Oprichtster van Single SuperMom, Eva Yoo Ri Brussaard (40) ontmoette bij een debat feministe Anja Meulenbelt (76). Die schrok hoe moeilijk het alleenstaande moeders nog steeds wordt gemaakt. Samen schreven ze een boek over een falend systeem.
Een schande was het om alleenstaande moeder te zijn in de jaren zestig, toen Anja Meulenbelt zwanger bleek. Ze werd van school gegooid en moest trouwen met een man die ze nauwelijks kende en die haar later mishandelde. Als ze maar geen alleenstaande moeder werd. Na haar scheiding werd ze dat alsnog.
Tegenwoordig is alleenstaand ouderschap minder uitzonderlijk. Een op de tien kinderen wordt geboren bij een alleenstaande ouder, meestal moeder, en dankzij het aantal echtscheidingen groeit een op de zes kinderen op in een eenoudergezin. Dus dat stigma is nu wel verdwenen toch? “Nou nee”, vertelt Eva Yoo Ri Brussaard van Single SuperMom. Ze werd begin deze eeuw zwanger en stond er al snel alleen voor. “Ik ging naar het FIOM en die zeiden: ‘laat het toch weghalen’. Kinderen van alleenstaande moeders lopen een veel groter risico om crimineel te worden.” Dat was ze niet van plan. Met haar pasgeboren zoon betrad ze een wereld die niet ingesteld was op alleenstaande moeders. “Op het consultatiebureau gingen alle boekjes over gezinnen met vaders en moeders terwijl er tegenwoordig toch meer variatie is.” Ze kreeg te maken met hulpverleners die zich met alles bemoeiden. “Ik mocht mijn kind niet oppakken als hij huilde en niet bij mij op de kamer laten slapen. En het was mijn eerste kind, dus doe je dat maar.” Yoo Ri kwam bij jeugdzorg terecht, ‘ze vonden me een nerveuze moeder’ en ze was niet de enige alleenstaande moeder. De ervaringsverhalen over hoe jeugdzorg omgaat met alleenstaande moeders, en hoe ze soms hun kind voorgoed kwijtraken, vormen misschien wel het pijnlijkste hoofdstuk van het boek dat ze met Anja Meulenbelt schreef. Ze ontmoetten elkaar tijdens een debat. Anja Meulenbelt schrok hoe weinig er in de tijd is veranderd voor alleenstaande moeders.
Armoede
In Er is een land waar alleenstaande moeders willen wonen onderzoeken ze waarom die achterstand van alleenstaande moeders zo hardnekkig is. Ze ontdekken een systeem dat wel ontworpen lijkt om het leven van alleenstaande moeders moeilijk te maken.
Anja Meulenbelt leefde eind jaren zestig als gescheiden moeder in armoede omdat ze net buiten alle inkomensregelingen viel. Vijftig jaar later leeft nog steeds 38 procent van de alleenstaande ouders in Amsterdam van een minimuminkomen.
Alimentatie is nog zo’n kwestie. Anja Meulenbelt had er recht op, maar ze kreeg het niet. En dat is nog steeds een herkenbaar probleem bij stichting Single SuperMom, vertelt Yoo Ri. Ze richtte die stichting op toen ze na zeven lange jaren uit de bijstand wist te raken. Alleenstaande moeders uit heel het land kunnen er ondersteuning krijgen.
Maar ondersteuning alleen is niet genoeg, vindt Yoo Ri. Want waarom staat de situatie van alleenstaande moeders niet op de politieke agenda? Kinderarmoede staat dat wel, maar Yoo Ri en Meulenbelt betogen dat je die alleen bestrijdt door de armoede in het gezin aan te pakken. Yoo Ri beschrijft hoe er regelmatig een vrachtwagen stopt bij Single SuperMom om daar een lading cadeautjes voor al die arme kinderen uit te laden. Dat klinkt aardig maar betekent vooral veel werk voor de organisatie. En het is maar een lapmiddel, vindt ze. Kinderarmoede los je niet op met cadeautjes voor de kinderen maar met een minimumloon en een uitkering die hoog genoeg zijn om van te leven.
Huisvesting
Naast geld is ook huisvesting een steeds groter probleem, merkt Yoo Ri. “Toen ik zwanger werd, woonde ik in een studentenflat. Daar moest ik uit want ze wilden geen gezinnen. Dus stond ik op straat. Ik kon in de crisisopvang maar ze overtuigden me om naar de provincie te verhuizen waar je makkelijker een huis kreeg.” Alleenstaande moeders verliezen na een scheiding vaak hun huis. Een ander huis vind je steeds moeilijker, zeker in Amsterdam. En zonder huis loop je het risico je kind te verliezen want een gezin dat van huis naar huis zwerft, wordt niet als veilig beschouwd door Jeugdzorg.
Die strijd met instanties was voor Yoo Ri zwaarder dan het moederschap. De kinderopvangtoeslag, de bijstandsregels, ze beknotten allemaal de kansen van alleenstaande moeders. “Ik studeerde maar kreeg geen opvang. Want ik moest maar gaan werken.” Zonde van al het geld dat haar studie had gekost en ook jammer van de kansen die zo’n afgeronde opleiding haar had kunnen bieden op een zelfstandig inkomen.
Dus pleiten Yoo Ri en Meulenbelt voor een systeem dat alleenstaande moeders ondersteunt in plaats van verder in de problemen brengt. Met gratis kinderopvang bijvoorbeeld. Want alleenstaand ouderschap alleen is al uitdagend genoeg, weet Yoo Ri. Al was het niet alleen moeilijk. “Ik zou het zo weer overdoen. Ik heb zoveel moois mee gemaakt met mijn kind. En ik kon alles zelf beslissen, zonder conflicten met een partner. Dat is een voordeel maar ook een nadeel natuurlijk.” Het mooiste moment was het telefoontje van haar zoon dat ze pas kreeg, hij studeert nu in de VS. “Hij vertelde dat hij gelukkig was. Ik ben zijn hele leven bang geweest dat me iets zou overkomen, want hoe moest het dan met mijn zoon. Maar nu weet ik dat hij goed terecht is gekomen.”
‘Er is een land waar alleenstaande moeders willen wonen’ is te bestellen via Single SuperMom singlesupermom.nl/boek/
Op 1ouderpunt.nl/inloop vind je het 1ouderpunt in jouw stadsdeel, bij dit netwerk van alleenstaande ouders kun je terecht voor advies en contact met andere alleenstaande ouders. Bij Single SuperMom kun je terecht voor de gratis cursus ‘Durvendoen’.
