Amsterdam presteert beter dan de drie andere grote steden (Rotterdam, Utrecht en Den Haag) in het toeleiden van uitkeringsontvangers naar betaald werk. Goedkoop is het niet: jaarlijks 86 miljoen euro met 821 fulltime medewerkers. Maar de ‘maatschappelijke baten’ zijn hoger, ongeveer 113 miljoen euro. Een plus van 27 miljoen euro.
Het onderzoek Doorlichting Toeleiding-naar-werk beschrijft wat er zoal gemoeid is met het naar werk begeleiden van uitkeringsgerechtigden door de gemeente Amsterdam. Wat gebeurt er precies, wat kost het, wat gaat er goed en wat kan beter? Ook is uitgerekend wat de maatschappelijke baten zijn van het begeleiden van mensen naar een baan. Een van de conclusies is dat Amsterdam het relatief goed doet, vergeleken met de drie andere grote steden in de G4.
Centraal stellen van de klant levert het meeste op
‘Amsterdam lijkt het beter te doen, in die zin dat het percentage toeleiding-naar-werk binnen de uitstroom uit een uitkering in Amsterdam het hoogst is in vergelijking met andere steden in de G4’, aldus de opstellers van het rapport. Een tweede opvallende conclusie is dat het ‘centraal stellen van de klant’ het beste resultaat oplevert. ‘Het bieden van maatwerk, het centraal zetten van de klant zelf en het niet loslaten van klanten belangrijke sleutels tot succes zijn voor een positief resultaat.’
Tenslotte, zo staat in het rapport, profiteren vooral mensen met een arbeidsbeperking van de Amsterdamse aanpak, wat ‘voor zowel de maatschappij als voor de gemeente beter is dan mensen thuis laten zitten met een bijstandsuitkering’.
Amsterdam en de G4
Opvallend is de vergelijking met de drie andere grote steden uit de G4. Het rapport stelt, met een flinke slag om de arm, dat Amsterdam van de vier grote steden als beste uit de bus komt. ‘Voor zover de getallen over 2016 tussen de steden in de G4 vergelijkbaar zijn, lijkt Amsterdam het beter te doen.’ Amsterdam scoort het hoogst in het laten uitstromen van uitkeringsgerechtigden naar werk. In 2016 was dat voor Amsterdam 46%, Den Haag 28%, Rotterdam 40% en Utrecht 38%.
Amsterdam mag zich dan wel op de borst slaan met deze cijfers, maar vergeleken met de rest van Nederland scoort de stad minder goed. Landelijk daalde het aantal mensen in de bijstand in de periode van september 2017 tot en met augustus 2018 met 4,15%, in Amsterdam was de daling slechts 1,58%.
Kosten en baten
Het onderzoek brengt niet alleen de kosten van het naar werk begeleiden in kaart maar ook de baten. Volgens de onderzoekers zijn de kosten lager zijn dan de maatschappelijke baten: 86 miljoen euro tegen 113 miljoen euro aan voordeel. Per saldo een positief saldo van 27 miljoen euro.
Het grootste deel van de kosten bestaat uit personeelskosten van de gemeente: ongeveer 66 miljoen euro voor opgeteld 821 medewerkers (fte’s). Opvallend is het erg hoge aandeel van ingehuurde medewerkers: van deze 821 fte’s zijn er maar liefst 222 extern ingehuurd, dus bijna een derde. Amsterdam wil juist minder uitzendkrachten en flexwerkers.
Meer mensen aan het werk is positief voor de betrokken huishoudens én de maatschappij. Voor de huishoudens betekent werk hogere inkomsten en een toename van ‘kwaliteit van leven’. Ook voor moeilijke doelgroepen is uitstroom naar werk positief, niet in de laatste plaats voor de maatschappij. Het rapport: ‘Voor moeilijke doelgroepen die anders hoge maatschappelijke kosten veroorzaken (zorgkosten, overlast, politie en justitie), kan het maatschappelijk saldo ook bij een lage uitstroom naar werk positief zijn.’
Gemeenteraad
Het eindrapport Doorlichting Toeleiding-naar-werk dateert al van januari 2018, maar stond pas in begin dit jaar op de agenda van de commissie WIO van de gemeenteraad. Ter kennisname’, tot een inhoudelijke behandeling is het niet gekomen. Wel zijn er vragen gesteld door PvdA-gemeenteraadslid Carolien de Heer. Uit het antwoord van het college blijkt dat de gemeente doorgaat met het werken met meetbare doelen, onder meer door het verbeteren van de ‘ketensamenwerking’ (werkt goed voor statushouders) en het verder vormgeven van ‘gebiedsgericht werken’ (goed voor re-integratie vanuit de wijken).
