Bij Het Fonds Bijzondere Noden Amsterdam (FBNA) kunnen hulpverleners een eenmalige gift aanvragen voor dagelijkse behoeften van hun cliënten, zoals kleding of witgoed. Sinds een paar jaar komen er steeds meer aanvragen binnen voor tandartskosten. “Omdat we er zoveel vragen over kregen, hebben we onze jaarlijkse donatie-actie in het teken gesteld van tandproblemen”, vertelt Marita Tolman, directeur van het FBNA. “Begin vorig jaar hebben we samengezeten met Dokters van de Wereld. We hebben afgesproken dat we met de opbrengst van de donaties hun Mondzorgkaravaan [een tandartsbus waarin mensen op aanvraag van een betrokken hulpverlener een behandeling kunnen krijgen, red.] naar Amsterdam halen. Deze donatie-actie was een veel groter succes dan die in de jaren ervoor: voor mondzorg is in 2021 €15.000 gedoneerd, vijf keer meer dan in 2020 voor een ander doel. Daardoor komt de Mondzorgkaravaan in februari naar Amsterdam, en houden we nog iets over voor giften.”
Jasper Kuipers, directeur van Dokters van de Wereld, hoort veel pijnlijke verhalen als hij onderweg is met de Mondzorgkaravaan. “We zien iemand met tandproblemen, maar we horen ook een verhaal over afwijzingen bij sollicitaties. We zien medische klachten, zoals hartziektes, door ontstekingen in de mond die zijn overgeslagen op de hartstreek.”
Landelijke oplossing
Landelijke beroepsvereniging voor tandartsen KNMT maakt zich ook zorgen over de hoeveelheid mensen die bezoek aan de tandarts mijden vanwege de kosten. Zij pleiten voor een landelijke oplossing voor mensen die de tandarts(verzekering) niet kunnen betalen, zodat het niet uitmaakt in welke gemeente je woont. Ook vinden ze dat er meer moet worden gedaan aan voorlichting en preventie. Het KNMT is er niet voor om de tandarts terug te brengen in het basispakket van de verzekering. Volgens hun berekeningen wordt de verzekering er voor iedereen duurder op, en moeten mensen alsnog veel zelf betalen vanwege het eigen risico.
“We kennen de argumenten van KNMT”, zegt Kuipers. “Het is goed om de zorgen van de beroepgroep mee te nemen in een discussie over mondzorg in het basispakket, maar het moet niet de beste zorg blokkeren.
“Tandartsen hoeven niet te kiezen tussen een verzekering of warm eten op tafel, mensen met weinig geld moeten soms wel dat soort keuzes maken. Ook preventie door gezond eten is lastig: probeer maar eens een appel te eten als je veel gaatjes hebt, dat doet pijn. Stefan Listl van de Radboud Universiteit heeft bovendien uitgerekend dat op lange termijn de kosten hoger zijn als mondzorg niet wordt toegevoegd aan het basispakket.”
Er loopt al sinds 2019 een petitie voor mondzorg in het basispakket, die is meer dan 100.000 keer ondertekend. “De tandarts vormt, samen met de huisarts, de toegang tot basale gezondheidszorg. Voor de huisarts geldt dat de toegang makkelijk is door het basispakket: waarom ligt bij mondzorg alle verantwoordelijkheid bij hoe goed iemand zijn gebit verzorgt?”
