AMSTERDAM – De Amsterdamse gemeenteraad bespreekt woensdag 29 januari een reeks zaken rond bijstand en armoede. Zoals de aanpak van de schuldhulpverlening (ook voor jongeren), het verlagen van het aantal mensen in de bijstand en de nieuwe regels voor terugvorderen van bijstand. MUG maakt een overzicht.
We beginnen met een rapport van de Ombudsman over de schuldhulpverlening. Daar zitten nu 22.000 Amsterdammers in. De Amsterdamse aanpak van schuldhulpverlening is beter dan elders, maar het systeem is volledig verstopt, meent Ombudsman Arre Zuurmond. “Er gaat enorm veel geld om in de schulden-industrie, terwijl schuldeisers maar een fractie van hun vordering terugkrijgen.” Een ‘schoon-schip-aanpak’ is noodzakelijk, zegt Zuurmond. Eerder liet wethouder Moorman weten hiervoor niet veel te voelen. De Ombudsman licht zijn rapport toe in de raadscommissie Werk, Inkomen en Onderwijs (WIO) op 29 januari.
Bijstanders
Wethouder Groot Wassink wil het aantal mensen in de bijstand laten dalen van 40.000 in 2019 naar 30.000 in 2022. Via een ‘cohort-aanpak’ worden per wijk alle bijstanders ‘opgeroepen voor een gesprek’. Met deze aanpak is volgens Piet van der Lende, voorzitter van de Bijstandsbond, “de jacht op bijstanders weer begonnen”. Van der Lende is uitermate kritisch over de cohorten-aanpak. “Iedereen wordt opgeroepen, ook arbeidsongeschikten. En het huisbezoek wordt als drukmiddel ingezet. Het zal weer veel angst en stress veroorzaken bij mensen die niet kunnen werken.” Uit de brief van de wethouder blijkt dat de resultaten tot nu toe ‘wisselend’ zijn. “Sommige klanten reageren positief op de aandacht en op de inzet van jobhunters die de stap richting werk tastbaar maken. Met een ander deel is het moeilijker om in contact te komen.”
Jongeren
Amsterdam wil jongeren met schulden helpen door hun schulden over te nemen en dat te koppelen aan een ‘perspectieftraject’. Eenderde van de jongeren tussen de 18 en 34 jaar heeft schulden, onder meer door betalingsachterstanden bij zorgverzekeraars en mobiele providers. Met het plan ‘Jongeren Schuldenvrije Start’ wil de gemeente jongeren helpen hun schulden sneller af te lossen en hen tegelijkertijd de mogelijkheid bieden om aan hun toekomst te bouwen. “Dat doen we door de schuldenlast van jongeren opnieuw te financieren vanuit de Kredietbank Amsterdam. Hierdoor houden de jongeren één schuldeiser over.” Deze herfinanciering gaat samen met een ‘perspectieftraject’ gericht op opleiding en/of werk. Wie goed zijn best doet, krijgt een lagere schuld. “Met de aanpak Jongeren Schuldenvrije Start snijdt het mes dus aan twee kanten: we helpen jongeren van hun schulden af én werken tegelijkertijd aan perspectief op een betere toekomst.”
Dak- en thuislozen
Dak- en thuislozen krijgen maar 70 procent van een bijstandsuitkering. De fracties van DENK en BIJ1 vinden dat verschil ongegrond en zijn van mening dat hier sprake is van rechtsongelijkheid. “De hoogte van de bijstandsuitkering voor dak- en thuislozen zou volgens BIJ1 en DENK gelijk moeten zijn met die van andere bijstandsgerechtigden. De gemeente Amsterdam maakt echter een onderscheid. Dak- en thuislozen ontvangen 30 procent minder. De lagere uitkering voor de groep dak- en thuislozen wordt vaak gerechtvaardigd door te stellen dat zij geen vaste woonlasten dragen. Maar desondanks maken zij wel degelijk (dagelijks) kosten om ergens te slapen bij een vriend, een netwerk of bij een hulpinstantie”, aldus de fracties.
Terugvorderen
Wie in de bijstand zit en daarnaast parttime gaat werken, moet soms buiten zijn of haar schuld bijstand terugbetalen, schrijft het college. “Het verrekenen van parttime inkomsten is complex en foutgevoelig en zorgt ervoor dat mensen buiten hun schuld om soms bijstand moeten terugbetalen.” Van de 40.000 mensen in de bijstand hebben er ongeveer 3.000 naast de uitkering een parttime baan met meestal wisselende inkomsten. Om hen tegemoet te komen, gaat het college de regels aanpassen. “Voortaan zien we van invordering af als de vordering van te veel verstrekte bijstand op geen enkele wijze verwijtbaar is, en de bijstandsgerechtigde redelijkerwijs niet had kunnen begrijpen dat hij te veel bijstand heeft ontvangen.“
