Kickboksen als oplossing: Unieke samenwerking tussen hogescholen en universiteiten
door Jaap de Groot
Het negatieve imago van kickboksen brokkelt steeds verder af. Inmiddels wordt de sport vaak gekoppeld aan de hoge sociale en pedagogische waarde die het voor jongeren heeft. En zeker voor de kwetsbare jeugd. Dit proces heeft in een onderzoek geresulteerd, waarbij liefst drie hogescholen en drie universiteiten betrokken zijn, waaronder de Hogeschool Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam. In het rapport ‘Vechtende Jongeren’ staan jongeren centraal die aan vechtsport doen, zich identificeren met de straatcultuur en op in ieder geval één leefgebied (thuis, straat, school, social media) problemen ervaren.
Een auto stopt en er stappen kinderen met sporttassen uit. Nadat ze een kleine ontvangstruimte binnen zijn gegaan, wachten ze geduldig aan een tafel tot ze de trap naar boven op mogen. Intussen deelt het oudste meisje koeken uit. Het zou zomaar een kantine van een willekeurige voetbal- of korfbalclub kunnen zijn. Maar dat is het niet. Het betreft de sportschool El Otmani Gym aan de Johan Huizingalaan. Verscholen achter een benzinestation, maar wie de trap opgaat stapt op de tweede verdieping een ruime gym binnen waar de energie in het rond vliegt.
De trots van voormalig kickbokser Nourdin el Otmani kent inmiddels 780 leden, waaronder 500 jongeren in de leeftijdsgroep van 4 tot 18 jaar. Gezien de leidende rol van zijn gym in Amsterdam is El Otmani betrokken geweest bij het onderzoek voor ‘Vechtende Jongeren’. Zijn reactie op het rapport: “Het uiteindelijke resultaat is voor mij heel herkenbaar en vooral de bevestiging dat we hier in de sportschool goed bezig zijn.”
De doel van het onderzoek was om antwoord te geven op de vraag: ‘Hoe kunnen de opleidingen en vechtsportpraktijken zich op basis van de onderzoeksresultaten verder professionaliseren, zodat aankomende vechtsportprofessionals beter in staat zijn vechtende jongeren adequaat te begeleiden?’ Het rapport resulteerde in de vaststelling van vier persona’s. Deze typen kunnen trainers helpen om meer inzicht te krijgen en meer te bereiken met de jongeren met wie ze werken.
1. De veerkrachtige vechter. Deze jongeren zijn in staat weerstand te bieden aan verleidingen van buitenaf. Vaak hebben ze de aspiratie om iets in de sport te bereiken. Deze jongeren tonen veerkracht als het even niet goed gaat.
2. De opvallende vechter. Dit zijn jongeren die op straat hangen en in aanraking komen met kleine criminele vergrijpen. Vechtsport spreekt hen aan, geeft hen structuur. Tijdens corona was het door het wegvallen van de trainingen voor hen lastig om deze structuur vast te houden.
3. De onopvallende vechter. Dit zijn jongeren die zich niet zeker voelen, vaak gepest worden of nare thuissituaties hebben meegemaakt. Deze kinderen stellen mogelijk ook andere doelen aan het kickboksen, bijvoorbeeld zich veiliger en zekerder voelen.
4. De vlinder. Deze kinderen zijn er nog niet van overtuigd dat kickboksen hun sport is. Als je met hen aan andere doelen dan sportplezier wilt werken, help ze dan de sport vinden die voor ze werkt. Tijdens corona bleek dat zij vaak een andere keuze hebben gemaakt.
Overigens bleek nergens in het onderzoek dat vechtsport een recept voor criminaliteit is. Soms zijn er incidenten, maar dat zijn uitzonderingen. Intussen loopt de factor ‘juiste begeleiding’ als een rode draad door het rapport. Van het standaard geven van een training tot een intieme relatie tussen jongere, trainer en jongerenwerker, die helpt om dieper door te dringen bij de persoon in kwestie.
Ook dit laatste is herkenbaar voor Nourdin el Otmani. “Als hier iemand met een rafelrandje binnenkomt, dan beginnen we met het reguleren van de agressie. Vaak zie je personen die buiten op straat onhandelbaar zijn, na verloop van tijd in positieve zin veranderen. Laatst kwam ik zo iemand weer tegen, samen met zijn vrouw en kinderen. Een mooi gezin. Dan kan mijn dag niet meer stuk.”
Hij vertelt over zo’n proces. “Tegen zo’n zware jongen moet je niet meteen beginnen met wat hij allemaal moet doen. Je werkt als wuivend riet. Je gaat eerst mee met hem. Omdat de eerste stap het winnen van vertrouwen is. Vervolgens ga je steeds meer samenwerken. Uiteindelijk is het de bedoeling dat hij een voorbeeld wordt voor zijn andere ‘vrienden’.”
Dan trekt El Otmani het breder: “Vechtsport is bij uitstek geschikt om meer zelfvertrouwen te krijgen. Dat geldt voor alle vier de persona’s die in het onderzoek omschreven worden. In onze sportschool zijn we dagelijks bezig een boost aan het zelfvertrouwen te geven. En vervolgens in de gaten te houden dat zelfvertrouwen niet doorschiet richting arrogantie. Naast je schoenen lopen leren we meteen weer af.”
Inmiddels geeft de voormalige topsporter al 25 jaar les. El Otmani: “In de topsport ben je altijd bezig met beter worden. Die lijn is ook doorgetrokken richting de gym. Het onderzoek is een indicatie dat we hier weliswaar goed bezig zijn, maar dat het altijd beter kan. Ook wij hebben niet voor alles de oplossing, intussen is er al veel opgelost. Als ik zo terugkijk, is het een mooie bundeling van verschillende succesverhalen geworden. Daar komt voorlopig nog geen einde aan.”
