In de aula van het Hervormd Lyceum West (HLW) staat Abdelhamid Idrissi te glunderen. De aula is vol kinderen, die huiswerk maken of samen overleggen. Het is gezellig maar stil genoeg om rustig te kunnen werken. Dit is niet de gewone school, die is al uren dicht. Het is vijf uur. Dit zijn kinderen van de Studiezaal, die hier buiten schooltijd kunnen studeren, iets wat thuis vaak niet zo makkelijk is vanwege drukte of te weinig ruimte.
Idrissi is oprichter en directeur van inmiddels 24 Studiezalen in Nieuw-West en Noord, waar zeshonderd kinderen elke week naartoe komen. Hij kreeg in januari de eretitel Amsterdammer van het Jaar 2018. Reden genoeg om blij te zijn. Niet alleen omdat hij zich persoonlijk vereerd voelt, maar vooral omdat de titel zijn stichting publiciteit oplevert. En dat biedt meer groeikansen.
Zelf oud-leerling Hervormd Lyceum West
Idrissi, geboren Amsterdammer, was zelf leerling op het HLW. Toen hij negen was, verhuisden zijn ouders vanuit Bos en Lommer naar Geuzenveld. Hij komt uit een arm maar liefdevol gezin. Zijn vader was arbeidsongeschikt maar stond positief in het leven. Hij spoorde Idrissi en zijn broertje aan door te zetten. ‘Jullie moeten keihard werken om je doelen te halen.’ Zo stuurde hij Idrissi op karateles. Hij had talent, trainde hard en werd als twaalfjarige Nederlands jeugdkampioen. Dat gaf zelfvertrouwen.
Op school ging het ook snel. Hij haalde zijn havo-diploma toen hij net zeventien was en vier jaar later maakte hij zijn hbo-studie Bouwkunde af. Hij ging door op de Vrije Universiteit met Bestuurskunde maar maakte dat niet af omdat hij al volop aan het werk was met zijn stichting Positive Society, die hij in 2010 had opgericht. Daaruit kwam Stichting Studiezalen voort.
Hoe kom je op zo’n idee als 21-jarige student? “Dat zit, geloof ik, in me”, zegt Idrissi. “Al op de havo kwam ik op voor leerlingen die het moeilijk hadden. Ik had hun vertrouwen.” Dat was ook zo toen hij een bijbaantje kreeg bij Albert Heijn. Op zijn achttiende werd hij gepromoveerd tot teamleider. “Er waren vakkenvullers die het geinig vonden klanten te pesten. Dan ging ik met ze in gesprek. Ze waren openhartig over hun leven. Gebrek aan zelfvertrouwen, dat bleek er maar al te vaak achter te zitten.”
Een hekel aan slachtofferrol
Hij deed steeds meer in zijn wijk als vrijwilliger en gaf communicatietrainingen aan ouders en kinderen. Dat was niet altijd makkelijk. Idrissi volgde er een cursus conflictbeheersing voor. Hij heeft een enorme hekel aan de slachtofferrol, waar jongeren soms in zwelgen. Ook in zijn studie kwam hij dat tegen. “Er waren studenten die heel snel opgaven. Ik had geen geld voor een laptop maar kon er wel een lenen in de avonduren en in het weekend. Dus studeerde ik in die uren. Je bent nooit slachtoffer, je hebt zelf alles in handen. Dat heb ik van mijn vader geleerd.”
In 2010 klopte de gemeente Amsterdam bij hem aan. Ze hadden goede berichten gehoord over zijn activiteiten in de wijk. Of hij iets aan huiswerkbegeleiding en activiteiten voor kinderen zou kunnen doen? Het moest iets zijn dat paste bij de wensen en de problemen van de wijk.
Idrissi had wel ideeën, de ‘studiezaal’ die hij in gedachten had, moest kinderen alles bieden wat ze missen; rust, veiligheid, aandacht, gezelligheid. En het moest gratis zijn. Zelfs vijftig cent entree was al te veel, merkte hij al snel. Hij begon met één studiezaal. Zo konden hij en zijn medewerkers in de praktijk hun ideeën toetsen en verder ontwikkelen.
Kinderen willen vooral aandacht en schouderklopjes
Kinderen en ouders hadden verschillende doelstellingen. Kinderen wilden vooral gehoord worden, ze hadden aandacht nodig en schouderklopjes. De ouders stelden veiligheid voorop. Ze vonden soms dat hun kinderen met foute vrienden omgingen en teveel straattaal gebruikten.
Idrissi, “We gingen eerst met de kinderen praten. Waar hadden ze behoefte aan? Daarna moesten de ouders langskomen. Wat wilden ze? Zo maakten we per kind een plan met doelen, wensen en voorwaarden, waar ouders en kinderen mee akkoord konden gaan. Dat waren heuse sollicitatiegesprekken.” Zo werd het doel veel breder dan alleen onderwijs.”
Idrissi vindt Life coaching eigenlijk een betere term dan studiezaal. “Maar ja”, die term studiezalen is in de stad tot een begrip uitgegroeid. We hebben het concept in zes jaar steeds verder ontwikkeld en verfijnd. Het is een innovatieve manier van werken, waarmee we het verschil maken met bestaande praktijken.”
Vrijwilligersteam is een afspiegeling van de samenleving
Een van die nieuwe ideeën is dat de toezichthouders in de studiezalen mensen zijn uit het netwerk van de kinderen, personen die ze vertrouwen en respecteren. “Als ik vraag of ze iemand kennen die ons zou kunnen helpen, gaan er altijd veel vingers in de lucht”, vertelt Idrissi. “Soms hebben ze hun eigen specialiteit maar als ze gewoon aardig zijn en een luisterend oor bieden, vinden we het ook goed.”
“We zorgen wel dat er een goede menging is qua sekse, leeftijd, religie en opleiding. Er zijn feministen en homoseksuelen bij. We willen een mooie afspiegeling van de samenleving zijn. Zo zijn er nu zestig vrijwilligers betrokken bij de studiezalen naast zes vaste medewerkers.”
De ontwikkeling gaat door. Vorig jaar is een start gemaakt met lente- en zomerscholen om kinderen in de vakantie bij te spijkeren. ’s Morgens krijgen ze les, ’s middags lifecoaching, waarin alles aan bod komt waar kinderen in de puberleeftijd tegenaan kunnen lopen. Idrissi wil meer: “Ik zou graag de leefwereld van de ouders willen vergroten. Ze moeten van hun eiland durven komen. De vertrouwensband hebben we al.”
Dat is niet alles, zijn horizon ligt al ver voorbij Amsterdam. “Ik vind het moeilijk om zulke grote verschillen te zien tussen kinderen omdat hun ouders geen kansen hebben gekregen. Ik zou jongeren in wereldsteden en ontwikkelingslanden willen helpen in zichzelf te gaan geloven. Als ik ga dromen ben ik niet te houden.”
