Mensen in de bijstand maken veelvuldig gebruik van de vele armoederegelingen van de gemeente. Maar werkende armen, zoals zelfstandigen, weten de weg naar de bijna dertig armoederegelingen nauwelijks te vinden.
Amsterdam kent een hele reeks armoederegelingen, variërend van de Stadspas tot en met het gratis laten keuren van je huisdier. Huishoudens met een inkomen tot 120 procent van het wettelijk sociaal minimum en een vermogen onder de bijstandsnorm komen in aanmerking voor de gemeentelijke minimavoorzieningen. Op basis van deze criteria behoort 16,5 procent van de huishoudens in de stad tot de minima. Uit de Armoedemonitor 2020 van de gemeente blijkt dat vooral huishoudens in de bijstand profiteren van deze armoederegelingen en werkenden en zelfstandigen veel minder. MUG zet de belangrijkste regelingen op een rijtje en laat zien welke huishoudens er vooral van gebruikmaken.
Stadspas
Er zijn twee soorten stadspassen. De belangrijkste is de ‘minima-stadspas’ met 120.000 gebruikers: Pashouders krijgen korting of kunnen gratis deelnemen aan activiteiten bij circa 400 instellingen en bedrijven. Bijna alle huishoudens in de bijstand zijn in het bezit van deze stadspas (97 procent), terwijl maar twaalf procent van de huishoudens met een eigen bedrijf in het bezit is van deze stadspas. Het gemiddelde onder alle huishoudens tot 120 procent van het WSM bedraagt 71 procent. De tweede stadspas is voor alle AOW-ers in de stad, ongeacht het inkomen, met veel minder voordeeltjes.
Collectieve zorgverzekering
Het doel van deze regeling is om alle minima een goede zorgverzekering te bieden tegen een aantrekkelijk tarief. Er zijn ongeveer 51.000 deelnemers. In 2019 deed 53 procent van de minimahuishoudens mee aan de collectieve zorgverzekering van de gemeente Amsterdam. Maar ook hier een enorme oververtegenwoordiging van de bijstand (71 procent) ten opzichte van slechts vijf procent zelfstandigen en 19 procent van de huishoudens in loondienst.
Gratis Openbaar Vervoer
Deze regeling geldt alleen voor oudere minima (AOW-ers) en geeft hen de mogelijkheid om gratis te reizen met trams, bussen en metro’s van het GVB, Connexxion en EBS in Amsterdam (nachtbus uitgezonderd). Van alle oudere minima neemt 71 procent deel aan deze regeling en dat getal stijgt nog steeds, staat in de Armoedemonitor. ‘De stijgende lijn in het bereik zien we onder alle doelgroepen van het gratis OV. Paren worden relatief beter bereikt, net als huishoudens met een inkomen rondom het sociaal minimum en huishoudens waarvan de kostwinner een niet- westerse migratieachtergrond heeft.’
Totaalbeeld
In de Armoedemonitor is ook een totaalbeeld gegeven van het bereik van de belangrijkste armoederegelingen: Stadspas, Collectieve Zorgverzekering, kind-voorzieningen en gratis OV 65+. Van alle huishoudens tot 120 procent van het WSM met recht op deze regelingen maakte 73 procent gebruik van tenminste één regeling. Dit aandeel is ongeveer even groot als in 2018. Maar ook hier een groot verschil tussen het aandeel van huishoudens in de bijstand (98 procent), zelfstandigen (14 procent) en werkenden (33 procent).
