Ruud Gullit blikt terug op Kwakoe: ‘De roti’s zijn nog steeds lekker’

Net als veel Amsterdammers bewaart ook Ruud Gullit mooie herinneringen aan Kwakoe. Het Kwaku Summer Festival start half juli weer in het hart van de Bijlmer. De wereldberoemde voetballer maakte in 1978 voor het eerst kennis met Kwakoe, toen nog een feestelijk voetbaltoernooi van Jongeren Centrum Kwakoe. Speciaal voor MUG haalt Gullit dierbare herinneringen op.

Tekst Jaap de Groot 

In het park waar Ruud Gullit op 15-jarige leeftijd meedeed aan het Kwakoe-toernooi prijkt nu met grote letters Amsterdamse Poort en staan aan de Bijlmerdreef hoge kantoorgebouwen op wat ooit het terrein van SV Bijlmer was. De plek waar in 1975 het eerste Kwakoe-toernooi werd gehouden is hemelsbreed een kilometer verwijderd van het Nelson Mandela Park, waar nu het Kwaku Summer Festival plaatsvindt.

Wat ooit met wat kraampjes en grasveldjes als een gezellig Surinaams feestje begon voor Bijlmerbewoners die geen geld hadden om op vakantie te gaan, is in 47 jaar uitgegroeid tot een mega-event. Met artiesten en attracties waar zo’n 150.000 bezoekers op af komen. En nu maar afwachten in hoeverre zij net zo geïnspireerd raken als de jonge Ruud Gullit.

Wanneer was je voor het eerst op Kwakoe?

Ruud Gullit: ‘Dat was in de zomer van 1978, toen het voetbaltoernooi voor de vierde keer werd gehouden. Het was er bloedgezellig. Ik mocht zelf kiezen met welk team ik mee wilde doen. Ik kreeg het advies om voor de Hindoestanen te kiezen, omdat die de lekkerste roti’s maakten. Een gouden tip. Ik heb me die dag ongans aan roti’s gegeten. ”

Je woonde zelf in de Jordaan, terwijl Kwakoe in de Bijlmer werd gehouden. Hoe kwam je daar toch terecht?

Ruud Gullit: ‘Er zat bij ons op school een Surinaamse jongen, die me in contact met de Surinaamse cultuur bracht. Op de lagere school had ik daar weinig mee, ook omdat ik door mijn moeder en opa ben opgevoed, die echte Jordanezen waren. Hoewel ik een Surinaamse vader had, was ik me toen nauwelijks bewust van mijn donkere huidskleur. Dat speelde op die leeftijd totaal niet. Ik voelde me Amsterdammertje onder de Amsterdammers, tot ik op mijn veertiende ineens ‘tyfusneger’ werd genoemd. Toen kwam het besef dat ik voor sommigen toch anders dan anderen was. Vanaf die tijd ging ik me ook meer in de Surinaamse cultuur interesseren.”

Met uiteindelijk een basisplaats in het Hindoestaanse team op Kwakoe.

Ruud Gullit: ‘Ha ha ha, ja inderdaad. Ik speelde nog bij DWS en had net een aanbieding van de toenmalige profclub FC Haarlem op zak. Ik viel als voetballer dus op en vandaar dat die Surinaamse jongen me polste om aan Kwakoe mee te doen. Frank Rijkaard, met wie ik bij DWS in hetzelfde team zat, werd ook gevraagd. Fietsen naar de Bijlmer was voor ons in de jaren zeventig een hele trip. Een soort van buitenland waar je nooit kwam. Maar omdat het volgens die jongen oergezellig was, besloten we toch te gaan. Op zich stelde het toernooi niet zoveel voor. Er waren wat veldjes in een park aangelegd, maar de sfeer er omheen was onvergetelijk. Het was mooi om te zien, hoe mensen met weinig zoveel plezier kunnen maken. Wij zouden het toernooi uiteindelijk niet winnen, omdat we de hele tijd bezig waren met die roti’s op te vreten.”

Buiten de gezelligheid, maakte Kwakoe nog iets anders bij je los?

Ruud Gullit: ‘Ik ging me daarna nog meer in de Surinaamse cultuur interesseren. Ik weet nog dat ik ergens op de grachten een tentoonstelling bezocht over de bekende Surinaamse schrijver en activist Anton de Kom, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in een Duits concentratiekamp is overleden. Zoals ik ook meer Surinaamse vrienden kreeg, bij wie ze thuis op zondag altijd de ramen openzetten en platen draaiden. Keihard! Ik leerde zelfs het Surinaamse kaartspel troefcall. Met z’n tweeën tegen een ander duo. Hoewel ik het nooit had gedaan, won ik wel steeds. Ik kwam niet meer bij van het lachen. Elke keer als we weer hadden gewonnen, riepen we tegen het volgende duo: ‘Willen de volgende ezels gaan zitten’ Ik begreep later, dat die Surinamers me nogal brutaal vonden.”

Wat viel je verder op?

Ruud Gullit: ‘Dat er veel grote gezinnen waren. Alleen was die van die ene vader, die van een andere vader en die van weer een andere vader. Onder het mom: ‘Als het maar gezellig is.’ Ha ha ha.”

Bezoek je Kwakoe nog?

Ruud Gullit: ‘Ik ben er acht jaar geleden voor het laatst geweest. Het is als multicultureel festival veel en veel groter geworden. Maar eerlijk is eerlijk, de sfeer is positief gebleven en de roti’s zijn nog steeds ongelooflijk lekker. ”

Het Kwaku Summer Festival is er elk weekend van 16 juli t/m 7 augustus. Klik hier voor de Stadspasaanbieding.

Kader:

advertentie Regenboog Groep

Van voetbaltoernooi tot mega-event

Vanaf het eerste Kwakoe voetbaltoernooi i000n 1975 is er altijd veel loos geweest rond het Kwaku Summer Festival. Neem alleen de naam. In 2013 moest Kwakoe worden omgedoopt in Kwaku, omdat er gedoe was in de merkrechtensfeer.

Intussen blijft de naam onlosmakelijk verbonden met de afschaffing van de slavernij in Suriname op woensdag 1 juli 1863. In de Kromanti-taal van de Marrons van Suriname betekent Kwakoe woensdag. 

De Marrons van Suriname zijn afstammelingen van de uit Ghana afkomstige Afrikanen die door slavenhandelaren onder dwang naar Suriname zijn gebracht. Zij zouden zich later in het binnenland vestigen en behielden een sterke eigen cultuur, omdat ze zich na de afschaffing van de slavernij weinig met de rest van de bevolking hebben gemengd. Bekende Marrons zijn zanger Kenny B en kickbokser Remy Bonjasky. Ook hebben de Marrons diverse dialecten. Terwijl in het Kromanti woensdag als ‘kwakoe’ wordt geschreven, is dit bij de Nduyka ‘kwaku’. Daarin zat voor de nieuwe organisatie van het Kwaku Summer Festival de oplossing om de rechtendiscussie rond de naam Kwakoe te omzeilen. Nadat Kwakoe als voetbaltoernooi werd bedacht door de Stichting Jongeren Centrum Kwakoe, is het door wisselende instanties georganiseerd. Er was onder meer een faillissement in 2008. Sinds 2013 lijkt de rust weergekeerd. Intussen is het getransformeerd in een multicultureel mega-evenement, dat zich ook op Antilianen en Afrikanen zou richten. Dit jaar is er een Hindoestaanse Dag (zaterdag 23 juli), een Molukse dag (zaterdag 30 juli) en op 24 juli Roze Zondag, de officieuze start van de Gay Pride in Amsterdam. Het Nelson Mandelapark staat vanaf 15 juli tot 7 augustus weer ieder weekeinde in het teken van goed eten, veel optredens en onbeperkt muziek.