Wie als dakloze verblijfskosten maakt, heeft recht op een normale bijstandsuitkering, aldus de rechtbank Amsterdam. Tot nu toe is het Amsterdamse beleid dat daklozen 80 procent krijgen van de bijstandsuitkering. Er zijn ruim 2.300 dag- en thuislozen in Amsterdam.
De gemeente Amsterdam worstelt al langere tijd met het vraagstuk van de bijstand voor dak- en thuislozen. Deze groep krijgt minder bijstand dan mensen met een woning. Dat is al jaren gemeentelijk beleid en is bovendien min of meer in lijn met de aanpak in andere grote steden in ons land. Wie dakloos is, krijgt 80 procent van de bijstandsuitkering. Maar een van de daklozen pikte dat standpunt niet en stapte naar de rechter. De rechtbank Amsterdam heeft nu geoordeeld dat de gemeente bij het vaststellen van de uitkering had moeten onderzoeken of de aanvrager verblijfskosten heeft. Zo ja, dan heeft de bijstandsgerechtigde recht op een normale bijstandsuitkering, aldus de rechtbank.
Amsterdams beleid
De gemeente hanteert al veel langer een verlaging van de bijstandsnorm van 10 of 20 procent: 20 procent verlaging van de uitkering waar geen woonkosten aanwezig zijn; en 10 procent verlaging van de uitkering waar de dakloze gebruikmaakt van de nachtopvang. De reden achter de verlaging van de norm is dat de bijstand een vangnet-regeling is. De bijstand is bedoeld om de klant van de minimale bestaansmiddelen te voorzien. Indien een klant geen woonkosten maakt, voorziet de gemeente ook niet in die kosten. Ook andere steden hebben zo’n beleid. Den Haag hanteert een korting van 18 procent, Rotterdam 20 procent en Utrecht 15 procent.
Kosten en aanzuigende werking
Het gelijktrekken van de bijstandsnorm voor alle leefsituaties kost per jaar bijna 7,5 miljoen euro. Deze meerkosten worden niet of nauwelijks vergoed door het rijk. Dit betekent dat Amsterdam de meerkosten vrijwel volledig voor eigen rekening moet nemen. Ook denkt de gemeente dat een gunstiger uitkeringsregime voor Amsterdamse daklozen hoogst waarschijnlijk een aantrekkingskracht zal hebben op dak- en thuislozen uit andere delen van het land.
Onderzoek naar 15 procent
Wethouder Groot Wassink (GroenLinks) heeft toegezegd te kijken of het mogelijk is de huidige verlaging van 20 procent op de norm om te zetten naar 15 procent. Geschat wordt dat zo’n wijziging ongeveer 1,7 miljoen euro per jaar kost. De wethouder wil een breder onderzoek/pilot starten om een beleidskeuze op te kunnen baseren. Deze zomer begint het onderzoek naar bestaanskosten van daklozen en de invloed van inkomen op het oplossen van dakloosheid. De gemeente gaat bij alle berekeningen uit van ruim 2.300 dak- en thuislozen.
