Tekst Jos Verdonk | Beeld Sandra Hoogeboom
Anne Moraal (1987) is eindredacteur van het nachtelijke programma Nooit meer slapen (Radio 1). Daarnaast is ze schrijver. Dit jaar verscheen haar debuutroman Honden huilen niet. “Wat ik wilde was een ode aan de fictie en de verbeelding brengen. Tegenwoordig verschijnen veel autobiografische romans. Ik heb niets tegen dat genre, maar het is iets wat ik niet wilde. Ik lees literatuur om anderen beter te leren kennen, niet mijzelf. Ik ben niet op zoek naar herkenning. De boeken die ik graag lees zijn compleet fantasie of juist heel apart.”
In Honden huilen niet maken we kennis met de dromerige jonge vrouw Jin-kyoung, die opgroeit in de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang. Haar intelligente, introverte vader is een vooraanstaand wetenschapper en haar moeder zangeres. Jin-kyoung wordt door het regime uitverkoren om te worden uitgezonden naar Nederland, waar ze met haar landgenoten een Noord-Koreaans restaurant gaat runnen.
Zo’n restaurant heeft kort bestaan in Osdorp en Amsterdam-Oost, maar Moraal is daar nooit binnen geweest. “Ik las erover in Het Parool en net als in mijn boek hadden de twee eigenaren dezelfde voornaam, maar daarmee houden de gelijkenissen op. In het Amsterdamse restaurant werd je op Koreaanse wijze bediend en vermaakt. Tussen de gangen van het menu door zongen en dansten de jonge vrouwen van de bediening voor de gasten.”
Moraal volgde een workshop creative writing in New York en studeerde enkele maanden als uitwisselingsstudent cultuurwetenschappen in Zuid-Korea. Voor research voor haar boek bezocht ze in 2017 met een georganiseerd reisgezelschap Noord-Korea. “Ik ben er vijf dagen geweest en reisde met de trein vanuit China. We mochten overal foto’s maken, maar
er waren de hele dag drie gidsen om ons heen. Het was uitgesloten om in je eentje door Pyongyang te dwalen. Natuurlijk weet ik dat ik niet het échte Noord-Korea heb gezien. Als je er heengaat, krijg je te horen wat ze willen dat jij hoort. Ik heb dan ook geen armoede gezien en maar één keer iets meegekregen wat niet de bedoeling was. In een pottenbakkerij zag ik mensen in armoedige kleding werken. Toen werd er snel een deur dichtgeslagen.”
De workshop in New York was een openbaring voor Moraal “Ik lees graag Amerikanen, zoals John Steinbeck, maar ook moderne schrijvers zoals Ottessa Moshfegh. Die summer school creatief schrijven vond ik fantastisch. We kregen lezingen van Chad Harbach en Lydia Davis. Ik vind de manier waarop zulke schrijvers met fictie omgaan bevrijdend. Ze zeggen: ‘Schrijf gewoon op wat je te zeggen hebt!’ Dat spreekt mij aan. Het was intensief en ik moest in het Engels schrijven, maar dat was geen probleem. Omdat het niet mijn eerste taal is, blijf je makkelijker weg van clichés. Daar komt bij dat ik niet van de metaforen en wollige taal ben: ik houd het graag vrij simpel. Mijn stijl is kort en bondig.”
Moraals debuut is geen realistische roman. “Er gebeurt in mijn boek veel, ook dingen die niet kunnen. Mijn hoofdpersoon wordt na haar terugkomst verhoord door Koreaanse ambtenaren, maar wat van wat ze vertelt, is waar en wat is niet waar? Dat is het concept van de onbetrouwbare verteller. Ik vind het leuk daarmee te spelen en de lezer uit te dagen.”
Anne Moraal werkte zo’n drie jaar aan Honden huilen niet. “Ik schrijf vrij snel maar voor ik eraan kan beginnen, moet er in mijn hoofd van alles gebeuren. Ik heb ook veel herschreven. Oorspronkelijk was het langer. Het was nog een hele puzzel te bepalen waar wat moest staan. Ik wilde dat mijn verhaal steeds ongeloofwaardiger en fantasierijker zou worden.”
De liefde voor wonderlijke, fantasievolle verhalen heeft haar geïnspireerd tot het schrijven van Honden huilen niet. “Ik ben fan van Roald Dahl en herlees zijn verhalen voor volwassenen bijna elk jaar. Misschien ga ik zijn kinderboeken straks voorlezen.” Ze kijkt naar haar buik. Ze verwacht haar eerste kind begin volgend jaar en werkt aan een nieuw boek. “Dat wordt weer pure fictie!”
UIT: HONDEN HUILEN NIET
Pas toen ik de parkeerplaats op liep, zag ik de grote boom aan de overkant staan. Die was me alle keren dat ik van en naar het restaurant was gelopen nog niet opgevallen. De meeste andere planten op straat hadden geen bladeren meer, maar tot mijn verbazing stond deze boom als felgroen fakkel te schitteren in het grijze landschap. Ik wist dat ik waarschijnlijk al veel te veel tijd aan het hondje had besteed en dat ik beter door kon lopen. Toch liep ik er erop af. Af en toe viel er een blaadje van de boom, maar in plaats van op de grond te vallen waaiden ze de lucht in. Ze zweefden omhoog en kwamen op daken of lantaarnpalen terecht en bleven daar liggen. Pas toen ik al bijna bij de boom stond, zag ik dat het helemaal geen bladeren waren. De boom zat vol met felgroene vogels. Geen duiven of een van die andere grauwe vogels die ik vanuit het raam wel gezien had, maar kleine papegaaien met oranje snavels. Het waren er honderden. Ik vroeg me af wat deze exotische vogels hier te zoeken hadden, op deze kleurloze plek. Ze leken het zelf ook niet goed te weten.
Anne Moraal – Honden huilen niet
Lebowski €21,99
MUG-lezers kunnen Honden huilen niet winnen door de cryptogram in MUG Magazine op te lossen (zie pdf op deze website). Inzenden uiterlijk 31 december 2019.
