Het aantal mensen in de bijstand in Amsterdam is dit jaar gedaald tot net iets minder dan 39.000. Dat moeten er over twee jaar nog maar 30.000 zijn. Gaat dat lukken? Met structureel méér ambtenaren gaat de gemeente alle bijstanders in ‘cohorten’ oproepen voor een gesprek. De eerste ervaringen zijn ‘wisselend’.
Het aantal Amsterdamse huishoudens met een bijstandsuitkering is gedaald van 40.281 op 1 januari 2019 naar 38.917 per eind november 2019. Dat lijkt goed nieuws, maar de daling blijft achter bij de landelijke trend, schrijft wethouder Groot Wassink (GroenLinks) in een brief aan de gemeenteraad. ‘Het is belangrijk om de landelijke trend te volgen omdat op basis van die ontwikkelingen het landelijk bijstandsbudget wordt vastgesteld.’ Amsterdam ontvangt daarvan een percentage. Oftewel, wie niet de landelijke trend volgt krijgt minder geld van de rijksoverheid. Ook daarom wil Amsterdam het aantal mensen in de bijstand fors laten dalen.
Cohortaanpak
Via de zogeheten cohortaanpak wil de gemeente met alle mensen in de bijstand het gesprek aangaan, vooral over werk. Medewerkers hebben de afgelopen maanden al gesproken met bijstanders tussen 27 en 32 jaar in Nieuw-West en Zuidoost. Vooralsnog is ongeveer een kwart van hen uitgestroomd uit de uitkering. Onbekend is hoeveel van deze mensen naar werk zijn begeleid. Gemeentemedewerkers gaan nu met bijstanders uit de hele stad praten, aldus wethouder Groot Wassink. Tot eind 2022 krijgen alle mensen in de bijstand een uitnodiging voor een gesprek over hun kansen op werk. De stad is verdeeld in 22 gebieden met ongeveer 1500 bijstandsgerechtigden per gebied. De aanpak is in september 2019 gestart in Bijlmer Oost, gevolgd door Centrum, West en Oost in november, en Osdorp in december. ‘Overige gebieden volgen in de loop van 2020.’
De eerste ervaringen met de begeleiding van klanten volgens deze aanpak zijn wisselend, schrijft Groot Wassink. ‘Sommige klanten reageren positief op de aandacht en op de inzet van jobhunters die de stap richting werk tastbaar maken.’ Een ander deel is moeilijker om te bereiken, schrijft hij.
Aanpak
Met een extra budget per jaar van 5 miljoen euro worden zestig ambtenaren aangenomen voor dit project: 48 personen voor klantmanagement en nog eens 12 personen als jobcoach. De wethouder verwacht dat met deze aanpak en de extra ambtenaren meer Amsterdammers aan het werk te krijgen, maar hij noemt geen aantallen voor het jaar 2020. Ook biedt de gemeente naast deze nieuwe aanpak intensievere dienstverlening voor groepen. ‘De ambitie is dat in 2020 minder mensen een beroep hoeven te doen op een uitkering.’
Het huidige bestand aan bijstandsgerechtigden bestaat voor een deel uit mensen, die niet (meer) kunnen werken vanwege hun leeftijd, arbeidsongeschiktheid of in het werk opgelopen kwalen.
Als je die er vanaf trekt, blijft het best mogelijk om 10.000 of 9.000 mensen aan het werk te helpen. Maar het enige wat helpt is het het aanbieden van betaald werk. Dan moeten er dus betaalde banen bijkomen. Het eerste wat je dan moet doen is het werken zonder loon afschaffen. Werkzoekenden worden nog steeds gratis aan de bedrijven aangeboden. En als je iets met een leuke sociale babbel gratis krijgt, dan pak je het gratis. Zogenaamd moet er dan een in “intentie” zijn om iemand een baan te geven, maar de FNV komt nog steeds mensen tegen die de volgende gratis kracht gratis mogen inwerken.
“Uitzicht op betaald werk” of een “intentie” mogen nooit de reden zijn om werkzoekenden gratis te werk te stellen. De gemeente mag zelf het voorbeeld geven door mensen die nuttig vrijwilligerswerk doen, dat voorheen betaald was een nette baan aan te bieden.
Dat helpt al duizenden aan een baan, en dan heeft de gemeente een kloppende begroting.