Voor het eerst in vijftig jaar zijn er meer vacatures dan werklozen. Dat betekent echter niet dat werklozen massaal aan de slag kunnen, want vraag en aanbod op de Nederlandse banenmarkt sluiten nu niet goed op elkaar aan. Het aantal langdurig werklozen (mensen die dat langer dan een jaar zijn) nam zelfs toe. In het tweede kwartaal van dit jaar telde deze groep 90.000 mensen, in tegenstelling tot 69.000 vorig jaar.
“Door de coronacrisis zijn meer mensen langdurig werkloos geworden”, zegt hoogleraar Irmgard Borghouts (HRM en Sociale Zekerheid). “Een deel van de mensen stroomde moeilijker door van baan naar baan. En dan is er nog een groep die vóór de crisis ook al werkloos was.
“Nu er krapte heerst op de arbeidsmarkt, staan langdurig werklozen onder druk”, ziet de deskundige van Tilburg University. “Het is niet realistisch om te verwachten dat al deze mensen snel een baan vinden. Omscholing kost tijd. Bovendien heeft langdurige werkloosheid impact op je mentale gezondheid. Mensen zijn teleurgesteld.”
Melkertbanen
Voor sommigen is de eerste realistische stap niet werk maar deelname aan de maatschappij, aldus Borghouts. “Voor de één betekent dat weer naar buiten gaan, voor een ander vrijwilligerswerk. Deze activiteiten mogen ook gezien worden, ook al zijn ze niet altijd uit te drukken in economische cijfers.”
De overheid heeft de neiging om beleid met elke nieuwe economische situatie te veranderen, stelt ze vast. Melkertbanen, door de overheid gesubsidieerde banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zijn in 2002 wegbezuinigd. Die vervulden echter een belangrijke functie, het belang ervan is niet altijd uit te drukken in cijfers. “Je gooit het kind met het badwater weg, want actief worden is op zichzelf al een waardevolle stap voor iemand die eerst thuis zat.”
Nu er krapte is, laait de discussie over langdurig werklozen weer op. “Maar we zouden altijd in hen moeten investeren, niet alleen nu.” Daarbij is mensgericht werken belangrijk, stelt de hoogleraar. “Dus kijken naar wat iemand wil en kan, en rekening houden met eventuele beperkingen die iemand heeft.”
Steun
“Gemeenten raad ik aan om goed contact te onderhouden met werkgevers en dan vooral het MKB. In tegenstelling tot grote bedrijven bieden kleinere bedrijven veel minder vaak van-werk-naar-werk-begeleiding bij reorganisaties. Met zulke programma’s kun je werkloosheid voorkomen.”
Voor mensen die kunnen en willen werken, moeten krapte-sectoren beter toegankelijk worden, vindt Borghouts. Het moet aantrekkelijker worden om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen. “Vaak hebben bedrijven koudwatervrees”, aldus de hoogleraar. “Een bedrijf zoekt vaak naar de ideale kandidaat. In plaats daarvan zouden ze het gewenste profiel ook wat toegankelijker kunnen maken, zodat vraag en aanbod dichterbij elkaar komen. Een gemeente kan bedrijven daarbij ook begeleiding bieden.” Het Werkgevers Servicepunt Groot-Amsterdam bemiddelt bijvoorbeeld bij het vinden van subsidies.
En het klopt, krapte biedt kansen voor degenen die willen en kunnen werken. Borghouts moedigt mensen aan om hulp te zoeken als het vinden van een baan lastig is, ongeacht of je hoog- of laagopgeleid bent. “Een coachingsgesprek kan je op nieuwe ideeën brengen. Uit onderzoek onder boventallig verklaarde werknemers blijkt dat slechts een kwart gebruik maakt van training en scholing en twee derde van individuele coaching en begeleiding. Mensen ervoeren die professionele steun als positief en vonden sneller een baan dan de mensen die op eigen houtje werk zochten. Bovendien is wetenschappelijk bewezen dat een training bij het zoeken naar werk na ontslag de werkloosheidsduur verkort.”
als hoogopgeleide die breed inzetbaar is, en bereid ben eenvoudig werk te doen, word ik alleen maar afgewezen, oftwel ik kan volgens werkgevers beter werkloos zijn op kosten van de samenleving: oud en afgeschreven dus , dus rest van leven verplicht parasiet zijn . want niemand wil mij hebben omdat ik te slim ben.
a.h.