De tuinen van Bloei & Groei brengen positieve verandering. Vrouwen die een moeilijke tijd meemaken, komen er tot rust. Buurtbewoners raken er met elkaar in gesprek. ‘Het is hier oké om je niet oké te voelen.’
‘Tuinieren is een feestje voor mij”, vertelt Ynes. Ze staat te schoffelen in een van de tuintjes van Bloei & Groei. Omringd door de flats van Venserpolder, vind je hier een oase van groen middenin de stad. De eerste plantjes van het jaar steken hun blaadjes boven de grond uit. Snijbiet, knoflook, tuinbonen en aardbeien, wijst ze aan. Toen Ynes begon met haar tuintje hier, maakte ze een moeilijke tijd door. Het was tijdens de coronaperiode. Familieleden die in Peru wonen, waren erg ziek geworden en sommigen overleden zelfs. Tuinieren hield haar op de been.
Veel vrouwen die een tuintje hebben bij Bloei & Groei kunnen dit na wat ze hebben meegemaakt, goed gebruiken. De tuin is een plek waar ze hun aandacht even op iets anders richten. Zo komen ze tot rust. In verbinding met zichzelf, met andere vrouwen en met de natuur. “En ook belangrijk”, voegt Groei & Bloei-woordvoerster Babette hieraan toe: “Al onze groenten zijn onbespoten en dat is best bijzonder, want in Zuidoost heb je geen biologische winkels.”
Dit stukje Zuidoost was een verwaarloosde plek waar bewoners liever niet wilden komen. Oprichter Ama Koranteng-Kumi bracht hier in 2013 verandering in. Nu bevinden zich hier in Venserpolder 22 moestuintjes voor vrouwen, een kas voor tropische gewassen en een productietuin met groenten en kruiden voor de maandelijkse biologische markt. Deelnemers hoeven geen zaden, compost of tuingereedschap mee te brengen, daarvoor wordt gezorgd.
Thuiskomen
De vrouwen die hier tuinieren, hebben roots over de hele wereld en dat is een grote inspiratiebron voor hen. Ynes groeide in Peru op op een boerderij, vorig jaar plantte ze Peruaanse aardappelen in haar tuintje. Dit jaar probeert ze maïs uit haar moederland. “Het is nog even afwachten of ze opkomen.”
Saïda heeft Surinaamse voorouders. “Ik zou wel papaya willen verbouwen”, zegt ze, al vreest ze dat dat niet kan in het Nederlandse klimaat. Vandaag heeft ze twee vriendinnen meegebracht. Ze praten honderduit over hun grote liefde voor planten. Over en weer geven ze elkaar adviezen. Zaadjes eerst drogen. Palmkool in een stoofschotel is héérlijk. De onderkant van een lente-ui in de grond planten en je krijgt een nieuwe – “Een wonder van onze lieve Heer.”
Vandaag mogen de thuis opgekweekte plantjes de volle grond in. Eerst giet Saïda een ruime hoeveelheid water in de kuiltjes die ze heeft gegraven, een tip van één van de tuincoaches. Als het water is gezakt, drukt ze de breekbare plantjes voorzichtig in de aarde.
Even verderop bouwt Nazrin een stenen muurtje rondom een tuintje. Langzaam maar zeker legt ze de stenen op de juiste plek. Zo meteen is het tijd om compost door de aarde te harken. Een tuincoach regelt een kruiwagen en een helpende hand. Zingend vervoert deze dame de compost de tuin in: “Kijk eens om je heen, kijk eens om je heen. Geef elkaar een hand, je bent niet alleen.”
Succesformule
De sfeer op de tuin is vrolijk en gemoedelijk, maar achter de schermen wordt daar hard aan gewerkt. Manuela was ooit zelf deelnemer, nu zet zij zich beroepsmatig in om de tuincoaches te ondersteunen bij de professionalisering van hun werkzaamheden. Er is aandacht voor de onderlinge samenwerking als team en het signaleren van mogelijke problemen van deelnemers. “Dit is een community garden dus het contact met elkaar is belangrijk. Als je de achtergrond achter iemands emoties weet, dan kun je daar begrip voor opbrengen en dat geeft ruimte.”
De goede sfeer bij Bloei & Groei werkte aanstekelijk. Vrouwen die zich niet in een kwetsbare situatie bevonden, wilden ook meedoen. Mannen werden eveneens enthousiast. Zo ontstonden er community gardens in de H-buurt. Buurtbewoonster Angel is nu tuincoach op de Hogevecht-tuin maar liep eerder stage op de Hoptille-tuin. Daar tuiniert ze nog steeds met haar kinderen. “Ik werd aangesproken door een buurtbewoner die Bloei & Groei hulp vroeg om een moestuin te realiseren aan de Hoptille. Ik vond het zo bijzonder dat zij mij op straat aansprak en ik wilde graag iets voor mijn buurt doen. Zo ben ik erin gerold.”
Wat eerst een verlaten stukje grond naast een parkeergarage was, veranderde in een knusse moestuin. “We werden begeleid door een tuincoach. Inmiddels heb ik ontdekt dat tuinieren écht leuk is, een tuintje geeft hoop. We voeren intakegesprekken om de tuintjes toe te wijzen. Wie heeft het nodig? We willen mensen zichtbaar maken die dat nodig hebben, die geïsoleerd leven. Nu zorgt de tuin voor verbinding.”
“Ik werd zo leergierig dat ik de opleiding tot assistent-tuincoach bij Bloei & Groei heb gevolgd. Ik was bijna een activist. Alles moest positief veranderen, mijn persoonlijke leven én dingen in de buurt. Bij Bloei & Groei kijken ze met je mee wat je wilt bereiken en hoe je dat voor elkaar kunt krijgen. Nu ben ik als zelfstandig ondernemer tuincoach op verschillende tuinen. Het heeft me veranderd, ik eet gezonder en ga bewuster om met mensen.”
Bloei & Groei is sinds 2020 ook in Nieuw-West neergestreken. Minka is een van de vrouwen die hier tuiniert, ze begon ermee toen ze overspannen was. “Het heeft zeker geholpen bij mijn herstel. Nu werk ik weer. Ik vind het fijn dat ik niet zelf hoef te zorgen voor gereedschap, zaden of een teeltplan. Het is laagdrempelig, andere vrouwen kijken ook niet op als je een beetje onhandig doet. Het is hier oké om je niet oké te voelen.”
