Als het kabinet geen nieuwe koopkracht-ondersteunende maatregelen neemt, daalt de koopkracht van huishoudens dit jaar met 6,8 procent. Dat zegt het Centraal Planbureau (CPB).
Hoeveel de koopkracht precies gaat dalen hangt af van de politieke discussie die momenteel wordt gevoerd om de koopkrachtklap te dempen. ‘Ik heb dit nog nooit eerder gezien; het zijn dramatische cijfers,’ zegt CPB-directeur Pieter Hasekamp tegen NOS Nieuws. ‘Zeker voor de mensen die het al moeilijk hebben en straks hun energierekening niet meer kunnen betalen.’
Energie is vergeleken bij vorig jaar drie keer zo duur geworden en voor boodschappen in de supermarkt ben je 18,5 procent méér kwijt. Mensen met een laag inkomen, maar ook middeninkomens, krijgen steeds meer moeite om rond te komen.
Het geld wordt hierdoor steeds minder waard. Voor dit jaar verwacht het CPB een inflatie van 9,9 procent, voor 2023 wordt een geldontwaarding van 4,3 procent verwacht. Het CPB voorziet dat de armoede hierdoor toe zal nemen. Er is steeds meer geld nodig om aan de basisbehoeften te voldoen, terwijl de inkomens beperkt stijgen. Het aantal mensen dat in armoede leeft zal volgend jaar tot 7,6 procent stijgen, zo verwacht het planbureau. Het aantal kinderen in armoe komt zelfs op 9,5 procent uit.
CPB-directeur Hasekamp vindt dat de overheid zich bij het compenseren het beste op de laagste inkomens kan richten. Hij denkt niet dat de overheid iedereen zal kunnen compenseren. Vakbonden zullen er bij bedrijven op aan moeten dringen om de lonen te verhogen.
Eén van de maatregelen die het kabinet kan nemen, is het compenseren van de hoge energierekening. Dat energie zo duur is geworden, komt voor een groot deel omdat de Nederlandse staat veel meer belasting op energie heft dan de rest van Europa. Voor elke euro die je aan gas betaalt, gaat 37 cent naar de schatkist.
Inmiddels is er al een eenmalige belastingkorting doorgevoerd, waardoor een gemiddeld huishouden een tegemoetkoming van 650 euro kan krijgen. Minima krijgen een extra energietoeslag van in totaal 1.300 euro. Dat loopt via de gemeente. Mensen met een uitkering krijgen die tegemoetkoming automatisch, andere minima moeten zo’n toeslag zelf aanvragen. Vakbond FNV bepleit een maximumprijs voor energie, zoals in Frankrijk is gebeurd.
