De zogenoemde ‘cohortaanpak’ in de bijstand leidt tot veel frustratie, angst, woede en stress bij bijstandsgerechtigden. Dat blijkt uit een zwartboek dat de Amsterdamse Bijstandsbond heeft opgesteld over hoe het beleid van wethouder Groot Wassink in de praktijk uitpakt.
De cohortaanpak is onderdeel van het beleid van wethouder Groot Wassink (GroenLinks) om het aantal mensen in de bijstand te laten dalen van 40.000 in 2019 naar 30.000 in 2022. Bij deze aanpak krijgen in de periode van september 2019 tot eind 2022 alle mensen in de bijstand een uitnodiging voor een gesprek over hun kansen op werk. Dat geldt ook voor de mensen die zijn vrijgesteld van de sollicitatieplicht om medische of sociale redenen. De stad is verdeeld in 22 gebieden met ongeveer 1.500 bijstandsgerechtigden per gebied. De cohortaanpak is in september 2019 gestart met het gebied Bijlmer Oost, gevolgd door de gebieden Centrum West en Oost.
Zwartboek
Er gaat volgen de Bijstandsbond veel mis bij deze aanpak. In het zwartboek laat de bond zien dat de brieven en de gesprekken leiden tot ‘veel frustraties, angsten, woede en stress bij de bijstandsgerechtigden die zich weer van voren af aan moeten verdedigen’. In het boek staan tal van voorbeelden van bijstandsgerechtigden die zich slecht behandeld voelen. Zoals van bijstandsgerechtigden die tegen de AOW aanzitten en onder druk worden gezet om te solliciteren. Op hun belemmeringen wordt niet gelet en ze moeten bijvoorbeeld minimaal vijf sollicitaties in de week doen. Ook is er een carrousel van ‘proefplaatsingen’ en ‘leertrajecten’, waarin mensen productief werken, zonder loon. ‘Het blijkt dat alle trajecten bestaan uit eerst drie maanden onbetaald werk en daarna kans op slechts een halfjaar 24 uur per week betaald werk vaak tegen het minimumloon.’
Strakker beleid gaat ook om geld
Aan de cohortaanpak zit ook een financiële component. Vergeleken met de landelijke cijfers was het aandeel bijstandsgerechtigden in Amsterdam in 2019 hoger dan het landelijk gemiddelde. En dat kost geld, want wie als gemeente negatief afwijkt van dat gemiddelde moet het verschil zelf betalen. Dus als Amsterdam er in zou slagen het aantal mensen in de bijstand te laten dalen van 40.000 naar 30.000 dan levert dat een aanzienlijk financieel voordeel op. Volgens het jaarverslag over 2020 gaat het de goede kant op. Want ondanks de stijging van het aantal personen in de bijstand naar ongeveer 41.000 is die stijging minder dan het landelijk gemiddelde, aldus het jaarverslag. ‘Hierdoor ontwikkelen de bijstandscijfers zich richting het landelijk gemiddelde, waar Amsterdam voorheen een méér dan gemiddeld aantal mensen in de bijstand had.’
