vrijlating’).
De landelijke politiek wil de aanpak van fraude in de bijstand ‘menselijker’ maken. Aanleiding is het boodschappendrama in de gemeente Wijdemeren rond het terugvorderen van de bijstand bij een vrouw die wekelijks een aantal boodschappen ontving van haar moeder. Zij moest meer dan 7.000 euro terugbetalen. Het plan is dat gemeenten niet meer wettelijk verplicht zijn om een boete op te leggen en bijstandsgeld terug te vorderen, zegt Eppo Bruins (ChristenUnie) tegen de Volkskrant. “Het kán wel, in geval van fraude, maar het móet niet. Gemeenten krijgen de ruimte om daar een afweging in te maken, met oog voor de specifieke situatie. Met oog voor de menselijke maat.”
Fraude via strafrecht
Raadslid Khan (DENK) noemt het plan van de ChristenUnie “een kleine stap in de goede richting”, maar wil een veel ingrijpender aanpak. “Deze kwestie laat zien dat de kern van het probleem een te lage bijstand is en een bijstandsbeleid gebaseerd op achterdocht.” Hij pleit dan ook voor een verhoging van de bijstand tot het wettelijk sociaal minimum en een aanpassing van het gemeentelijk beleid. “Het gemeentelijk beleid moet uitgaan van vertrouwen en een positief mensbeeld. Daarom past terugvordering en een boete niet in de bijstand, want dat ademt wantrouwen in en veroorzaakt stress bij de bijstandsgerechtigde, en verstoort daarnaast het wederzijdse vertrouwen tussen burger en gemeente. Indien er sprake is van fraude, dan moet de gemeente aangifte indienen. Daarvoor hebben we het strafrecht. Fraudebestrijding moet daarom ontkoppeld worden van de bijstandswet.”
Giften naar 2.400 euro
Khan wil op nog meer punten het gemeentelijk beleid aanpassen. Om te beginnen wil hij het meldpunt bijstandsfraude opheffen. “Dat meldpunt vergroot namelijk achterdocht en afgunst tussen burgers. De gemeente moet dit niet faciliteren.” Ook wil Khan de ‘vrijlating’ in de bijstand verhogen tot 2.400 euro per jaar. “Momenteel mogen Amsterdamse bijstandsontvangers tot 1.200 euro per jaar aan giften ontvangen per jaar. Het NIBUD geeft echter aan dat een bijstandsafhankelijke gezin met twee kinderen maandelijks 170 euro tekort komt. Dus 2.040 euro per jaar. Voor een gezin met drie of vier kinderen is dat tekort nog hoger.” Ten slotte wil Khan dat de sociale dienst (WPI) de opdracht moet krijgen om terugvorderingen bij schending van de informatieplicht te vermijden. “Bijstandsgerechtigden kunnen een keer over het hoofd hebben gezien dat ze een bepaalde zaak hadden moeten melden. Dat maakt ze nog niet fraudeur of crimineel.”
Commissie Werk, Inkomen en Onderwijs (WIO)
Deze commissie van de Amsterdamse gemeenteraad komt elke drie weken bij elkaar. De eerstvolgende bijeenkomst is op woensdag 27 januari 2021. In die vergadering wil Khan zijn voorstellen voor een andere fraude aanpak van de bijstand bespreken. “Deze voorstellen moeten bijdragen aan een humaner bijstandsbeleid”, aldus Khan.
