De Omarmprijs, die wordt georganiseerd door Pact voor Amsterdam, zet initiatieven in het zonnetje die zich inzetten tegen ‘kansenongelijkheid en armoede’. De prijs, of eigenlijk zijn het er drie, werd 17 oktober voor de negende keer uitgereikt in Podium Mozaiek. Er waren dit jaar 33 kanshebbers en nadat er gestemd was, bleven daar uiteindelijk negen kandidaten van over.
De jury, onder voorzitterschap van de Amsterdamse wethouder Marjolein Moorman, had er een flinke dobber aan, want er zaten leuke projecten bij. Van twee jonge kunstenaars uit Westerpark die een afvalbak voor blikjes en flesjes met statiegeld hebben ontworpen, zodat daklozen en mensen met weinig geld ze op een makkelijke manier kunnen legen, tot een initiatief in Oost, waar jongeren leren hoe je met weinig geld toch lekker kunt koken.
Een kakker uit Bloemendaal
AT5 maakte opnames en opnameleider Roeland vulde voor de uitzending nog snel even een paar lege tribunes met publiek op. Dat was leuk voor de camera’s en ‘leuk voor je moeder, want die kon je dan appen dat je in beeld was’. Presentator Hadassah de Boer had een aantal gasten, waaronder de aimabele tv-presentator Beau van Erven Dorens, die zichzelf als ‘kakker uit Bloemendaal’ introduceerde, maar zich de laatste jaren vooral richt op het maken van zinvolle tv-programma’s met daklozen en asielzoekers, om ze op die manier ‘een gezicht te geven’.
Momenteel werkt hij aan een serie over kinderen in armoede, maar het was heel moeilijk om die in beeld te brengen omdat hij kinderen ‘niet wil stigmatiseren’. ‘Meester Kwame’, die elke week in Holendrecht zo’n 170 kinderen bijles geeft, ‘om het beste uit zichzelf te halen’ (in 2022 werd hij Amsterdammers van het jaar), moedigde de tv-maker aan met dit soort programma’s door te gaan. “Mensen schamen zich, maar als ze zien dat ze niet de enige zijn, durven ze makkelijker hulp te vragen.”
Pechschulden
Vervolgens mocht dichter Astrid Reeder aanschuiven, die de term ‘pechschulden’ introduceerde. “Schulden ontstaan niet door verkeerde aankopen, meestal overkomt het je gewoon.” In haar geval was ze haar baan kwijt geraakt, waardoor ze het niet meer kon bolwerken. Jurenne Hooi, die een kritische analyse van de schuldenindustrie maakte en daarover het boek Eigen schuld schreef, beklemtoonde dat je niet te lang moet wachten om hulp te zoeken als je diep in de schulden zit. “Elke gemeente heeft een deur naar gratis hulp.”
Aan de prijsuitreiking in Podium Mozaiek ging een informatiemarkt vooraf, waarop de genomineerden zich konden presenteren. We spreken er Ana Claudia van Meeuwen, coördinator van Grip op je Money, een organisatie die jongeren helpt hun geldzaken op een rijtje te zetten. Dat brengt rust in hun hoofd. Maar dat niet alleen. Veel jongeren trappen in de valkuil van bedrijven die het mogelijk maken dat je achteraf kunt betalen. “Zo kun je kleding bestellen waar je misschien helemaal geen geld voor hebt, wat tot betalingsachterstanden leidt.” Ook helpen zij en haar collega’s 17-jarigen, want met 18 jaar ben je financieel zelfstandig en moet je ineens van alles zelf regelen, van zorgverzekering tot studiefinanciering. “Dat is best lastig en daar helpen we mee.”
Koffie met een praatje
En toen was het tijd voor de prijsuitreiking. Petra Vermazen mocht een cheque van €2.500 in ontvangst nemen voor sociale buurtwinkel Elythé bij Petra, die ze sinds 2014 op de Waddenweg 5 bestiert. Buurtbewoners kunnen er tweedehands spullen brengen en Vermazen, die door twaalf vrijwilligers wordt bijgestaan, verkoopt die voor hen, waarna ze de volledige opbrengst krijgen. “Je bent hier ook welkom voor een kopje koffie en een praatje, zodat je even niet aan je zorgen hoeft te denken.” De winkel financiert zichzelf omdat je er ook pakketjes kunt afhalen. Met het prijzengeld gaat Vermazen speelgoed kopen voor kinderen van ouders die bij de Voedselbank lopen, een feest organiseren voor dezelfde groep kinderen en kerstpakketten voor ouderen samen stellen.
Niet mopperen maar doen
De tweede prijs ging naar Esmeralda Jongmans van Stichting Flora Buurthulp. Elke donderdagavond geeft ze tussen de 120 en 135 gezinnen uit de Bloemenbuurt in Noord twee tassen mee met zowel houdbaar als vers voedsel. Jongmans begon de voedselhulp in 2012 en weet uit eigen ervaring wat armoede is. “Ik werd afgekeurd als verpleegkundige en dan kun je wel mopperen, maar je kunt ook wat gaan doen.” Ze droomt van een eigen plek voor haar 22 vrijwilligers, want nu moet ze een zaaltje huren. Het prijzengeld van €2.500 gaat ze gebruiken voor “eigen vervoer om eten op te kunnen halen.”
De hoofdprijs, althans €5.000, ging naar het project Armoede begint jong van Reggie Hoogvliets, straathoekwerker in Oost. Hoogvliets leert jongeren hoe je met weinig geld kunt koken. “Eten bestellen is altijd duurder”, legt hij desgevraagd uit. “Op de Dappermarkt kun je voor weinig geld een paprika of een tomaatje halen. En bij de Marokkaanse slager kun je voor twee euro al een stukje vlees kopen. Als je gezonder eet, houd je gewoon meer geld over.” Met het prijzengeld gaat hij waarschijnlijk op excursie met jongeren. Naar Walibi, suggereerde een van zijn jongeren tijdens de AT5-uitzending, maar de kans is groter dat het ‘een excursie naar een restaurant met een leuke gastles’ wordt.
