Vlak voor een van hun concerten had een directeur van een ROC haar nog gewaarschuwd: “Onze leerlingen houden niet van klassieke muziek. Hij was zelfs bang dat ze met tomaten zouden gaan gooien.” Merel Huizinga moet er nog om lachen. Ze hoort dat vaker. Dat ‘deze jongeren’ of ‘die kinderen’ niets met klassieke muziek hebben. Daar gelooft ze niets van. “Klassieke muziek moet je leren kennen. En dan brengt het iedereen iets.” En nee, er werden op dat ROC geen tomaten gegooid. “We zijn geen rappers, maar professionele musici deze muziek horen spelen, dat doet iets met je.”
We storen Merel Huizinga op het enige moment deze week dat ze even tijd heeft om zelf te zingen. “Zingen is als voetballen, je moet blijven oefenen om op niveau te blijven.” Dat doet ze in de stemmige Jeruzalemkerk in de Baarsjes. Het is eigenlijk etenstijd maar dat eten schiet er regelmatig bij in sinds haar verkiezing tot Amsterdammer van het jaar 2019. “Het is een heksenketel.” Maar alle stress waard, vindt ze. “Soms word je wel eens wanhopig over de wereld, maar toen ik daar stond tussen al die bijzondere mensen met hun belangrijke initiatieven vond ik dat zo inspirerend. Er gebeurt zoveel moois in de stad.“ En dat zij heeft gewonnen, of eigenlijk haar stichting want ze doet dit echt niet alleen ‘maar met heel veel vrijwilligers en professionele musici’ benadrukt ze, dat was natuurlijk helemaal geweldig. Maar liefst een kwart van de stemmen kreeg ze. “Dat Erik Scherder, onze ambassadeur, opriep om op ons te stemmen, heeft denk ik wel geholpen.” Erik Scherder, bekend van DWDD, is als hoogleraar neuropsychologie overtuigd van het belang van muziek voor het brein.
“Muziek is niet alleen voor rijke mensen. Het tilt je op uit je gewone leven”
En die kracht van muziek is nou precies waarom Huizinga twaalf jaar geleden Philomela oprichtte. Nadat ze de ene avond optrad bij de sultan van Oman en een dag later in een verzorgingshuis in Amsterdam stond te zingen. “Het contrast in weelde kon niet groter zijn, maar de vreugde en waardering waren gelijk.” Met Philomela wil ze meer mensen in staat stellen kennis te maken met klassieke muziek. “Muziek is gelijk voor iedereen. Het is niet alleen voor rijke mensen. Het kan je optillen uit je gewone leven. Luister eens naar de opera Carmen bijvoorbeeld als je niet veel klassieke muziek kent, dan zal je het merken.”
Zelf heeft ze zoveel steun gehad van muziek. Als kind toen ze zichzelf Bach leerde spelen op de piano maar ook later. “Ik liep door het conservatorium toen ik uit een lokaal een muziekstuk hoorde. Gelijk zat ik weer in het uitvaartcentrum tijdens de begrafenis van mijn vader. Ik had dat nummer na zijn overlijden nooit meer gehoord, maar een paar maten en ik voelde me weer die verdrietige tienjarige. Zo heftig werkt muziek. En niet alleen bij mij. Ik zie het iedere keer als we optreden. Zeker in verzorgingshuizen.”
Bij de optredens in verzorgingshuizen combineert ze vrolijke meezingers als De Amsterdamse grachten met rustiger en soms zwaardere nummers. “Want er zijn meer emoties dan vrolijk.” Daarom vloeien er ook wel tranen bij een concert. “Dat is ook goed.”
Met kinderen in buurten waar doorgaans weinig geld is voor muziekles maakt stichting Philomela voorstellingen. “En de uitvoering is dan in een verzorgingshuis in de buurt. Al die oude mensen vinden de kinderen in het begin soms eng. Maar na de voorstelling zijn ze aan elkaar gewend en zwaaien ze voortaan naar elkaar in de buurt. Dat zijn kleine dingen maar wel belangrijk.”
Ook is er het Zwaluwkoor, een koor van vluchtelingen en buurtbewoners in Amsterdam-Oost. “Een zwaar depressieve man uit het koor is nu in Apeldoorn geplaatst en komt speciaal voor het koor naar Amsterdam. Wij betalen zijn reis want we weten hoe belangrijk het voor hem is en hij kan heel mooi zingen.” Ze laat een filmpje zien waar een verlegen man naar voren loopt en een solo zingt tijdens een herdenkingsconcert voor omgekomen vluchtelingen. “Zo mooi, vind je niet?” Ze kijkt naar haar telefoon. Ze heeft nog zoveel mooie filmpjes om te laten zien.
“Ze wilden dat ik ging solliciteren als parkeerwacht”
Huizinga weet hoe het is om het niet breed te hebben. “Zingen is geen vetpot.” Ze verdiende als mezzosopraan bij tijden minder dan een uitkering. “Ik heb zelfs een keer een uitkering aangevraagd.” Dat bleek makkelijker gezegd dan gedaan. “Want voor een uitkering moest ik het zingen opgeven terwijl ik wist dat ik over een jaar weer werk zou hebben.” Ze kwam in een enorme bureaucratie terecht, kreeg verplichte lessen solliciteren. “Ze wilden dat ik ging solliciteren als parkeerwacht. Het was moeilijk om je in zo’n strak systeem een volwaardig burger te blijven voelen. Als ik wilde blijven zingen, kreeg ik geen uitkering maar moest ik een lening aanvragen en een bedrijfsplan maken. Toen dat plan eindelijk was goedgekeurd, had ik al geld geleend bij vrienden.” Ze is blij dat ze het zingen toen niet heeft opgegeven.
Op dit moment ziet ze iets vergelijkbaars met een vrijwilliger die bij hen werkt. “Hij is goud waard, hij regelt zoveel binnen de stichting maar van de sociale dienst moet hij nu in een callcenter gaan werken. Dat zou zo zonde zijn. Van zijn talent en voor onze stichting. Ik wilde dat we hem in dienst konden nemen.” Want dat is haar grote hoop. De prijs die ze hebben gewonnen, zet financieel weinig zoden aan de dijk. Maar ze hoopt dat die hun financiën wel makkelijker maakt want “ondanks de stijgende lijn van de huiskamer naar kantoor blijft het moeilijk om het geld voor de muziekprojecten te vinden. Ieder concert kost meer dan het oplevert. Ik hoop dat we door deze prijs wat makkelijker geld bij elkaar kunnen sprokkelen. Er is nog zoveel te doen.”
Merel Huizinga werd in 1963 geboren in Groningen en groeide op in het dorp Riethoven in Brabant. Op haar 19e vertrok ze naar Amsterdam. Ze studeerde kunstgeschiedenis en daarna zang aan het conservatorium. Ze treedt op als mezzosopraan. In 2008 richtte ze stichting Philomela op.
Meezingen met Philomela kan bij het Zwaluwkoor iedere dinsdag van 18.30-20.30 uur bij BOOST Transvaal, Danie Theronstraat 2. Of kom naar een van de concerten: philomela.nl
