Onder het motto ‘Kapitaal is van ons allemaal’ begon de stichting Collectief Kapitaal in de herfst van 2021 met een proef waarbij vijf mensen in Amsterdam-Noord acht maanden lang duizend euro op hun rekening krijgen gestort.
Het idee was om mensen, die vaak hard werken, maar aan het eind van de maand toch geld tekort komen, een adempauze te gunnen. John Jansen van Galen schreef er dit artikel over.
Het eerste experiment is afgerond en het tweede staat al weer voor de deur, want Collectief Kapitaal is een nieuwe crowd funding gestart om 160.000 euro op te halen. Van dat geld kunnen zowel in Amsterdam als in Rotterdam vijf mensen twaalf maanden lang een ‘adempauze’ van duizend euro in de maand krijgen. Dat streefbedrag is al bijna gehaald, op 10.000 euro na.
Het experiment is nadrukkelijk géén vorm van armoedebestrijding, legt initiatiefnemer Denise Harleman uit. “Bij de eerste proef in Amsterdam-Noord hebben we koppels gevormd van deelnemers en donateurs, die elke maand met elkaar koffie gaan drinken. Het idee is dat je van elkaar kunt leren. Je kunt het hebben over zaken als vertrouwen, waardigheid en wat je dromen zijn.”
“Sommige donateurs zijn het experiment in gegaan om iemand te helpen”, vervolgt ze, “anderen vinden dat het systeem in Nederland helemaal op de schop moet. Maar waar ze allemaal achter kwamen, en dat geldt ook voor de vijf mensen die geld ontvingen, is hoeveel aannames er zijn over elkaar. Hoe moeilijk het is om solidair met elkaar te zijn als je ideeën over de ander hebt die misschien helemaal niet kloppen.”
Collectief Kapitaal gaat vooral over liefde, zegt ze. En dat wil ze best even uitleggen. “We willen kijken hoe je, zonder dat je een geliefde bent, vreugde en liefde in het leven kunt delen. Hoe je voorbij komt aan al het wantrouwen dat dag in dag uit tussen mensen een rol speelt. Tijd en aandacht voor elkaar zijn dus essentieel.”
En vertrouwd worden, want dat was misschien nog wel de allerbelangrijkste ontdekking voor de mensen die aan het experiment mee deden. “Dat ze geen bewijzen hoeven te overleggen, dat ze niet worden gecontroleerd. En dat er mensen zijn die jou de moeite waard vinden.”
De experimenten zijn bedoeld voor mensen ‘die op een fijne manier kiezen voor samenleven en elkaar vertrouwen.’ En daarom gaan de mensen die zich bij Collectief Kapitaal hebben aangesloten er mee door. Daarnaast houdt de stichting ook praat- en denksessies over het belang van ‘solidariteit en een nieuwe vorm van sociale zekerheid’, maar volgens Harleman is dat nog maar het topje van de ijsberg. “We staan nu aan het begin van een energietransitie, maar hoe bereik je dat ook de laagste inkomens mee kunnen komen? Misschien moeten we wel met zijn allen huizen gaan verduurzamen. Ik zou zeggen: kom op jongens, we moeten er iets van maken met elkaar.”
Zie ook: www.collectiefkapitaal.nl
