Tekst Jos Verdonk | Beeld Erik Veld
Wat doe je als de stad op slot is en je meer aan huis gebonden bent dan je misschien lief is? Dan ga je wandelen. Gijs Stork (56) studeerde kunstgeschiedenis en organiseert exposities en historicus Floor van Spaendonck (49) is directeur van Bureau Europa, een organisatie die zich bezighoudt met design en architectuur. Via hun werk raakten ze bevriend en tijdens de eerste lockdown van half maart wandelden ze elke dag. Tijdens deze hopelijk laatste doen ze dat nog minstens een keer per week. Hun wandelingen voeren naar vergeten architectonische hoogstandjes en onbekende beeldende kunst in de openbare ruimte.
“Doordat de stad zo leeg was zagen we die ineens met andere ogen”, vertelt Floor. “We hebben samen inmiddels veel gezien en één ding viel ons steeds op. Op veel beeldhouwwerken in de stad staat de naam van de maker niet vermeld. ‘Kunstenaar onbekend, zeiden we dan tegen elkaar: hé, daar heb je weer een kunstenaar onbekend!”
Gijs: “We hebben er een missie van gemaakt om dat te veranderen. In die beelden is door de gemeente geïnvesteerd: ze zijn er voor alle Amsterdammers en alle mensen die er toevallig langslopen. Maar als je een mooi beeld ziet en daarvoor van je fiets stapt en geen naam ziet, loop je tegen een muur aan en haak je snel af. Je wilt weten wie de maker is en wat de titel en van welk materiaal het is gemaakt. Als je die dingen niet weet, kun je het beeld ook niet snappen.”
Floor beschreef een aantal van haar meer dan honderd wandelingen met Gijs op haar Facebookpagina. Dat leidde tot vriendschapsverzoeken van wildvreemden uit binnen- en buitenland. En tot meer: in het voorjaar van 2021 verschijnt bij uitgeverij Fjord het boek Amsterdam door! Gijs en Floor. “Daarin beschrijven we een aantal van onze wandelingen, waaronder enkele thematische. Zo staat er één in het teken van de 4 mei-herdenking en voert een ander langs historische moordplekken in Amsterdam.”
Het Fijn Ding van Floor en Gijs is de sculptuur Monument voor het Kunstenaarsverzet van Carel Kneulman (1915-2008). Het staat aan de Plantage Middenlaan tegenover Artis. Het is een eerbetoon aan verzetsleider en beeldhouwer Gerrit van der Veen (1902-1944), die vooral bekend werd van de aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister, dat schuin tegenover dit monument was gevestigd. Gijs: “Kneulman was een sociaal bewogen kunstenaar die lesgaf aan de Gerrit Rietveld Academie. Hij is de maker van Het Lieverdje op Het Spui. Op dit beeld kreeg hij echter veel kritiek. Er werd gezegd: ‘We zien Gerrit van der Veen er niet in’, maar volgens Kneulman hoefde dat ook niet.” Floor onderbreekt Gijs: “‘Jongens, je moet het zelf een beetje interpreteren’, zei Kneulman er zelf over. We zien de abstractie van een lichaam, maar de kunstenaar maakt dat lichaam kapot: het is uiteengereten.”
Gijs: “En aan de rechterkant van het beeld zien we die menselijke gebalde vuist, als laatste kracht. De naam Gerrit van der Veen staat samen met een regel van hem in het brons gegrift, maar de naam van de kunstenaar ontbreekt: kunstenaar onbekend.”
Heb je een Fijn Ding in 020 en wil je daar over vertellen? Mail naar
service@mugweb.nl
