Niels Beugeling (56) studeerde Nederlands en kunstgeschiedenis aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en woont afwisselend in Nijmegen en Berlijn. Deze laatste directeur van het met het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid gefuseerde Persmuseum stelt tegenwoordig als freelancer kunstexposities samen. Ook is hij voorzitter van de Inktspotprijs voor de beste politieke spotprent. Vandaag zit Niels op een bankje in de zon. Naast het bankje staat het been. Het been is acht meter hoog, vervaardigd van duizend kilo brons en van binnen hol.
“Het leukste zijn de reacties die dit oproept”, steekt Niels enthousiast van wal. “Ik zit hier nu een kwartiertje en iedereen vindt er wel iets van! Net kwam er een meisje langs, dat was nog zo klein dat ze alleen dat been zag. Het ís ook alleen maar een been en dat vertelde haar moeder haar ook, maar zij dacht dat er nog iets boven was, omdat dat boven voor haar onzichtbaar is. Ze fantaseerde dus de rest van het been er voor zichzelf bij. Dat is toch mooi?”
Dat is de magie van het been, dat in kunstcatalogi niet fantasieloos ‘Het Been’ heet maar Noch Einmal. Het is gemaakt door de vermaarde Nederlandse beeldhouwer Henk Visch (1950), die deels in Nederland woont en deels in Berlijn. Net als Niels. “Ik heb hem wel eens ontmoet. Het is een heel aardige man. Henk Visch heeft allerlei grapjes en wendingen in dit been verstopt. Zo ziet de bovenkant van het been eruit als het hoge hoofddeksel van het borstbeeld van koningin Nefertiti, dat in het Neues Museum in Berlijn staat en stamt uit 1345 voor Christus. De knie heeft dezelfde vorm als het gezicht van Nefertiti, die wordt gezien als een van de mooiste vrouwen uit de geschiedenis. En als je goed kijkt zie je nog iets geks: die knie zit veel te hoog!”
Henk Visch heeft allerlei grapjes en wendingen in dit been verstopt
Niet alleen het beeld zelf zit vol met grapjes. De titel Noch Einmal – of Once Again in het Engels – is ook een grapje. “Er zijn namelijk nog meer van deze benen op de wereld, onder andere in Zweden en Duitsland. Allemaal bronzen afgietsels van hetzelfde origineel. Als een kunstenaar een beeld van in dit geval klei heeft gemaakt, gaat het naar vakmensen die er een mal voor maken. Daarna kunnen er in principe oneindig veel afgietsels van worden gemaakt. Noch Einmal zegt de kunstenaar dus gekscherend, als er ergens op de wereld weer zo’n beeld wordt besteld en in brons gegoten. Daarmee haalt hij spottend de uniciteit van de kunst onderuit.”
Dit been stond oorspronkelijk in Amersfoort, maar was daar niet goed op zijn plaats. Het verdween in een depot, maar staat sinds de zomer van 2018 pontificaal aan de Polderweg in Amsterdam-Oost, achter café Poesiat & Kater. “Hier staat het perfect, zo bij het spoor. Het is een rechterbeen en het staat een beetje gebogen. Er zit beweging in en dat vind ik knap. Een beeld gaat leven in de omgeving. Mensen gaan er iets mee doen. Ik was vorig jaar in Bilbao en daar staan veel beelden van geliefde personen, die door voorbijgangers vaak even worden gestreeld, zoals je een bevriend iemand even aait. Sommige van die beelden hebben een laagje patina gekregen, omdat ze zo vaak worden aangeraakt. Ook de mensen in deze buurt hebben dit been omarmd. Toen het er net stond, zijn de nagels van het been een keer gelakt met rode verf. Dat is iets anders dan een beeld bekladden of besmeuren met graffiti. Het is een liefdevol gebaar. Ik denk dat Henk Visch het zou kunnen waarderen!”
