Door Carolien de Heer
Ik heb fantastisch werk. Naast het raadslidmaatschap namens de PvdA in de mooiste stad van de wereld werk ik voor vakbond CNV. Op beide plekken mag ik mij bezig houden met het opkomen voor betere werk-omstandigheden van werknemers. Enorm eervol! Bovendien heb ik bij het CNV werkzekerheid omdat ik er een vast contract heb, heb ik er veel ontwikkel-mogelijkheden en bouw ik een mooi pensioen op. Dat geeft rust.
Honderdduizenden Nederlanders hebben die rust van een vaste baan en een vangnet niet. Uit cijfers, maar ook uit persoonlijke verhalen die ik via mijn werk bij de vakbond CNV of als raadslid van de PvdA Amsterdam te horen krijg, blijkt dat voor veel mensen een vast contract een soort utopie is geworden, er behalve de bijstand geen enkel (financieel) vangnet is en het inkomen er al jaren niet op vooruit is gegaan. Laat staan dat er geld en ruimte is voor verdere scholing. Mensen in een flexibele werksituatie hebben drie keer meer kans op armoede.
Zo zijn er de chauffeurs van Uber die per uur zo weinig betaald krijgen dat ze 60 tot 80 uur in de week moeten maken om überhaupt een leefbaar loon over te houden, laat staan dat ze zich kunnen verzekeren of pensioen op kunnen bouwen. Of denk aan pakketbezorgers die per bezorgd pakketje betaald krijgen. Niemand thuis betekent geen inkomsten. Of neem de op een nuluren-contract werkende medewerker van een distributiecentrum. Kun je twee weken niet werken omdat je collega iets op je teen liet vallen? Dan heb je geen inkomen en moet je wellicht kiezen tussen eten kopen en de huur betalen.
‘Die mensen kiezen er toch zelf voor’, krijg ik van liberale partijen vaak te horen als ik dit probleem aankaart in de gemeenteraad. Mijn antwoord is dan dat er vast heel blije zelfstandig werkenden zijn die 150 euro per uur kunnen vragen voor een advies. Maar de meeste mensen kiezen niet voor onzekerheid en slechte werkomstandigheden. Voor veel mensen valt er bovendien niets te kiezen. Flexibel werk is voor veel werkenden de nieuwe norm geworden waarbij de werkende alle risico’s loopt en de werkgever vooral goedkoop uit is. Dat moeten we stoppen en omkeren. Ik wil in een maatschappij leven waarin het niet eens mogelijk is om als werknemer in dit soort constructies terecht te komen.
Gelukkig waren daar de afgelopen weken de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) en de Commissie Regulering van werk (Borstlap). Zij concludeerden in hun onderzoeken naar de toekomst van de arbeidsmarkt allebei dat de flexibilisering van de arbeidsmarkt totaal is doorgeslagen en iedereen een sociaal vangnet verdient. Hier was ik ontzettend blij mee. Al zitten er in het rapport van de Commissie Regulering van werk ook voorstellen waar ik mordicus tegen ben. Ook deze commissie trapt weer in het idee dat flex alleen vaster kan als vast meer flex wordt. Dus doet ze voorstellen die de werknemer totaal rechteloos maakt.
Maar laat ik ervan uit gaan dat het kabinet/de maatschappij inziet dat we iets moeten doen tegen de flexibilisering van de arbeidsmarkt die tot grote ongelijkheid leidt. Waar het op neerkomt, is dat wij – als maatschappij – moeten worden gedwongen om de eerlijke prijs voor arbeid te betalen. Dat als jij gebruik maakt van iemands diensten, je daar een beloning voor geeft waar zowel inkomen uit kan worden verkregen, als zekerheid mee kan worden opgebouwd.
Als dat in de wet is geregeld, wordt het voor bedrijven onmogelijk om op prijs te concurreren door de mensen die voor hen werken uit te buiten. Ik denk wel dat het nog even kan duren voordat dat is gerealiseerd. Ik heb voor mezelf besloten om tot die tijd geen producten en diensten meer af te nemen van bedrijven die hun werknemers slecht behandelen. Ik wil namelijk een eerlijke prijs voor arbeid betalen. U ook?
Carolien de Heer
Raadslid PvdA Amsterdam
