Het SyRI-opsporingssysteem, dat een initiatief is van het ministerie van Sociale Zaken, zou de privacy van burgers aantasten en bewoners van kwetsbare wijken bij voorbaat als mogelijke fraudeurs aanwijzen. In een recente uitzending van tv-programma Nieuwsuur legde Bart van der Sloot, privacy-onderzoeker van Tilburg University, uit wat er discriminerend is aan het SyRI-opsporingssysteem. Het zou zich vooral baseren op gegevens die in het verleden in achterstandswijken zijn verzameld. Wijken waar ‘bepaalde sociale groepen en veel migranten wonen.’ Het systeem zou dan adviseren om vooral in die wijken te controleren.
Een project in Rotterdam-Zuid, waarbij het SyRI-systeem werd gebruikt, is deze zomer voortijdig stopgezet. In Amsterdam willen gemeenteraadsleden Deniz Karaman (GroenLinks) en Yassmine el Ksaihi (D66) van het stadsbestuur weten of in de hoofdstad ook gebruik gemaakt wordt van SyRI.
Aangezien de wet het inzetten van dit opsporingssysteem gewoon mogelijk maakt, besloot een verzameling tegenstanders de zaak aan een rechter voor te leggen. De zaak diende dinsdag 29 oktober voor de Haagse rechtbank.
De zitting
Tijdens de rechtszitting trad advocaat Douwe Linders op namens de tegenstanders van SyRI. Zijn grootste bezwaar tegen het SyRI-opsporingssysteem is dat het niet wordt ingezet tegen iemand omdat zijn individuele situatie of handelen daarvoor aanleiding geeft, maar ‘omdat hij deel uit maakt van een categorie burgers, zoals bewoners van een bepaalde wijk.’
Volgens de advocaat van het ministerie van Sociale Zaken, Cécile Bitter, is SyRI echter een transparant middel om gerichter fraude te bestrijden. Het koppelt gegevens zoals belastingen, vastgoedbezit, huisvesting, schulden, uitkeringen en toeslagen aan elkaar. Als voorbeeld noemde ze het geval van iemand die een uitkering voor een alleenstaande ontvangt, terwijl op dat adres een rioolheffing voor een meerpersoonshuishouden wordt betaald. Ze bestreed dat iemand meteen een verdachte zou zijn als er een risicomelding uit het systeem rolt. ‘De melding is alleen een aanleiding voor mogelijk verder onderzoek.’
De rechtbank doet 29 januari 2020 uitspraak.
Lees meer over SyRI bij de Volkskrant
VN-rapporteur bezorgd over SyRI meldt NOS
