Spijkers met koppen bestaat net als MUG Magazine deze maand op de kop af dertig jaar. Dat is ook voor een populair radioprogramma een respectabele leeftijd.
Tekst Jos Verdonk | Beeld Erik Veld
Spijkers met koppen werd bedacht door Jack Spijkerman in opdracht van Marcel van Dam, destijds directeur van de VARA. Het was de opvolger van In de rooie haan (1974-1988), samen goed voor een traditie van bijna een halve eeuw politiek, actualiteit, debat, cultuur, cabaret en muziek op wat tegenwoordig NPO radio 2 heet en ooit Hilversum 2. En dat allemaal voor een live publiek en gratis toegankelijk vanuit het Utrechtse café The Florin.
Al vanaf tien uur ’s ochtends druppelen de eerste bezoekers, studiogasten en artiesten binnen. Zangeres Birgit Schuurman en haar bandleden staan al op het piepkleine podiumpje, voor de kijkers rechts van de grote presentatietafel. Het café is al bijna vol en in een paar zaaltjes erboven zetten de redactie en het cabaret de laatste puntjes op de i.
Hans Dorrestijn
In het ontvangstzaaltje boven schuifelt enigszins bedremmeld Hans Dorrestijn binnen. “Dit is mijn medewerkster Daantje”, stelt hij haar voor met zijn karakteristieke stemgeluid. Ondanks zijn vele jaren ervaring is Dorrestijn wat gespannen voor zijn openbare interview van straks. “Ach, jullie slepen me er wel doorheen toch?”, zegt hij tegen een redacteur. “Ik was gisteren nog bij Margriet (Van der Linden, in talkshow M, red.). Toen zat ik hem ook flink te knijpen hoor! De ene keer gaat het beter dan de andere keer. Maar als ik eenmaal op dreef ben en de mensen gaan echt los dat vind ik dit een heerlijk vak!”
De aanleiding voor het gesprek: zijn boek Het rimpelperspectief, hoe overleef ik mijn oude dag? is nog niet eens gedrukt. “Dus we kunnen het niet omhoog houden? Lekker dan!” verzucht de redacteur. Dorrestijn heeft een oplossing. “Het boekomslag heb ik wél. We hebben het over een boek van Arnon Grunberg gestoken. Die zit bij dezelfde uitgeverij.” Triomfantelijk steekt hij het omhoog.
Even later komt presentator Felix Meurders de redactieruimte uit. Het is iets over half twaalf. De uitzending begint over een klein half uur. Hij groet, schudt wat handen. “Dolf is nog tien minuten bezig”, verkondigt hij. “Ik ga naar het toilet, dat kan nog iets langer duren!”
De redacteur vindt het niet nodig om een voorgesprek met Dorrestijn te voeren. “Het komt allemaal wel goed toch?” Dorrestijn: “Dat weet ik niet schat.. Je weet natuurlijk niets van dat boek.” Redacteur: “Tuurlijk wel. Ik heb de hele proefdruk gelezen.” Dorrestijn: “Verrek toch!” Redacteur: “Of, nou helemaal… wel een groot stuk!”
Dolf Jansen
Co-presentator Dolf Jansen komt binnen. Hij begroet en knuffelt Dorre-stijn even. “Ik vergeet altijd of wij op basis van ‘u’ of ‘je’ zijn, Hans!” Jansen zoekt snel drie oneliners uit het boek uit die in de uitzending komen.
“Aan het maken van programma’s zitten altijd vastigheden”, doceert Dolf Jansen ontspannen. “Eerst naar het cabaret en daarna naar de redactie om de laatste dingen te bespreken en te veranderen. Wat willen we met de zeven interviews? Vlak voor de uitzending warm ik nog even het publiek op. Gewoon even praten, een gesprekje en een grapje maken over Felix. Dan begint de uitzending. Als aan het eind Hanneke haar lied heeft gezongen en het applaus er is en het is allemaal gelukt, dan geven we elkaar die high five. We zijn allebei al heel lang bij het programma betrokken. Ik denk dat het is ontstaan toen ze het lied voor het eerst deed en ik zo blij was dat het allemaal gelukt was.”
Felix Meurders
Felix Meurders komt erbij. Beide presentatoren kennen elkaar van haver tot gort. Dolf Jansen is al 29 jaar bij het programma betrokken, met een paar jaar onderbreking in de tijd dat zijn kinderen heel klein waren. Eerst bij het cabaret – “Nee, ik doe geen typetjes, maar ik heb wel een goeie Ivo Opstelten in huis!” – en als columnist. Later steeds vaker als presentator en opvolger van Jack Spijkerman. Het satirische tv-programma Kopspijkers (1995-2005) was een afgeleide van Spijkers met koppen. Meurders komt via zijn eigen Wikipediapagina te weten dat hij al sinds 1995 bij Spijkers betrokken is, daarvoor ook al bij In de rooie haan.
Jansen: “Dat is ook al fokking 23 jaar zeg!”
Meurders (gekscherend): “Ja, ik ben pas 72 hè. Ik word er altijd mee gepest. Ik zie dit programma als een feestje. Dit is mijn wekelijkse uitje. Het programma waar ik me heel erg in thuis voel, vooral omdat ik naast Dolf mag zitten dat is toch elke keer weer een genot!”
Het is tijd voor de heren om naar hun tafel te gaan. Meurders kondigt het programma aan. Jansen beweegt de zaal om zoveel mogelijk te applaudisseren en te joelen. Meurders roept: “Er ontbreekt natuurlijk niks aan het programma van vanmiddag, zeker geen seks & drugs & rock-’n-roll!” Dan tikt de drummer van Birgit Schuurman af voor het eerste lied. De band valt in. Het is begonnen.
Deze zaterdagmiddag is er een analyse van de Algemene Beschouwingen, vertelt een bioloog over zijn onderzoek naar en liefde voor de blauwkeelara en doen twee dames verslag van de voor- en nadelen van een maagverkleining. Een van de hoogtepunten is een hilarische column van Stefano Keizers die Lil’ Kleine een genie vindt. Hij leest gedragen voor: ‘Wat gebeurt er toch met de good old rock-’n-roll? Crowdsurfen was al verboden en tienermeisjes die tijdens een concert een shirtje uittrekken worden direct getaserd en in de boeien geslagen. En nu mag je niet eens meer een drankje naar het hoofd van de popartiest gooien!’ En een gelouterd cabaretier houdt glimlachend een boek van Arnon Grunberg omhoog.
Tot slot zingt Hanneke Drenth haar Spijkerlied. Dolf Jansen geeft haar tijdens het slotapplaus een high five. Het is weer gelukt. Volgens Marja, gastvrouw van het programma, komt een deel van het publiek elke week. “Als je in Utrecht woont, is het hartstikke leuk voor de zaterdagmiddag. En er zijn ook mensen die van ver komen om een dagje Utrecht te doen. Die komen dan ook gezellig even langs!”
De uitzending van Spijkers met koppen, met live-cabaret, elke week een band, interviews en debat, is elke zaterdagmiddag van 12.00 tot 14.00 uur in café The Florin, Nobelstraat 2 in Utrecht. Inloop vanaf 10.00 uur. De toegang is gratis!
